Kazakistan'daki protestoların arkasındaki gizli güç: Rusya

Kazakistan'da doğalgaz fiyatlarının yüzde 50 zamlanması sonrası başlayan protestoların ardından Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, hükümetin istifasını kabul ederken, ülke çapındaki protestolar devam ediyor.

Azerbaycanlı analist Turan Rzayev, Kazakistan'daki protestoların sadece fiyatlardaki artıştan olmadığını belirtti. Protestoların nedeninin doğalgaz fiyatlarındaki artış olsaydı, hükümetin indirime gitmesi durumunda protestoların bitmesi gerektiğini ancak halkın eylemlerinin devam ettiğini ifade eden Rzayev, "Protestoların nedeni akaryakıt fiyatlarındaki artış oldu. Ancak protestoların tek nedeni bu değil. Kazakistan'daki protestolar sadece ekonomik ve sosyal değil, aynı zamanda Kremlin'deki bir anarşi ve kaos senaryosu gibi. Mesele şu ki, son günlerde resmi televizyon kanallarında konuşan birçok Rus milletvekili, Kazakistan'ın tarihsel olarak bir devlet olarak var olmadığını ve mevcut Kazak topraklarının bir zamanlar onlara Kremlin tarafından verildiğini sık sık vurguladı. Bu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ' Kazakistan hiçbir zaman ülke olmadı' sözlerinin tekrarıdır" dedi.

RUSYA'DA HEDEF KAZAKİSTAN ÜZERİNDEN ÇİN'İ ENGELLEMEK

Kazakistan'da yaşananların Putin'in mesajı olarak görülebileceğini aktaran Rzayev, "Rusya'nın şu anda Kazakistan'ı istikrarsızlaştırmasının birkaç nedeni var. Birincisi, Kazakistan son yıllarda dış politikasında Kremlin'i memnun etmeyecek adımlar atmaya devam ediyor. Ülkenin Latin alfabesine geçişi, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden (SSCB) kalan şehir adlarının ulusal adlarla değiştirilmesi, Kazak dilinin ön plana çıkması ve Rus dilinin baskı altına alınması ve benzeri. Kararlar Kremlin'in dikkatinden kaçmadı. Nursultan Nazarbayev'in Kremlin'in doğu Ukrayna ve Kafkasya müdahalesini kullanarak Rusya'nın ülkedeki etkisini azaltmaya çalıştığı açık. Kremlin'in Kazakistan'daki etkisinin azalmasından endişe duyduğunu ve mevcut protestoların arka planına karşı Nursultan Nazarbayev'e net bir mesaj gönderdiğini düşünüyorum. İkincisi, Kazakistan dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Aynı zamanda Kazakistan dünyanın en büyük petrol ve gaz ihracatçılarından biridir. Ancak şu anda ülkenin en büyük sorunu küçük nüfusu. 18 milyonluk nüfusun bir kısmı Rus. Bağımsızlığın ilk yıllarında ülke nüfusunun yüzde 37'si Rus kökenliydi. Artık bu oran değişmiş olsa da ülkede bu kadar çok Rus vatandaşının bulunması Ukrayna senaryosunun Kazakistan'da tekrarlanma ihtimalini artırıyor. Üçüncüsü, Kazakistan şu anda Çin'in 'tek kuşak, tek yol' projesinde kilit ülkelerden biri olarak kabul ediliyor. Çin'den gelen ticaret yolu Kazakistan üzerinden Azerbaycan'a, Zengezur Koridoru'ndan Ermenistan'a ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya uzanacak. Rusya, Kazakistan'ın kendisine bağımlı olmasını ve Çin'in 'tek kuşak, tek yol' projesinde kilit rol oynamasını istemiyor. Moskova, hattın Kazakistan üzerinden kendi topraklarından veya daha doğrusu Orlenburg, Çelyabinsk ve Omsk gibi şehirlerden geçmesini istiyor" diye konuştu.

(Ersin Turan / İHA)