Tiyatrolar "Dünya Tiyatro Günü"nü ilk kez buruk kutluyor

Antik Yunan'dan 21. yüzyıla uzanan tarihi geçmişiyle en eski sanatlardan biri olan tiyatronun perdeleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle ilk defa bu kadar uzun süre kapanmak zorunda kaldı.

Tiyatro sanatçıları ve tiyatroseverler, "27 Mart Dünya Tiyatro Günü"nü Kovid-19 sebebiyle, 60 yıl önce ilan edildiği günden bugüne ilk kez hüzünlü kutluyor.

Bir yıldır devam eden salgın sebebiyle seyircilerinden daha fazla uzak kalmak istemeyen tiyatroların pek çoğu, online olarak oyunlarını sanatseverlerle buluşturdu.

Devlet Tiyatroları (DT), YouTube'a yüklenen bazı oyunları ve yaz aylarında Açık Hava Yaz Oyunlarını sunarken, özel tiyatrolardan bazıları da normalleşmenin başladığı 2020'nin yaz aylarında kısa bir süre seyircileri ile buluşma fırsatı buldu.

Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Mustafa Kurt, Çankaya Sahne'nin kurucusu Mehmet Atay ve Kulis Sanat'ın kurucusu tiyatrocu Serkan Melikoğlu, 27 Mart Dünya Tiyatro Günü'ne ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

"Seyircilerimizle buluşmak üzere büyük projeler üretiyoruz"

Genel Müdür Kurt, "Sahnelerimizi çok özledik. Bütün çalışanlarımız çok özledi. Bir an önce sahnelerimizin ve şartların normale dönmesini bekliyoruz." dedi.

DT'nin salgın süresince etkinliklerine ara vermesine rağmen, proje ürettiklerini ve bütün tiyatro salonlarını özel tiyatroların kullanımına açtıklarını belirten Kurt, şunları söyledi:

"Biz gelecek için, seyircilerimizle buluşmak üzere çok büyük projeler üretiyoruz. Onları mutlu edeceğimize inanıyoruz. 27 Mart'ı hüzünlü kutlasak da bu sene çok daha iyi olacağımıza, iyileşeceğimize ve çok büyük projelerle seyircilerimizle buluşacağımıza inanıyoruz. Pek çok hazırlığımız da devam ediyor. Ümit ederim, dünyadaki bu salgın normale döndüğünde biz seyircilerimizle çok daha güzel projelerle birlikte olacağız, onlara kavuşacağız."

Bu sene ilan edilen Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli, Ahi Evran anma yılı etkinlikleri kapsamında hazırlıkları devam eden tiyatro oyunlarını da seyircilerle buluştuklarında hayata geçireceklerini anlatan Kurt, "Devlet Tiyatrosunun rutin repertuvarıyla ilgili de hazırlıklarımız var. 27 Mart'ta her ne kadar seyircilerimizle buluşamasak da sonraki zamanlarda seyircilerimizle çok güzel projelerle birlikte olacağız." diye konuştu.

"Bu sene bizim için kayıp bir sene"

Ankara'nın genç özel tiyatrolarından Çankaya Sahne'nin kurucusu, duayen tiyatro sanatçısı Mehmet Atay ise bu sene 27 Mart'ın buruk, kırgın, sitemli ve sessiz geçtiğini belirterek, tiyatrolar olarak yalnız kaldıklarını düşündüğünü ifade etti.

Atay, "Özel tiyatro sahibi arkadaşlarımdan 'Bu yılı destekle ayakta duruyorum, geçiriyorum. Bana şu kadar destek olundu' diyen birini duymadım. Yalnız bırakıldık, seyircimizden başka bir şeye de güvenmiyoruz. Seyircimiz de salgının başında tiyatrolar ve sinemalar bazında o kadar ürkütüldü, korkutuldu ki, en güvenli ortamlardan biri olan tiyatro salonlarına girmekten imtina ettiler. Salonlarımızı hem yasaklardan dolayı hem de seyircinin bu tedirginliğinden dolayı kapalı tutmak zorunda kaldık. Bu sene bizim için kayıp bir sene. Maddi olarak da yüklerin arttığı bir sene, bütün tiyatrolar borç üstüne borç yapıyorlar şu an." değerlendirmesinde bulundu.

"Bizi, yardım için yalvaran duruma getirmemeleri lazım"

Tiyatrolar gibi pek çok sektörün desteğe ihtiyaç duyduğunu aktaran Atay, şunları kaydetti:

"Tiyatrolar kapanırsa, maddi külfetler yüzünden sürdüremezlerse sanat faaliyetlerini ve bulundukları mekanlardan çıkarlarsa- zaten zor bulunmuş kovuklar sanat yapabilmek adına- onların yerine depolar, garajlar, otoparklar ya da marketler girecek. Onun için tiyatroları diğer sektörlerden ayıran bir özellik var. Biz her yerde yapamıyoruz işimizi. Bizim mekanlarımızın farklı teknik ihtiyaçları var. 'Bizim herkesten daha fazla desteğe ihtiyacımız var' gibi bir bencillik yapamam ama özel olduğumuzu bize Bakanlığın ya da devletin resmi kurumlarının hissettirmesi lazım. Bizi, yardım için yalvaran duruma getirmemeleri lazım. Çünkü biz anayasa maddeleri ile korunuyoruz. Anayasada 'Devlet, sanatı, sanatçıyı korur, kollar ve muhafaza eder, destekler' deniyor."

"27 Mart'ta hem online hem sahnede iki farklı oyun oynayacağız"

Mehmet Atay, bir yıldır oyunlarını online olarak seyirci ile buluşturduklarını, bunu yapmamak için çok direndiklerini, çünkü tiyatronun sanatçı ve seyircinin buluştuğu bir sanat olduğunu dile getirdi.

Online tiyatroya ilk başladıklarında seyircinin ilgisinin olduğunu, seyircinin de zamanla sahnedeki tiyatro ile online tiyatro arasındaki farkı gördüğünü anlatan Atay, "Seyirci şu anda online tiyatro için bilet alıyor ama büyük oranda tiyatrolar hayatta kalsın, ayakta kalsın diye bilet alıyor. Birtakım ihtiyaçlarımızı karşıladı ama bizi ayakta tutmaya yetmiyor." dedi.

27 Mart Dünya Tiyatro Günü için iki oyuna çalıştıklarını ifade eden Atay, "Oyuncular da bu süreçte müzisyenler gibi dağıldı. Aynı coşkuyu paylaşabileceğimiz oyuncularla birlikte hazır olmak istiyoruz biz. Tünelin sonunda ışık göründüğü zaman sunabileceğimiz ürünlerimiz olsun diye çalıştık. Üç oyun hazırladık. Kısıtlamalar kalktığında sezona hazırız. Bu 27 Mart diğer 27 Martlar gibi değil, boş geçmemek için hem online hem sahnede iki farklı oyun oynuyoruz." ifadelerini kullandı.

Dünya Tiyatro Gününde Çankaya Sahne çatısı altında, "Beyaz Geceler"i online, Kulis Sanat Tiyatrosunun ise "Bir Yaz Gecesi Rüyası" oyununu sahnede seyirci ile buluşturacakları bilgisini veren Atay, Çankaya Sahne'yi salgın şartlarına uygun hale getirdiklerini, güvenle gelip herkesin oyun izleyebileceğini söyledi.

Atay, "27 Mart bir başlangıç olsun. Kötü şartlardan geriye dönüş başlangıcı olsun. Biz seyircimizle tekrar buluşalım istiyoruz." dedi.

"Kovid var, 'oturalım, bekleyelim' dersek, hayatımızın kaynağını durdurmuş oluruz"

Kulis Sanat Tiyatrosunun kurucusu, tiyatrocu Serkan Melikoğlu, salgın süresince hep çalıştıklarını ve hiç boş durmadıklarını, pek çok oyunu online olarak seyirci ile buluşturduklarını anlattı.

Melikoğlu, şöyle devam etti:

"Ben bu süreçte hep konuştuğumuz yerlerde şunu söylüyorum. 'Çalışmaya çalışıyoruz. Seyirci ile buluştuğu zaman anlam kazanan, seyirci ile beraber daha çok yukarı çıkan bir sanat tiyatro. Bu sürede bir şey üretmez, Kovid var, 'oturalım, bekleyelim' dersek, hayatımızın kaynağını durdurmuş oluyoruz. Bu da bir oyuncu için en kötü şeylerden biri. İnsanların evine online olarak konuk oluyoruz. Tercih eden misafirlerimize sahnede oynuyoruz, buraya gelemeyen seyircilerimizin de evlerine misafir oluyoruz."

"Tiyatro sanatçısı arkadaşlarımıza önerimiz, hiçbir şekilde yılmamalı"

Kulis Sanat Tiyatrosu oyuncusu Ayşin Tabiloğlu da salgından önce de sonrasında da sanatçıların mesleğini icra etmesi için her an çalışması, boş durmaması gerektiğini, kendilerini kamçılayacak şeyin sanatlarına duyduğu aşkları olduğunu vurguladı.

Tabiloğlu, "Biz bu süreci, krizi fırsata çevirdik. 'Beyaz Geceleri' seyircilerimiz için hazırladık. Tiyatro sanatçısı arkadaşlarımıza önerimiz, hiçbir şekilde yılmamalı. Önce kendimizi geliştirmek, sonrasında da sanatımızı geliştirmemiz gerektiğini hatırlatıyor 27 Mart." diye konuştu.