Serbest Bölge'de 2016'da 31 Lüks Yat Denize Indirildi

LEYLA ATAMAN KOYUNCUOĞLU - Yat imalatında dünyanın en önemli merkezlerinden biri olan Antalya Serbest Bölge'de 2016 yılında 31 ultra lüks yat tamamlanarak denize indirildi.

Antalya Serbest Bölge İşleticisi AŞ (ASBAŞ) Genel Müdürü Zeki Gürses, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Antalya Serbest Bölge'de yat imalatının 2000 yılında başladığını ve sektörün hızla geliştiğini söyledi. İlk yıllarda 30 metreye kadar yatların yapıldığını, yıllar geçtikçe yat boylarının büyüdüğünü ve şu anda 60 metrenin üzerinde çok sayıda yat siparişinin alındığını anlatan Gürses, 17 yılda bölgede yaklaşık 300 yatın üretildiğini bildirdi.

Bölgede 25'i yabancı sermayeli firma olmak üzere toplam 57 yat imalat, bakım-onarım firmasının faaliyet gösterdiğini dile getiren Gürses, söz konusu firmaların 2016 yılında 31 yatın imalatını tamamlayarak sahiplerini teslim ettiğini kaydetti.

Geçen yıl üretilen yatların satışlarının toplam tutarının 133 milyon dolar olduğunu belirten Gürses, şöyle konuştu:

"Bölgemizdeki yat firmaları 31 yatın satışından yaklaşık 133 milyon dolar gelir elde etti. Satışlar, Avustralya, Hollanda, ABD, İngiltere, Katar, Romanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Panama gibi çok değişik ülkelere yapıldı. 2015 yılında serbest bölgede 38 yat üretilmişti. Ama şöyle bir farklılık var, geçen yıl sayı olarak düşmesine rağmen metraj olarak arttı. 2015 yılında toplamda 538 metre yat üretilirken, 2016 yılında bu 674 metreye çıktı. Yani bölgede artık daha büyük boylarda yat üretiliyor. Sayı daha az ama büyük boylarda yat üretilmiş. Bunun katma değeri çok daha fazla. Teslim edilen yatların ortalama uzunluğu 2016 yılında ortalama 22 metre. 2015 yılında ortalama boy 15 metre idi. Bu çok ciddi bir fark. Satış tutarı da önceki yıllarda 80-90 milyon dolar civarında idi, geçen yıl 133 milyon dolara yükseldi."

Gürses, geçen yıl yat imalatlarının yanı sıra 11 yatın bakım onarımının tamamlanarak sahiplerine teslim edildiğini, bakım onarım hizmetlerinin kent ekonomisine ciddi katkı sağladığını vurguladı.

Bu yılki tahmin 25-30 yat

2017 yılında 25-30 yatın imalatının tamamlanarak denize indirileceğini tahmin ettiklerini kaydeden Gürses, "Serbest bölgedeki yat üretimi sipariş ağırlıklı. Açığa yapan firmalar var ama çok az. İmalat süreci kayabilir fakat bu yıl biz 25-30 yatın tamamlanıp sahiplerine teslim edileceğini düşünüyoruz." diye konuştu.

Bölgede halen yapımı devam eden 63 metre ve 68 metre boylarında ultra lüks yatlar bulunduğunu anlatan Gürses, bu yatların denize indirilmesinin 2018 yılı başlarını bulabileceğini ifade etti.

60 metre ve üzeri uzunluğundaki yatların yapımının 2,5-3 yılı, 40-50 metre uzunluğundaki yatların yapımının da 2-2,5 yılı bulduğunu dile getiren Gürses, bölgede yapılan yatların katma değerinin kilogram bazında ortalama 30 dolar olduğunu bildirdi.

Gürses, " Türkiye'nin yaptığı ihracatın kilogram başına düşen satış değerinin yaklaşık 1,5-2 dolar olduğunu düşünürsek, yat üretiminin yarattığı katma değer inanılmaz." dedi.

Yat üretiminde Antalya Serbest Bölge'nin Tuzla'yı geçtiğini de kaydeden Gürses, yapılan uluslararası bir araştırmaya göre Antalya Serbest Bölge'nin yat üretiminde Türkiye'de birinci sırada çıktığını, Türkiye'nin de yat üretiminde dünyada 3'üncü sırada bulunduğunu bildirdi.

ASBAŞ Genel Müdürü Zeki Gürses, "Yat sektörünü sadece üretim değil, bakım onarım ayağıyla da güçlendirmeye çalışıyoruz. Serbest bölgede yat üretim faaliyetleri vergiden istisna, ama bakım onarım faaliyetleri vergiden istisna değil. Bakım onarım faaliyetlerinin de vergiden istisna olması konusunda Serbest Bölgeler Kanunu'nda bir değişiklik yapılıyor, kanun onaylanırsa vergisel anlamda yatırımcıya büyük bir teşvik olacak ve yurt dışından daha fazla bakım onarım teknesi gelebilecek." değerlendirmesinde bulundu.

Uzun yatlar için özel atma çekme sistemi

Antalya Serbest Bölge'de yat sektörünün bu kadar hızlı büyüyeceğini kimsenin tahmin edemediğini, bu nedenle rıhtımdaki yatları atma çekme sisteminin 50 metre uzunluğunda ve 500 tona kadar olan yatlar için yapıldığını anlatan Gürses, "Aslında bu da az bir kapasite değil, çok ciddi bir kapasite. Tuzla'dan sonra en iyi atma çekme sistemi Antalya Serbest Bölge'de. Ama yat imalatı o kadar güçlendi ki şu anda bölgemizdeki firmalar 60, 70 ve 75 metre boylarında yat imalatlarına başladı. Bu yatların ağırlıkları da bin tonun üzerine çıkmaya başladı. Bu nedenle öncelikle yat sektörünün ihtiyacı olan atma çekme sisteminin kapasitesini artırmak için yatırım yapacağız." diye konuştu.

75 metre uzunluğa ve bin 500 ton ağırlığa kadar yatlara göre yeni bir yat atma çekme sistemi yatırımı yapılacağını vurgulayan Gürses, "Bununla ilgili görüşmelerimiz başladı. Dünyada atma çekmeyle ilgili ilgili çok değişik sistemler var. Firmaların ihtiyaçlarına göre ne tür bir yatırım yapılacaksa o yatırımı gerçekleştireceğiz. Haziran ayına kadar kararımızı vereceğiz. İnşallah bu yatırıma 2017 yılı içinde başlayıp en geç 2018 ortalarına doğru tamamlamayı planlıyoruz." diye konuştu.

Gürses, söz konusu yatırım yapıldığı zaman sadece bölgede üretilen yatları denize indirme veya çekme değil, bakım onarım anlamında da bölgeye daha büyük yatların gelebileceğini, böylece daha çok katma değer yaratılacağını sözlerine ekledi.