Senegal Başbakanı Ousmane Sonko Ekonomik Kurtarma Programını Açıkladı

Senegal'de, Başbakan Ousmane Sonko, bütçe açığını azaltmak ve ekonomik bağımsızlığı güçlendirmek amacıyla 5,7 trilyon CFA (yaklaşık 9,9 milyar dolar) gelir getirecek ekonomik kurtarma programını açıkladı.

Başbakan Sonko, başkent Dakar'daki Grand Theatre'da, yeni ekonomik kurtarma paketini tanıttı.

Kurtarma paketinde dış borçlanma yerine iç kaynaklara yöneleceklerine vurgu yapan Sonko, "IMF'ye ihtiyacımız yok." dedi.

Sonko, eski yönetimin kamu borçlarını gizlediğini ve ülke ekonomisinin 2024'te Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'nın (GSYİH) yüzde 14'üne ulaşan bütçe açığı verdiğini anımsattı.

Başbakan Sonko, yeni programla elde edilecek gelirlerin yüzde 90'ının dış borçlanmaya gidilmeden, iç kaynaklardan karşılanmasının hedeflendiğini söyledi.

Hükümetin 3 yıllık ekonomik programı kapsamında, 2025-2028 dönemi için yaklaşık 4,68 trilyon CFA (yaklaşık 7,6 milyar dolar) tutarında kamu gelirinin, tamamen yerel kaynaklarla finanse edilmesi hedefleniyor.

Program kapsamında, çevrim içi oyunlar, tütün, mobil para gibi birçok alanda vergiler artırılacak ve yabancılara verilen vizelerden ücret alınacak.

Özellikle tütün ürünlerinden alınan verginin yüzde 70'ten yüzde 100'e çıkarılması planlanırken, vize ücretlerinde artışa gidilmesiyle birlikte 60 milyar CFA (yaklaşık 97 milyon dolar) ek gelir bekleniyor.

Petrol ve madencilik sektörlerinde mevcut sözleşmelerin gözden geçirilmesiyle 884 milyar CFA (yaklaşık 1,4 milyar dolar), telekomünikasyon lisanslarının yenilenmesinden ise 200 milyar CFA (yaklaşık 325 milyon dolar) gelir sağlanması öngörülüyor.

Kamuda tasarruf ve yeniden yapılandırma

Plan, kamu kuruluşlarının etkinliğini artırmayı ve harcamaları azaltmayı da içeriyor.

Bazı kamu kurumlarının birleştirilmesi veya yeniden yapılandırılması yoluyla yıllık 50 milyar CFA (yaklaşık 81 milyon dolar) tutarında tasarruf hedefleniyor.

Öte yandan, ülkenin en büyük elektrik şirketi olan Senelec dahil olmak üzere bazı devlet kurumlarının sözleşmeleri yeniden gözden geçirilecek.

Teknik kayıpların azaltılması ve yolsuzlukların önlenmesi amacıyla denetimler sıkılaştırılacak.

Hedef, bütçe açığını yüzde 3'e düşürmek

Hükümet, yurt dışında yaşayan Senegal vatandaşlarının ekonomiye katkısını artırmak için yeni adımlar atıyor.

Bu kapsamda, ithal edilen araçlar için yaş sınırı yükseltilerek daha fazla araç girişine izin verilecek, ayrıca diasporanın toprak satın alımında yaşadığı bürokratik engeller kaldırılacak.

Sonko'nun açıkladığı yeni önlem ve uygulamaların toplamda 5,7 trilyon CFA (yaklaşık 9,9 milyar dolar) gelir getirmesi bekleniyor.

Senegal'in 2024 yılı sonunda GSYİH'nin yüzde 14'üne ulaşan bütçe açığının bu plan sayesinde 2028'e kadar yüzde 3'e düşürülmesi amaçlanıyor.

Eski yönetim kamu borçlarını gizlemişti

Senegal'de Sayıştay, şubat ayında eski Cumhurbaşkanı Macky Sall dönemini kapsayan 2019 ile 2024 arasındaki kamu maliyesine ilişkin yayımladığı raporunda, ülkenin kamu borcunun bir kısmının gizlendiğini ortaya çıkarmıştı.

Raporda, söz konusu dönemde, GSYİH'nın yüzde 99'una denk gelen borç tutarının, yüzde 73,6 olarak kayıtlara geçirildiği ve borcun yaklaşık yüzde 10'unun gizlendiği ortaya konmuştu.

Mart 2024'teki cumhurbaşkanı seçiminden sonra kendi isteğiyle Fas'a yerleşen eski Cumhurbaşkanı Sall ise kamu hesaplarında sahtecilik yaptığına ilişkin iddiaları reddetmişti.

Sayıştay raporuna göre, kayıtlara geçirilmemiş kamu borcunun yaklaşık 7 milyar dolara denk geldiği tahmin ediliyor.

Borçlanmanın düşük gösterilmesine ilişkin iddialar, ilk kez Ekim 2024'te gündeme gelmiş ve Uluslararası Para Fonu (IMF), Senegal'e yönelik başlattığı 1,8 milyar avroluk destek programını askıya almıştı.

Gizli borç ve kamu borcunun bu kadar yüksek olması sebebiyle bazı kredi derecelendirme kuruluşları da Senegal'in kredi notunu düşürmüştü.

Bu ay içinde IMF'ten bir heyetin, Senegal'deki gizli borçlanmaya ilişkin hazırlayacağı raporu IMF Yürütme Kurulu'na sunmadan önce Dakar'da temaslarda bulunması bekleniyor.