Saz ve Söz Ustalarını Buluşturan Kültürevi

ABDULLAH YILDIZ - Kırşehir'de kurulan Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi'nde Dede Korkut'tan Pir Sultan Abdal'a, Neşet Ertaş'tan Karacaoğlan'a kadar söz ustaları ile Türk dünyasında kullanılan müzik aletleri "gönül coğrafyası haritası"nda yaşatılıyor.

Eski Vali Konağı'nın düzenlenmesiyle yaklaşık iki yıl önce açılan Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi, Türk ve İslam coğrafyasının gönül sultanlarıyla, ozanları ve başta saz olmak üzere müzik aletleri, iki ayrı büyük harita üzerinde resim ve isimleriyle tanıtılıyor.

Kültürevinin ikinci katında tarihi motifli halılarla dizayn edilen odalarda, geçmişten bugüne Türk dünyasında kullanılan müzik aletleri "Dünden Bugüne Türk Sazları" haritası, gönül coğrafyasının manevi mimarları da "Anadolu'nun Gönül Sultanları" haritasında sergileniyor.

Evin farklı odalarında Dede Korkut'tan Karacaoğlan'a, Pir Sultan Abdal'dan Aşık Reyhani'ye, Aşık Veysel'den Aşık Mahzuni Şerif'e söz ve saz ustalarının bilgileri, resimleri ve eserlerinden kesitlere yer veriliyor.

Bozkırın tezenesi Neşet Ertaş için ayrı bir oda tahsis edilen, android heykeli ve sipariş verdiği halde vefat etmesi nedeniyle kavuşamadığı sazının da sergilendiği kültür evi, başta gurbetçi vatandaşlar ve yerli ziyaretçiler olmak üzere birçok kişiden büyük ilgi görüyor.

Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi Sorumlusu Osman Demir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, burada bozlak ustasının hatırasının yanı sıra Dede Korkut'tan bugüne kadar gelen Türk ve İslam dünyasındaki ozanlar, ünlü şahsiyetler silsilesinin de sergilendiğini söyledi.

Aynı zamanda Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evran-ı Veli gibi Türk ve Müslüman dünyasının gönlüne hitap eden gönül sultanlarının tanıtımının da yapıldığını belirten Demir, başta saz olmak üzere Türk dünyasında kullanılan müzik aletlerinin de duvara asılan dev harita üzerinde yer aldığını ifade etti.

Dünden Bugüne Türk Sazları Haritası'nın büyük ilgi gördüğünü anlatan Demir, şöyle devam etti:

"Haritalardan bir tanesinde söz ustalarıyla sazların ve müzik aletlerinin gönül coğrafyasına dağılımı var. Nerelerde kullanıldığını işaretleyen bir harita çalışması. Alanında yapılan ilk çalışmalardan biri. Anadolu'da en çok kullanılan müzik aletlerinden birisi saz. Sazın merkezi çalındığı yer olarak Kırşehir işaretlendi. Sivas, Erzincan, kars, Erzurum'da saz fazlaca kullanılıyor. Dünya coğrafyasında Türkmenistan Aşkabat'ta, İran'ın Şiraz bölgesinde, Pakistan'da Özbekistan'da var. Sazın en çok kullanıldığı yerlere işaretlenmiş şekilde. Mesela keman Anadolu'nun birçok ilinde, Balkanlar'da Romanya, Makedonya'da kullanılmış. Bu kullanılan yerlere keman resimleri konuldu. Müzik aletleri nerelerde kullanılmışsa, oralarda işaretlemeler yapılarak resimleri eklendi. Hiçbir araştırma yapmayan kişi bu harita üzerinde hangi çalgı aletlerinin dünya coğrafyasının nerelerinde kullanıldığını görebilmektedir."

Demir, haritanın alt kısmında müzik ve çalgı aletlerinin yörelere göre isimleri ve bilgilerinin de sıralandığını vurgulayarak, ziyarete gelenlerin hangi müzik aletinin nerelerde daha çok kullanıldığını rahatlıkla görebildiklerini dile getirdi.

Müzik aletlerinin çıkardığı sesler ve ozanların sözlerinden beyitlerin olduğu bir işitsel tanıtımın da söz konusu olduğunu aktaran Demir, "Kırşehir gönül dünyamızı aydınlatan insanların da yaşadığı bir merkez. Biz bunları bir sentez haline getirdik, Dede Korkut'tan Neşet Ertaş'a kadar uzanan tarihi bir silsile ile ozanlarımızı ve gönül sultanlarımızı sergiliyoruz. Aynı zamanda, tüm müzik aletlerinin atası olan Sümer cenginden günümüze kadar kullanılan Türk musikisi aletlerini de sergiledik. İnsanlar sadece okumasın, bu sesi de duysun istedik. Gönül sultanlarının ne söylediğini işitsin diye ses sistemi de koyduk. Mesela Aşık Paşa, Elvan Çelebi, Yunus Emre, Karacaoğlan, Dadadoğlu, Ahmedi Gülşehri, Hacı Bektaş-ı Veli'nin eserlerinden seslendirmeler dinleyebiliyoruz." diye konuştu.