Savaşın Tarihini Yeniden Yazacaklar

Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda'dan bilim adamları, Çanakkale kara savaşlarının en şiddetli yaşandığı Korku Deresi Cesaret Tepe mevkisindeki savaş alanlarında ortak yüzey taraması çalışması yürütüyor.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mithat Atabay başkanlığındaki 7'si Türk 14 kişilik heyet, alınan özel izinle Çanakkale Savaşı'nın yaşandığı alanlarda yüzey taraması çalışması yürütüyor. Çanakkale Savaşı'nın yaşandığı 1915 yılından bugüne kadar bölgede yaşanan değişiklikleri tespit etmek, bugüne kadar gün yüzüne çıkarılmamış savaş kalıntılarını ortaya çıkarmak ve bölgenin detaylı bir haritasını oluşturmak amacıyla başlatılan çalışma kapsamında kara savaşlarının yoğun şekilde gerçekleştiği, karşılıklı siperlerin yaklaşık 10 metreye kadar düştüğü Korku Deresi Cesaret Tepe mevkisinde devam eden çalışmalarda, Türk, Avustralya ve Yeni Zelandalı uzmanlardan oluşan ekip bölgeyi adım adım geziyor. Çalışmanın 2015 yılında tamamlanacağını belirten Yrd. Doç. Dr Mithat Atabay, "Bizim bu çalışmamız bu yıl üçüncüsü. Bu çalışmanın amacı, 1915 yılından günümüze kadar savaş bölgesindeki değişiklikleri tespit etmek. Bu çalışmaya üç tane ülkenin bilim adamları katılıyor. Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelandalı bilim adamları katılıyor. Toplam 14 kişiden oluşuyor ekibimiz. O dönemde Şevki Paşa haritası ve diğer haritalardan yararlanarak arazide siperler, lağım hatları, makineli tüfek yuvaları gibi o dönemde kullanılmış yerlerin haritalandırılması için değerler alıyoruz. Ayrıca arazide gördüğümüz savaş malzemelerinin türleri, nerede bulunduğu, bulunduğu yerlerin işaretlenmesi gibi çalışma yapıyoruz. Yine arazide şehitlikler, anıtlar ve mezarlıklar gibi kalıcı olan tarihi eserlerin yerlerini de yine işaretliyoruz. Bu çalışmada temel amaç, aslında 1915 yılından günümüze kadar savaş alanlarında nasıl bir değişiklik meydana gelmiş, bu değişiklikleri tespit etmek, aynı zamanda bulduğumuz buluntuları arşiv belgeleri ile karşılaştırarak bu bölgede savaşın ne şekilde cereyan ettiğini ayrıntılı şekilde ortaya koymayı amaçlıyoruz. Bu çalışmayı biz 2015 yılında bitireceğiz ve buradaki çalışmalarımızı Türkçe ve İngilizce olarak yayınlamayı planlıyoruz. Yeni buluntular ve yeni arazi çalışmalarıyla birlikte savaşın tarihini yeniden yazacağız" dedi.

Yapılan çalışmalarda Çanakkale Savaşları dönemine ait ilginç buluntulara ulaşıldığını da belirten Atabay, "Biz bu çalışmalar sırasında çok değişik malzemelerle karşılaştık. Bu malzemeler içerisinde Türklerin ve yabancıların kullandıkları sağlık malzemeleri, mutfak malzemeleri, yine savaşta kullandıkları çeşitli silah parçaları var. Mesela dün bir Türk kasaturasını, ağaca yapışmış vaziyette bulduk. Bu çok ilginç bir durum olarak karşımıza çıktı. Dolayısıyla aslında savaş ve aynı zamanda da 8 buçuk ay devam eden süre içerisinde yaşamın devam ettiğini, savaşla yaşamın iç içe geçtiğini biz bulduğumuz bu malzemelerle görüyoruz" diye konuştu.

Yürütülen çalışmanın çok faydalı olduğunu söyleyen Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Park Müdürü Ozan Hacıalioğlu ise, "Şu anda Cesaret Tepe mevkiinde 2 mezarlığın arasında bulunuyoruz. 2010 yılında başlayıp, 2015 yılında bitecek olan ve bu yıl 3'ncüsü yapılan Avustralya, Yeni Zelanda ve Türkiye'nin ortaklaşa düzenlemiş olduğu yüzey araştırmasını yürütüyoruz. Milli Park Müdürlüğü olarak bu araştırmaya her türlü desteği veriyoruz. 1915 yılından, savaş zamanından elimizde hava fotoğrafları, siper haritaları, tünel haritaları mevcut. Fakat günümüze kadar arazi bir takım değişiklikler geçirmiştir. Bu araştırmanın sonucunda hem bu değişiklikler ortaya koyulacak, harp sahasında tahribatı ortaya çıkarmış olacağız. Şu anda mevcut bilinmeyen, eski haritalarda olmayan noktaları işaretleyeceğiz. Karargahları buluyoruz, siper hatlarını yeniden geziyoruz. Türk siper hatlarını, Anzak siper hatlarını yeniden işaretliyoruz. Çalışma sonunda da bu harp sahasının üç boyutlu haritasını çıkaracağız. Çok faydalı bir çalışma olacağı inancındayız. Bu sebeple kendilerine her türlü desteği veriyoruz" dedi.

Araştırma ekibinde yer alan Avustralya Melbourne Üniversitesi'nden Prof. Dr. Antonio Sagona ise, "Bu günkü çalışmamızda, Türk siperlerinin bulunduğu bölgeyi yaptık. Yarın da bunun tam tersi alandaki Türk siperlerinin bulunduğu yerde çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bu çalışma, Anzak savaş alanlarının yüzey araştırması şeklinde yapılıyor" diye konuştu. - ÇANAKKALE