Sanayinin ve Teknolojinin Başkenti: Kocaeli

ŞAHİN OKTAY - Sanayi ve liman kenti Kocaeli, devletin son dönemde yaptığı yatırımlar ve özel sektöre verdiği destekle teknoloji ve yenilikçiliğin de merkezi haline geldi.

Nüfus ve yüz ölçümü bakımından 81 il arasında alt sıralarda yer almasına rağmen sergilediği istihdam, üretim, ticaret ve yenilikçilik performansıyla Türkiye'yi dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri haline getirme vizyonuna en güçlü katkı veren kentlerin başında geliyor.

Avrupa ve Asya arasında önemli bir geçiş koridoru olan Kocaeli, Türk imalat sanayi üretimine yaptığı katkı ile önde gelen iller arasında bulunuyor. Türkiye imalat sanayinde yüzde 13 pay sahibi olan kent, 250'si yabancı sermayeli olmak üzere yaklaşık 2 bin 300 önemli sanayi yatırımına da ev sahipliği yapıyor.

Türkiye'nin en büyük, Avrupa'nın da sekizinci limanı konumunda bulunan Kocaeli, depolama, otoyol, demir, deniz ve hava yolu erişimi konusunda önemli lojistik avantajlar barındırıyor.

2002'de ülke toplam ihracatındaki payı yüzde 3,5 olan kent, 2018'de 14 milyar dolara ulaşan ihracat hacmiyle bu payı yüzde 9'un üzerine çıkardı.

Hemen hemen her sektörde üretip, ihracat yapabilen bir sanayi altyapısına sahip olan kentte, 2002 yılında sadece 90 firma yatırım teşvik belgesine sahipken, aradan geçen 16 yıllık sürede 2 bin firmaya yatırım teşviki verildi ve bu sayede 54 milyar liralık sabit sermaye yatırımının gerçekleşmesi sağlandı.

Kocaeli, teşviklerle sabit sermaye yatırımlarında ilk üçe girerken, 89 bin kişilik ilave istihdam yarattı. Ayrıca, sağlanan teşviklerle otomotiv ve demir-çelik alanlarında güçlü üretim altyapılarına kavuştu.

KOBİ'lerin ekonomide daha aktif rol almasına yönelik adımlar Kocaeli'de de meyvesini verdi. 2002'ye kadar sadece 49 KOBİ'nin KOSGEB desteklerinden faydalandığı Kocaeli'de, bu sayı 16 yılda 9 bin 100'e ulaştı.

Söz konusu dönemde, kentte 5 yeni organize sanayi bölgesi kurulurken, buralarda 17 bin kişi istihdam edildi.

Ar-Ge ekosistemi kuruldu

Kocaeli, devletin sunduğu desteklerle teknolojinin de başkenti olma yolunda emin adımlarla ilerliyor.

İşletmelerin ne kadar yenilikçi olduğuna ilişkin önemli bir gösterge olan patent verilerine bakıldığında, Kocaeli'nin 2018'de en fazla patent başvurusunun yapıldığı ilk 5 il arasında olduğu görülüyor.

Kentin 2002'de 14 olan yıllık patent başvurusu sayısı, aradan geçen sürede 21 kat artarak 294'e yükselirken, bu dönemdeki toplam başvuru sayısı ise 2 bin 385 olarak gerçekleşti. Türkiye'de 2018'deki 7 bin 349 patent başvurusunun yüzde 4'ü Kocaeli'den yapıldı.

Son 17 yıllık dönemde üretime yönelik desteklerin yanı sıra, rekabet gücünün arttırılması noktasında büyük önem taşıyan Ar-Ge'ye de önemli destekler verildi. Ar-Ge ekosistemi anlamında 2002 öncesinde oldukça zayıf bir altyapıya sahip olan Kocaeli'de adeta sıfırdan bir ekosistem kuruldu.

Üniversite, reel sektör ve kamunun en verimli şekilde bir araya getirilmesiyle Kocaeli, teknolojinin de merkez üssü olma yolunda emin adımlarla ilerleyen bir kent haline geldi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı kuruluşları TÜBİTAK ve TSE'nin en büyük kampüsleri ile Bilişim Vadisi'ne ev sahipliği yapan kent, bugün itibarıyla yerli ve yabancı olmak üzere toplam 143 firmanın Ar-Ge ve tasarım merkezini barındırıyor.

En fazla teknoparkı olan şehir

Yine 5 teknoparkla Türkiye'nin en fazla teknoparka sahip şehirlerden biri konumunda olan Kocaeli'deki bu teknoparklarda 446 firma Ar-Ge yoğun faaliyetlere odaklanmış durumda.

Teknoparklardaki toplam satış tutarı 7 milyar liraya ulaşırken, ihracat hacmi 400 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının önemli projelerinden biri olan Bilişim Vadisi de bu dönem içerisinde Kocaeli'de hayata geçirildi.

Ulusal ve uluslararası ölçekte inovasyon merkezi olması planlanan Bilişim Vadisi'nde birinci etap birinci kısmı tamamlanırken, ikinci kısmının da çok kısa bir süre içinde faaliyete geçmesi planlanıyor.

Firmaların yenilikçi ürün geliştirme kapasitesini artırmak amacıyla İMES Makina İhtisas OSB'de kurulum çalışmaları devam eden Uygulamalı İleri Mühendislik Mükemmeliyet Merkezinde yılda 2 bin 500 kişiye eğitim verilmesi hedefleniyor.

"Teknolojik ürün üretmede lider bir ilimiz"

Doğu Marmara Kalma Ajansı (MARKA) Genel Sekreteri Mustafa Çöpoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kocaeli'nin Türkiye imalat sanayisinin kalbi olduğunu, 17-18 yıl öncesiyle kıyaslandığında kentin inanılmaz bir gelişim yaşadığını gördüklerini söyledi.

İstanbul'dan sonra en fazla ihracat yapan il olan Kocaeli'nin bu dönemde istihdam sayısını 300 binden 550 bin seviyesine taşıdığını belirten Çöpoğlu, bu istihdamın büyük kısmının da imalat sanayisinde çalıştığını kaydetti.

Çöpoğlu, kentin söz konusu dönemde yenilikçilik ve teknoloji kanalında da ciddi bir gelişim yaşadığına dikkati çekerek, yeni dönemde marka, patent ve faydalı model başvurularında büyük artış yaşandığını, 2002'de 14 olan patent başvuru sayısının 2018'de 294'e çıktığını ifade etti.

"Kocaeli teknolojik ürün üretme, katma değeri yüksek ürün üretmede de lider bir ilimiz." diyen Çöpoğlu, şöyle devam etti:

"Yeni dönemde Kocaeli'de başka yerlerde tasarlanan, başka yerlerde Ar-Ge'si yapılan ürünler değil, gerçekten yerli sanayicimizin Ar-Ge merkezlerinde geliştirilen ürünleri imal eder hale geldik. Şu anda Ar-Ge ve Tasarım Merkezi sayısı bakımından da İstanbul'dan sonra ikinciyiz. 2012 yılında 16 olan Ar-Ge ve Tasarım Merkezi sayısı şu anda 132'ye çıkmış, ciddi bir gelişme var. Yine Bilişim Vadisi'nin tüm etapları tamamlandığında 100 bin bilişim personeli burada istihdam edilmiş olacak. Kocaeli gerçekten Türk ekonomisinin lokomotifi durumunda."

Çöpoğlu, Türkiye'nin 2023 ve 2071 hedeflerine ulaşmasında en güçlü desteğin Kocaeli'den geleceğini sözlerine ekledi.