Samsunlu Mübadillerden Yunanistan Çıkartması

Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin katkılarıyla, Samsunlu ikinci kuşak mübadillerin organize ettiği 50 kişilik mübadele grubu adeta Yunanistan çıkartması yaptı. Atalarının mübadele ile göç etmek zorunda kaldıkları köyleri ve evleri gezen grup üyeleri dedelerinin, nenelerinin hatıraları ile duygusal anlar yaşadılar.

Samsun'dan karayolu ile hareket eden grup ilk durak olarak Türklerin yoğun yaşadığı Yunanistan Gümülcüne Başkonsolosu Osman İlhan Şener'i ziyaret etti. İş adamları ve bürokratlardan oluşan bir grup üyenin ziyaret ettiği başkonsolos ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Batı Trakya'da yaşayan soydaşların genel sorunları hakkında bilgi alışverişinde bulunuldu. Samsunlu mübadilleri temsilen Vahit Karen ve Zafer Özata tarafından konsolosa hediyelerin verilmesi ardından hatıra fotoğrafı çektiren ekip gezisine devam etti. Yunanistan'ın Sarışaban kazasına yaklaşan grup köyleri gezerek büyüklerinden dinledikleri hatıraları bizzat yerinde yaşadılar.

90 YIL SONRA DEDE EVINDE BULUŞTULAR

Köyleri gezmeye devam eden mübadele grubu Sarışaban'dan Uzunkuyu köyüne geldi. Geçmiş dönemlerin izini taşıyan 100 yıllık tek ev olan ve Harun Pir'in dedesine ait konağın bahçesinde duygusal anlar yaşandı. Türkçe bilen Yordan çifti kaldıkları evin Pir ailesine ait olduğunu öğrendiklerinde kendilerinin de böyle bir evi bırakıp Samsun'dan buraya göç etmek zorunda olduklarını söylediler. Dedesine ait fotoğrafını gösteren Harun Pir ev sahibi Yordan ile aynı yerde 90 yıl sonra fotoğraf çektirerek güzel bir ana imza attı. Karşılıklı ikramların sunulduğu ziyaret hatıra fotoğrafının ardından diğer köylerde devam etti.

Ata topraklarını ziyaret eden grubun birçoğu diğerleri gibi şanslı değildi. Evlerin tamamı yıkılıp yeniden yapılmış ya da harabe halinde bırakılmış. Harabeleri gezen mübadele grubu üyeleri fotoğraf çekmek ve bir kaç avuç toprak almakla yetindiler.

YENİ VE ESKİ DÖNEM BELEDİYE BAŞKANLARINA ZİYARET

Yaklaşık 25 yılı aşkın bir süredir Yunanistan ile Türkiye arasında ikili ilişkilerin gelişmesi için çaba gösteren ve son 7 yıldır da Samsun - Kavala bağlantılarını gerçekleştiren gönüllü elçi Leyla Üstel Çağatay, Samsun Büyükşehir Belediyesi'ni temsilen Turizm ve Tanıtma Sorumlusu Güngör Doğanay ve beraberindeki bir grup heyet yeni ve eski Kavala belediye başkanlarını ziyaret etti. Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz'ın başarı dilek ve mektuplarını iletti. Yeni dönem belediye başkanı olarak seçilen ve Kavala'nın ilk kadın belediye başkanı olacak olan Dr. Dimitra Tsanaka ekibimizin kaldığı otele gelerek ekibi büyük bir memnuniyetle karşıladığını ve atalarının da Çanakkale'den geldiğini ifade etti. Samsun - Kavala ilişkilerini yakından takip ettiğini söyleyen Tsanaka yeni dönemde kendisinin de farklı projeleri olduğunu ve ilişkilerin daha da çok gelişmesi için çaba harcayacağını belirtti. Kavala Belediyesi'ne yapılan ziyarette ekibi karşılayan Belediye Başkan Yardımcısı Christos Tsochataridis seçimi kaybettiklerini ancak yasalar gereği 1 Eylül'e kadar görevde kalarak yürütülen ve kalan işleri toparlamaları gerektiğini söyledi. Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz'ın üzüntü ve gelecek için iş birliği konularının yer aldığı mektup Başkan Kostis Simitsis'e iletilmek üzere kendisine verildi. Yine aynı heyet Kavala Ticaret ve Sanayi Odası'nı ziyaret ederek çeşitli temaslarda bulundu. Temaslar sonunda Samsun'u temsilen İbrahim Akdoğan ve Mahmut Doğru tarafından Samsun'a özgü ağız tatları hediye edildi. Hatıra fotoğrafı ardından grup üyeleri ticaret odasından ayrıldı.

1903 yılında Samsun Saathane Meydanı'nda açtıkları kuru kahve dükkanını mübadele ile Kavala'ya taşıyan Ananidiyadis ailesini ziyaret eden ekiple dükkan sahibi arasında zaman zaman duygusal anların yaşandığı konuşmalar gerçekleşti. İkram edilen kahvelerin ardından Ananidiadis ailesine Sadullah Kirenci, Reha Özcan ve Şerif Altın tarafından hediyeler takdim edildi.

TÜTÜN MÜZESİNDE TARIHLE DOLU YOLCULUK

Resmi ziyaretler ardından Kavala Tütün Müzesi'ni gezen gurup üyeleri büyük bir merakla sergilenen materyalleri inceledi. Müzenin kurucusu, özellikle Samsun ve çevresini çok iyi bilen Ioannis Vyzikas tütünün tarihi hakkında detaylı bilgi verdi. Çocukluk ve gençlik yıllarında tütünle uğraşan mübadiller tekrar eski günlerine dönerek geçmiş anılarını yad ettiler. Verdiği bilgilerden ve sıcak karşılamadan ötürü Hasan Arman, Ali Mutlu ve Süleyman Öz, Vyzikas'a çeşitli hediyeler verdiler. Samsun ve Kavalalı mübadillerin tütün yaşamlarını inceleyen grup üyeleri toplu fotoğraf ardından müzeden ayrılarak Kavala Kalesi, Kavalalı Mehmet Ali Paşa Medresesi ve şehir gezisi gerçekleştirdi.

Kavala'dan Selanik'e hareket eden grup Atatürk'ün doğduğu evde Selanik Türk konsolos Muavini tarafından karşılandı. Evi gezerek fotoğraf çektiren ekip üyeleri ev tarihi ve restorasyon hakkında detaylı bilgi aldılar. Çekilen toplu fotoğraf ardından Selanik merkezi gezildi. Selanik etrafında köyleri ziyaret eden ekip üyeleri bol bol hatıra fotoğrafı çektirdi.

SELANİK ZİYARETİ

Selanik Belediye Başkanı Yiannis Boutaris'e tebrik ziyaretinde bulunan heyet üyeleri iki şehrin arasında muhtemel kurulabilecek ve kalıcı dostlukların devamlılığını sağlayacak bir dizi görüşmeler gerçekleştirdi. Meclis toplantı saatine denk gelen görüşmeler de ilginç ve sevindirici anlara imza atıldı. Meclise davet edilen heyet üyelerinden Leyla Üstel Çağatay ve eski Aşağıçinik Belediye Başkanı Halil İnci birer konuşma yaparak davetten duydukları memnuniyeti dile getirdiler. İki ülke ilişkilerinin gelişmesi için karşılıklı daha çok çalışılmasını vurgulayan heyet üyeleri mecliste uzun süre alkışlandı. Daha sonra belediye başkanının ofisine geçen heyet burada görüşmelere devam etti. İlk karşılama anında çekimser olduğu fark edilen belediye başkanı Boutaris görüşme sonunda tüm heyet üyelerine sarılarak adeta sevgi gösterisi yaptı. Leyla Çağatay Üstel, Zafer Özata ve Halil İnci, Yusuf Ziya Yılmaz'ın yeni belediye başkanlığı dönemi için göndermiş olduğu tebrik mektubu ile Samsun'a özgü çeşitli hediyeleri başkana sundu. Çekilen hatıra fotoğrafları ardından veda edildi.

Başkanlık makamından ayrılan grup üyeleri binadan çıkış yapmaya hazırlanırken yeni evlenen bir çitle karşılaştı. Belediye başkanının nikah kıyacağını öğrenen heyet üyeleri çifti tebrik etmek ve Türk usulü olan takı merasimini gerçekleştirmek istediklerini dile getirdiler. Bundan son derece memnun olacaklarını ifade eden Belediye Başkanı grubun bu isteğini çiftler paylaştı. Evli çiftin şaşkın bakışları arasında paralarını takan grup üyeleri ile çift uzun süre mutluluklar diledi.

KABE MERMERLERI TASOS'TAN

Mübadele heyeti son gezisini Tasos adasına gerçekleştirdi. Burada ikinci defa seçilen Tasos Belediye Başkanı Kostas Hatziemmanouil tarafından karşılan ekip bir dizi görüşmeler gerçekleştirdi. Oldukça verimli geçen görüşmelerin ardından karşılıklı olarak sözler verildi. Buna göre Tasos adasından bir yunanlı çocuk bir ay süreyle Samsun'da bir ailede misafir edilirken, aynı şekilde Samsunlu bir çocukta bir ay Tasos'ta dil eğitimi için bir aile yanında kalacak. Sami Tan, Nazif Tanyıldız ve Mümin Erçin, Başkan Yusuf Ziya Yılmaz'ın tebrik mektubu ve Samsun'a özgü çeşitli hediyeleri başkana sundu. Belediye Başkanı Kostas, Kabe'nin her dört yılda bir değiştirilen ve zeminde kullanılan beyaz mermerlerin Tasos adasından gittiğini belirtti. Grup üyeleri bunu bilmediklerini ancak öğrenince çok şaşkın ve burada bir kez daha bulunmaktan memnun olduklarını ifade ettiler. Çekilen hatıra fotoğrafları ardından adaya veda edildi.

VATANA DÖNÜŞ

Yunanistan ziyareti ardından ülkeye dönmek üzere yola çıkan heyet İskeçe'de bir Türk köyüne uğradı. Köy kahvesinde yaşlılarla uzun uzun muhabbet eden grup üyeleri hatıra fotoğrafı ardından ana vatana dönüş yaptılar. Ziyaretlerden duydukları memnuniyeti ifade eden mübadele grubu, "Biz gittiğimiz yerleri hep dedelerimizden nenelerinizden dinleyerek büyüdük. Buraları görmek bizim hayalimizdi. Çok değişik duygularla yurda dönüş yapıyoruz. Ayrıca iki ülke arasındaki gelişmekte olan ilişkilere katkıda bulunmanın hazzını yaşıyoruz. Bu bağlamda buraları görmemize vesile olan Samsun Büyükşehir Belediye Başkanımız Yusuf Ziya Yılmaz'a teşekkürlerimizi sunuyoruz" dediler. - SAMSUN