Sağlık Bakanı Koca: "1 Haziran'dan İtibaren Akılcı Laboratuvar Uygulamasına Başlıyoruz"

(ANKARA) - Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, teyide dayalı online randevu sitemini MR, röntgen, endoskopi gibi sistemlerde de uygulayacaklarını belirterek "MR, tomografi ameliyat vb uygulamalar için de 1 gün önce onam sistemi devreye alınacak. İlk uygulama 1 Haziran'da endoskopi ile başlıyor" dedi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sağlık Bakanlığı'nda Ulusal Sağlık Hizmetleri Değerlendirme ve Koordinasyon Toplantısı'nın ardından düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Sağlık alanında yaptıkları çalışmaları anlatan Koca, Türkiye'deki sağlık sisteminin sıradan bir sistem olmadığını belirtti. Türkiye'nin sağlık hizmetlerinin tamamını bütün vatandaşlarına Sosyal Güvenlik kapsamında bedelsiz sunabilen ender ülkelerden biri olduğunu söyleyen Koca, "Buna bağlı olarak, sınırlı kaynakla sınır konulmayan bir sağlık hizmeti talebini karşılamaya çalıştığımız da bir gerçektir. En büyük gücümüzse sağlık çalışanlarımızdır." dedi.

Bakan Koca, "Yetkisiz olan kendince hürdür, her istediğini rahatça söyleyebilir. Sorumluların ne söylediğine bakın. Sosyal medya, sağlıklı bir bilgi kaynağı değil. Sağlıkla ilgili konularda doğru bilgi kaynağı Sağlık Bakanlığıdır. Sağlık Koordinasyon Kurulu, yeni dönemdeki en önemli değerlendirme organımızdır." ifadelerini kullandı.

"RANDEVULU VE RANDEVUSUZ BAKILAN HASTA SAYILARI NEREDEYSE EŞİT"

Pandemi döneminde kalabalık ortamların oluşmasını önlemek için ayakta muayeneye karşı, randevu sistemini yaygın kullanmayı teşvik ettiklerini anlatan Bakan Koca, o dönemden itibaren hastaların, çalışanların, böyle bir gereklilik olmadığı halde randevu sistemine yöneldiklerini söyledi. Koca, "Aynı muayene, randevulu yapılabildiği gibi randevusuz da yapılabiliyor iken tercih, atıl kalma riski olan randevulu muayeneye kaydı. Buna rağmen randevulu ve randevusuz bakılan hasta sayıları neredeyse eşittir" dedi.

"RANDREVU SORUNUNUN NEDENİ KAMUYA TALEP ARTIŞI, ÖZEL SEKTÖRÜN PAYININ AZALMASI"

Bakan Koca, şöyle konuştu:

"Randevulu muayeneye yöneliş, beraberinde bazı uygulama zorlukları getirdi. Birkaç örnek vermek istiyorum, geçen yıl, 23 milyon kişi aldığı randevulardan en az birine gelmedi. Nüfusun yaklaşık 4'te biri demek. Gelinmeyen toplam randevu sayısı 81 milyon. Üç-dört saat kala iptal edilen randevu sayısı ise 21 milyon. Bu gibi sebeplerle randevu kapasitesinin yüzde 30'u kullanılamadı.

Küresel salgın, yaşattıkları yanında, bazı gerçekleri bize apaçık görme fırsatı da verdi. Sayın Cumhurbaşkanımızın en büyük hayalim dediği şehir hastanelerimizin sağlık hizmetlerinde kapasitemizi nasıl artırdığına şahit olduk. Bugün tüm büyükşehirlerimizde şehir hastanesi kurulmasını ve her ilimizde üçüncü basamak sağlık hizmetinin verilebilir olmasını hedefliyoruz. Artık, vatandaşlarımız, sağlık hizmeti almak için en iyi adres olarak kamu hastanelerimizi görüyor, sağlık sorunlarında kamu hastanelerimize müracaat ediyor. Eskiden 'kamu hastaneleri' denince anlaşılan ile bugün kamu hastaneleri denince anlaşılan aynı değildir. Söz konusu başarı, kamu hastanelerine yönelişi her geçen gün artırmaktadır. Bu tercihi, kamu hastanelerinde, pandemi öncesi dönemle şimdi bakılan hasta sayılarını kıyasladığımızda açıkça görüyoruz. Bu ve özel sektörün sağlık hizmetlerindeki payının azalması kamuya talepte artış demektir. Talep ise yeni randevu anlamına gelmektedir. Randevu sorununun bir nedeni de budur. Başarı, beraberinde bir sorun da getirmiştir."

Randevu sorununa çözüm üretmek için yeni bir sistem kurduklarını açıklayan Koca, "MHRS, telefon ve internet erişiminin olduğu her yerde yepyeni bir özellik kazanmış, modifiye olmuş durumda. Sistem artık şöyle işleyecek; ertesi gün randevusu olan her hastamız, akşam saat 8'e kadar randevusuna onay verecek veya gelemeyeceğini bildirecek. Bu sisteme Onaylı Randevu Sistemi, MHRS'de başlatılan bu yeni döneme de Onaylı Randevu Dönemi diyoruz. Uygulama pazartesi günü başlıyor. Yeni dönemde ayrıcalıklı iki hasta grubumuz 65 yaş üstü hastalarla kanser hastaları. Bu gruptaki hastalar, onay işlemlerinden istisnadır." dedi.

"BOŞ KALAN RANDEVULARLA TALEP BIRAKMIŞ HASTALARA ULAŞACAĞIZ"

Onaylı Randevu Sistemi'nin hastanelere, hekimlere zamanı verimli kullanma imkanı sağlayacağını ifade eden Bakan Koca, "Hasta, gelemeyeceği randevuyu iptal edecek. Böylece, randevu sadakatsizliği sebebiyle, şu an boş kalan kapasitemizi hizmet bekleyen hastalar için kullanabileceğiz. Boş kalan her bir randevuda, sistemden randevu alamayıp, talep bırakmış hastalarımıza ulaşacağız. Öncelik, talep bırakan hastalarda olacak. Onaylı Randevu Sistemi sayesinde, öngörümüze göre, birçok branşta hastamızın talebine 24 saat içinde cevap verebiliyor olacağız." bilgisini verdi.

"BUGÜN AİLE HEKİMİNE GİDEN HASTA SAYISINDA YÜZDE 54 ARTIŞ VAR"

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Koca, aile hekimliğinin daha da kurumsallaşması gerektiğine inandığını söyledi. Koca, "Her bir aile hekimimizin de uzaktan sağlık hizmetini hasta gelmeden çözmesini de planladık. Toplamda 28 bin aile hekimimiz var; toplam hasta sayısı 919 milyon. Bu 919 milyonun 443 milyonu birinci basamak.  Yani yarısına yakını birinci basamağa gidiyor. İkinci ve üçüncü basamağa giren hasta sayısı 476 milyon. Pandemi öncesindeki birinci basamak, aile hekimlerine giden hasta sayısıyla bugün toplam giden hasta sayısına bakığımızda yüzde 54 oranında birinci asamakta artış söz konusu oldu. İkinci ve üçüncü basamakta ise yüzde 23 oranında artış oldu. Toplam artış ise yüzde 36." şeklinde konuştu.

"1 HAZİRAN'DAN İTİBAREN AKILCI LABORATUVAR UYGULAMASINA BAŞLIYORUZ"

Tetkike erişimle ilgili bir çalışma olup olmadığı konusundaki soruya Koca, "Geçen yıl toplam randevulu bakılan hasta sayısı 160 milyona yakın. Geçen yıl randevusunu alıp gelmeyen hasta sayısı 23 milyon. 44 milyon atıl kapasiteden bahsediyorum. Tetkiklerle ilgili; akılcı laboratuvar uygulamasını başlatttık. Özellikle MR, tomografi, girişimsel işlemler dahil olmak üzere bir algoritma geliştirmeye çalışıyoruz. İlkini endoskopide yaptık, çalışma bitti. 1 Haziran'dan itibaren de başlamış olacağız. Hangi durumda hangi tetkik istenebilir olduğunu bilim insanları ile görüşerek planlıyoruz. Nasıl muayenede onam sistemi devreye giriyorsa benzer şekilde MR, tomografi ameliyat vb uygulamalar için de 1 gün önce onam sistemi devreye alınacak. İlk uygulama 1 Haziran'da endoskopi ile başlıyor olacak" yanıtını verdi.

"2 DAKİKA UYGULAMASI SÖZ KONUSU DEĞİL"

Hastanelerde bir hastaya 2 dakika muayene süresi ayrıldığına ilişkin tartışmaların hatırlatılması üzerine Koca, "Hastaya ne kadar zaman ayırabilirseniz o kadar iyi bir hizmet sunmuş olursunuz. Biz ortalama her hekim arkadaşımıza özellikle kliniklerde 42 randevu açıyoruz, dolayısıyla 10 dakika. 2 dakika uygulaması söz konusu değil. Anlık olarak dijital ortama düşen görüntü servis edilerek 1-2 dakikada muayene ediliyormuş algısı oluşturuldu. Böyle bir uygulama söz konusu değil" dedi.

"İDRARDAN HPV'NİN TARANABİLECEĞİ ÇALIŞMAYI BAŞLATTIK"

HPV aşısının ücretsiz yapılmasına ilişkin açıklamalarının hatırlatılması üzerine Bakan Koca, HPV aşısının ücretsiz uygulanması konusunda henüz tarih veremeyeceğini belirtti. Koca, "HPV aşısını yerlileştirmek istiyoruz. Bunun için taramalarımızı yoğunlaştırdık. İdrardan, muayene olmadan HPV taraması yapmak üzere kit geliştirmek için çalışma başlattık. Dünyada örneği olmayan, özellikle muayene olmak istemeyenler için idrardan taramayı yapmış olacağız. Ülkemiz için riskli olan serotipi de bilmiş olacağız. Riskli olanın hangisi olduğu, nasıl bir aşının daha fayda sağlayacağını bu bilgilendirmeyle anlamış olacağız. Firmalarla ilgili de Türkiye için en uygun hangisi ise bunu araştırıyoruz" şeklinde konuştu.

"TEŞVİKLE İLGİLİ ÇALIŞMAMIZ VAR"

Koca, aile hekimlerinin ödeneklerinin artırılmasına ilişkin bir çalışma olup olmadığına ilişkin "Aile hekimliğini önemsiyoruz, Maliye Bakanlığımız da önemsiyor. Teşvikle ilgili bir çalışmamız var" diye konuştu.

Yeni randevu sisteminde muayeneye gitmeyenler için herhangi bir yaptırım olup olmayacağı konusunda Koca, "Var olan uygulama dışında uygulama getirmedik. Daha önce ikinci kez gelmeme durumunda bir kısıtlamama olsun mu olmasın mı, şimdilik onu düşünmedik" ifadelerini kullandı.

"KAMUDA TASARRUF KAPSAMINDA ARAÇ KİRALAMADIK 17 TOGG ALDIK"

Kamuda tasarruf tedbirleri kapsamında Bakanlığın ne gibi önlemler aldığına ilişkin de Koca, "Cari harcamalarla ilgili tasarruf çalışmamız başladı. Kamudaki araçlarla ilgili rutin kiralama yöntemi olur. Yeni dönem rakamlarının üç katına yakın arttığını gördük, iptal ederek 17 TOGG aldık. Arkadaşlarımız Bakanlıkta artık TOGG kullanacak. Yaptığımız en önemli tasarruf bu" yanıtını verdi.

Kamuda çalışan yabancı uyruklu hekimlerle ilgili iddialara ilişkin Koca, "Bizde yabancı uyruklu olup vatandaşımıza kamu kurumlarında hizmet eden bir kişi bile yok. Hizmet edebilmesi için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması gerekiyor. Bu, çok istismar ediliyor, 'yabancı hekimle açık kapatılmak isteniyor' deniyor. Böyle bir durum söz konusu değil" açıklamasını yaptı.

"YURT DIŞINDA OLAN HEKİM SAYISI GÜNCEL OLARAK 378"

Hekim ve sağlık emekçilerinin yurt dışına göçü konusundaki bir soruya Koca, "11 bin açıktan atamayla hekim geldi, 8 bine yakını sadece uzman. Böyle bir dönüş tarihte yok. 2022'de bin 359 kişi bizden iyi hal belgesi aldı, 450 kişinin yurtdışına gittiği bilgisi geldi bize. Bugün için güncel bilgi 378 kişiye düştü. O 450 kişi artmadığı gibi 450 kişiden 378'e düştü, yani gidenlerin geri dönüşü..." yanıtını verdi.