Sadrazam Sait Halim Paşa ölümünün 100'üncü yılında Ege'de anıldı

Ege Üniversitesi (EÜ) Edebiyat Fakültesi tarafından"Sait Halim Paşaya Ermeni Suikasti" konulu konferans düzenlendi. Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Ayönü'nün yanı sıra akademisyenler ve öğrencilerin katıldığı konferansı EÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mevlüt Çelebi verdi.

Konuşmasına ermeni terörü mağdurlarını anarak başlayan Prof. Dr. Çelebi, "Ermeni terör furyasının mağdurlarından olan Sait Halim Paşa'nın terörist Arşavir Şıracıyan tarafından Roma'da şehit edilişinin 100. yılında sadece Sait Halim Paşa'yı değil, onun nezdinde Ermeni terörüne maruz kalmış tüm şehitlerimizi anıyoruz. Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın torunu olan Sait Halim, 1865 yılında Kahire'de doğdu. İsviçre'de siyasi ilimler okudu ve o dönemde II. Abdülhamid tarafından kendisine paşalık unvanı verildi. İttihatçılar ile yakın ilişkiler kurarak onlara finans desteği sağlayan Sait Halim Paşa, ikinci meşrutiyetten sonra siyasete atılıp 1913 - 1917 yılları arasında sadrazamlık görevini üstlendi. Şahsen baktığımda Sait Halim Paşayı siyasetçi olarak göremiyorum. Kendisi, musikişinas, tenis turnuvaları düzenleyen, sanatla uğraşan ve aynı zamanda İslami düşüncenin önemli temsilcilerinden biriydi. Sadrazamlıktan ayrıldıktan sonra da bu işlerle uğraştı" diye konuştu.

Sait Halim Paşa'nın Birinci Dünya Savaşındaki Ermeni kırımında görev alması nedeniyle 10 Mart 1919 yılında tutuklandığını ifade eden Prof. Dr. Çelebi, "Tutukluluk süresinin ardından 1919 - 1921 yılları arasında Malta'ya sürüldü. Nisan 1921'den sonra serbest bırakılan Sait Halim Paşa'nın bazı kaynaklarda İngilizler tarafından İstanbul'a gelmesi engellendiği için İtalya'ya gittiği yazılıdır.Ancak fikrimce, siyasetten uzak kalmak ve sakin, huzurlu bir emeklilik hayatı yaşamak için İtalya'ya gitmiştir" dedi.

Sait Halim Paşa'nın öldürülme sürecini anlatan Prof. Dr. Çelebi, "Suikast görevi Arşavir Şıracıyan'a verildi. Şıracıyan, hasta olduğu bahanesiyle Türkiye'den ayrılıp Sait Halim Paşa'nın izini sürmeye başladı ve Temmuz - Aralık ayları boyunca suikastı gerçekleştirmek için uygun pozisyon aradı. Şıracıyan,6 Aralık 1921tarihinde İtalya'nın Roma kentinde at arabasıyla yolculuk ederken Sadrazamın karşısına çıkarak atları durdurdu. Paşanın bulunduğu arabanın yanına gelerek Said Halim Paşa'yı sağ şakağından vurarak katletti ve amacına ulaştı" diye konuştu.

Konuşmasının ardından Prof. Dr. Mevlüt Çelebi, katılımcılar tarafından kendisine yöneltilen soruları yanıtladı.