RTÜK'ün Kuruluşunun 20. Yıl Dönümü

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Davut Dursun, RTÜK'ün kuruluşunun 20. yılı dolayısıyla ilk kez gerçekleştirilen 2014 Sektör Raporu ile Televizyon Yayıncıları Profil Araştırması'nı açıkladı.

Dursun, Rixos Otel'de "20. Yılda Görsel İşitsel Medyaya Bakış" adlı panelde yaptığı açılış konuşmasında, Türkiye'nin 1990'lı yılların başında özel yayıncılarla tanışmasının ardından radyo ve televizyon yayıncılığında pek çok yasal düzenleme yapıldığını hatırlattı.

20 yıl önce 87 personelle çalışmalarına başlayan Üst Kurul'da, bugüne kadar 9 başkan ve 35 üyenin görev yaptığını bildiren Dursun, aradan geçen zamanda yayıncılık mevzuatında sayısız değişiklik gerçekleştirildiğini söyledi.

Dursun, bu düzenlemelerin en önemlilerinin, 2002 yılında ekran karartma cezasını kaldıran kanun ile 2011'de yürürlüğe giren yayıncılık mevzuatını AB ile uyumlu hale getiren kanunlar olduğunu ifade etti.

Görsel işitsel medya sektörünün de bu süreçte büyük değişimler yaşadığını belirten Dursun, "Karasal yayınlar için frekans tahsisleri maalesef hala yapılamadığı için yayıncılık alanında karasal ortamın payı giderek azalmış, sektör ve izleyiciler uydu yayınlarına yönelmişlerdir. Mesela 2002 yılında 67 olan uydu televizyon sayısı, 2013 sonu itibarıyla 293'e çıkmış bulunuyor. Bu veri Türkiye'deki yayıncılığın eğilimini ortaya koyması bakımından önemlidir" değerlendirmesinde bulundu.

Yayıncılık sektöründeki gelişmelerin yeni yayın ortamlarını ve yayın formatlarını beraberinde getirdiğine de dikkati çeken Dursun, araştırmalar neticesinde gençlerin yayınları artık TV'den daha az izlediğini, internet veya mobil ortamları tercih ettiklerini gösterdiğini kaydetti.

Dursun, "Televizyon artık belli bir yaşın üzerindekiler tarafından izlenmekte, bütün dünya kendini bu yeni duruma adapte etmeye çalışmaktadır" diyerek, RTÜK'ün de kurulduğu günden itibaren akıllı işaretler, medya okur yazarları, kamuoyu araştırmaları gibi çeşitli projeler gerçekleştirdiğini söyledi.

- 2014 Sektör Raporu ile Televizyon Yayıncıları Profil Araştırması

Daha sonra RTÜK Başkanı Davut Dursun, "20. Yılda Görsel-İşitsel Medya Sektörü" ile "Televizyon Yayıncıları Profil Araştırması"ndan elde edilen sonuçları paylaştı.

Sektör raporu ile 24'ü ulusal, 8'i bölgesel, 140'ı yerel ve 152'si uydu olmak üzere 324 televizyonun katıldığı profil araştırmasının verileri ise şöyle:

"Televizyon yayıncılarının, yüzde 10,8'ini ulusal (karasal), yüzde 4,4'ü bölgesel (karasal), yüzde 46.5'i yerel (karasal), yüzde 31'i kablo, yüzde 59,5'i uydu yayın kapsamına sahip bulunuyor.

Türkiye'de dijital platformlar, kablo TV ve IPTV'nin 6 milyon 617 bin abonesi bulunuyor. Radyo ve televizyon yayıncılığı sektöründe en fazla ticari iletişim geliri elde eden ilk on TV kuruluşu, sektörün tüm gelirlerinin yüzde 70'e yakınını elde ediyor. Buna göre, 2013 yılında en fazla ticari iletişim geliri elde eden ilk on televizyon kuruluşunun gelirlerinin toplam sektör gelirleri içindeki oranı yüzde 69 olarak gerçekleşiyor. Sektörün 2013 yılı ticari iletişim gelirlerinin büyüklüğü ise 3 milyar lirayı aşıyor.

2013 yılında yayınlanan ortalama haber süresi bin 342 saati bulurken, güncel program süresi bin 24 saat, kültür programları süresi bin 93 saat, eğitim programları süresi 606 saat, gerçek yaşamlar program türü süresi 93,6 saat, drama süresi bin 333 saat, eğlence programları süresi bin 62 saat ve çocuk programları süresi ise 571 saat olarak gerçekleşiyor.

Televizyon yayıncılarının yüzde 70,4'ü genel, yüzde 29,6'sı ise tematik türde yayın yapıyor. Tematik türdeki yayınların ise yüzde 24'ü sinema-dizi, yüzde 15,6'sı müzik-eğlence, yüzde 13,5'i haber, yüzde 10,4'ü belgesel, yüzde 9,4'ü çocuk programları, yüzde 8,3'ü sağlık-spor, yüzde 8,3'ü alışveri, yüzde 7,3'ü eğitim-kültür ve yüzde 3,1'i dini türde yayın yapıyor.

TV yayıncılarının yüzde 78,3'ü yayın yaptıkları yerde kiracıyken, yüzde 28,1'i mülk sahibi olarak faaliyetlerini sürdürüyor.

TV yayıncılarının yüzde 70,4'ü genel türde, yüzde 29,6'sı ise tematik türde yayın yaparken, yüzde 46,4'ü ise bir platform üzerinden yayın yapıyor. Yüzde 77,2 oranında internet üzerinden yayın yapılırken, TV yayıncılarının yüzde 54,9'u aplikasyonlar vasıtasıyla akıllı cihazlar üzerinden izleyiciye ulaşıyor.

Televizyon yayıncılık sektöründe çalışanların yüzde 65,4'ü erkek iken yüzde 34,6'sı kadın çalışanlardan oluşuyor.

İstihdam oranlarına bakıldığında ise yayıncıların yüzde 41'i 2-9 kişi, yüzde 20,7'si 10-19 kişi, yüzde 14,5'i 20-49 kişi, yüzde 10,8'i 50-249 kişi ve yüzde 2,2'si 250 ve üzerinde kişi çalıştırıyor."

-20. yıl pastası

Sunumun ardından, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, RTÜK'ün 20. yıl dönümü için hazırlanan pastayı kesti. Programa, Arınç'ın yanı sıra, Üst Kurul'un eski başkanları ve üyeleri de katıldı.

Daha sonra programa Görsel İşitsel Medyaya Bakış paneliyle devam edildi. Oturumu Ali Baransel'in yönettiği panelde, Prof. Dr. Avni Morgül, Prof. Dr. Nezih Orhon, Prof. Dr. Peyami Çalışkan ve TV yapımcısı Acun Ilıcalı yer aldı. - Ankara