RTÜK İlgisiz Üniversite Tepkili: Alkol ve Sigara Gibi Silahlar da Buzlansın!

Kamuoyunda büyük tepkiye yol açmasına rağmen RTÜK ve benzeri kuruluşların ilgili alanına girmeyen "ekrandaki şiddetin" üzerine üniversiteler gitti. Bireysel silahlanma büyük hızla sürerken üniversiteden Türk TV'lerinde prime timeların vazgeçilmezi cinayet, şiddet ve silah kullanma konusunda "Televizyonda silahlar da buzlansın", "İnsanlara, bir gün balkondan bakarken maganda kurşunuyla ölebilirsiniz, denilmeli", "Ruhsatsız silah kullanma cezası ağırlaştırılmalı. Bu alandaki cezalar güncel değil" gibi öneriler geldi.

Türkiye'de her yıl yüzlerce can alan bireysel silahlanmanın son kurbanı Kuşadası'nda silahlı saldırıda vurularak öldürülen işletme sahibi Saim Özkan oldu. Özkan da ateşli silahlarla işlenen suçların yüzde 85'inde olduğu gibi "ruhsatsız" bir silahtan çıkan kurşunlarla hayatını kaybetti.

-ZOR SORU: ÖLDÜREN ALKOL SİGARA BUZLANIRKEN SİLAH NEDEN BUZLANMIYOR?

Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Ruhan Erdem, yeni silah kanunu tasarısının hala komisyonlarda olduğunu hatırlatarak, "Ruhsatsız silah sayısının, ruhsatlı olanlara oranla kat kat fazla olduğu ortada. Ruhsatsız silah kullanma cezası ağırlaştırılmalı ve caydırıcı olmalı. Bu alandaki cezalar güncel değil" dedi. Geçen yıl bir öğrencisiyle bireysel silahlanmaya dikkat çekmek için "At, avrat, silah" isimli belgesel çeken İletişim Fakültesi Araştırma Görevlisi Deniz Bilge ise "Dizilerde alkol ve sigara mozaiklenirken silahlar herkesin elinde. Bu konuda da önlemler alınabilir, yani insanlara "sigara içmeseniz, obez olmasanız da her gün yürüyüş yapsanız da bir gün balkondan bakarken maganda kurşunuyla ölebilirsiniz' denilmeli" önerisinde bulundu.

Her yıl yüzlerce can kaybına ve binlerce acıya, yapılan bilinçlendirme kampanyalarına, karşın bireysel silahlanma, Türkiye'de hız kesmiyor. Bireysel silahlanmaya karşı yıllardır mücadele veren Umut Vakfı'nın 2012 verilerine göre, her gün en az 13 kişi bireysel silahlardan çıkan kurşunların hedefi oluyor. Silahları kendimizi ve sevdiklerimizi korumak için ediniyoruz diyenler en çok yakınlarına silah doğrultuyor. Vakfın verilerine göre, meydana gelen suçlarda, silahlarını yakınlarına doğrultanların oranı yüzde 44. Ülkemiz öfke kontrolü konusunda da hep sınıfta kalıyor, olayların yüzde 53'ü tartışma üzerine yaşanıyor.

-"RUHSAT TEK BAŞINA ÇARE DEĞİL, YENİ YASA ŞART"-

Yeni Silah Kanunu üzerine çalışmaların yıllardır sürdüğünü, ancak hala TBMM'de komisyonlarda olduğunu belirten Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Ruhan Erdem, bireysel silahlanmayla mücadele için silah ruhsatı alımının zorlaştırılmasının tek başına bir çözüm oluşturmayacağın söyledi. Erdem, "Burada en büyük görev devlete düşüyor. İnsan kendisini suç korkusundan arındırır ve daha güvende hissederse, silaha olan talebi de azalacaktır. Adalet mekanizmasının etkin tarafsız ve sonuca yönelik çalıştığı, insanlar tarafından benimsenmezse silaha olan talep azalmaz. İnsanlar artık kendini güvende hissetmiyor. Toplumda suç korkusu ve suça karşı kendi güvensiz hissetme oranı her geçen gün artıyor. Dolayısıyla öncelikle güven ortamı yaratılmalı. Ruhsat alırken mutlaka psikolojik durum raporu, yaş sınırı gibi belirli kriterler olmalı. Ruhsat alımının zorlaştırılması ise tek başına bir çözüm değil. O zaman otomatikman ruhsatsız silah sayısında artış olacaktır. Suçlara baktığımızda, yüzde 85'inin ruhsatsız silahlarla işlendiğini görüyoruz. Zaten bugün bile ruhsatsız silah sayısının ruhsatlıya oranla çok daha fazla olduğu ifade ediliyor. Ruhsatsız silah kullanma cezası ağırlaştırılmalı ve mutlaka caydırıcı olmalı. Bu alandaki cezalar güncel değil" dedi.

-AT AVRAT SİLAH...-

Geçen yıl öğrencisi Aygün Öden'le bireysel silahlanmaya dikkat çekmek için "At, avrat, silah" isimli belgesel çeken, belgeselde serseri kurşunların hedefi olan Umut Ceylan, Ali Stair Grimason gibi çocukların hikâyelerini ele alan İletişim Fakültesi Araştırma Görevlisi Deniz Bilge ise "Silahsızlanma ya da silahlanmaya karşı savaş, çok yönlü ele alınması gereken bir konu, hukuki, ekonomik ve kültürel boyutları var. Hala sünnet olan çocuğun eline silah şeklinde kına yakılıyor, sosyolojik bir vaka adeta. Oyuncakçılarda en fazla satılan silah şeklindeki oyuncaklar, bilgisayar oyunlarının büyük kısmı öldürmek üzerine kurulu. Tıpkı sigaraya, obeziteye karşı savaş açıldığı gibi bireysel silahlanmaya karşı da açılmalı ve durumun ciddiyeti insanların olduğu her yerde onların adeta gözlerine sokulmalı. Bu kamusal alanlarda, toplu taşıma araçlarında uygun görsellerle, çocuklara özel hazırlanılan çizgi filmlerle olabilir. Hatta okullara gidip onların bu konu anlatılabilir, yine televizyonlarda kamu spotları yayınlanabilir. Dizilerde alkol ve sigara mozaiklenirken silahlar herkesin elinde. Bir bölümde onlarca kişinin silahlarla öldürüldüğünü ekranlarımızda görüyoruz. Bu konuda da önlemler alınabilir, insanlara, "sigara içmeseniz, obez olmasanız da her gün sağlıklı yaşam için yürüyüş yapsanız da bir gün balkondan bakarken maganda kurşunuyla ölebilirsiniz' denilmeli" önerisinde bulundu.

-RAKAMLARLA BİREYSEL SİLAHLANMA-

Umut Vakfı Koordinatörü Berna Pehlevan da rakamlarla Türkiye'nin bireysel silahlanmadaki olumsuz karnesini ortaya koydu. Vakfın araştırma ve verileri şu gerçeği ortaya koydu:

"-2012 yılı itibarıyla, Türkiye genelinde 338 bin 22 adet taşıma, 319 bin 37 adet bulundurma silah ruhsatı bulunuyor. 6 bin 250 civarında yivli tüfek ruhsatı, 1 milyon 850 binin üstünde de yivsiz av tüfeği bulunuyor. Olayların yüzde 85'inde ruhsatsız silah kullanıldığı düşünüldüğünde ruhsatsız silahların 17 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu da her 4 kişiden birinde silah bulunduğu anlamına geliyor.

-Vakıf verilerine göre, 2001 ile 2013 yılları arasında silahların kullanıldığı 6 bin 224 olay meydana geldi, bu olaylarda 12 bin 540 kişi mağdur olurken bin 35 olayda 1 ya da daha fazla kişi hayatını kaybetti.

-Silah taşımak, kişinin vurularak öldürülme riskini 4,5 kat artırıyor.

-TÜİK verilerine göre, 2012'deki 3 bin 225 intihar vakasında yüzde 24,9 ile "ateşli silah kullanmak" ikinci sırada.

-Bireysel silahlarla işlenen suçların yüzde 65'i ateşli silahlarla işleniyor.

-Emniyet Genel Müdürlüğü 2012 raporuna göre, Türkiye'de bin 100 kişi cinayete kurban gitti. 2012 ve önceki 5 yılda cinayet ve yaralama olaylarının yüzde 82,79'u ruhsatsız silahla işlenmiş. Aynı rapora göre, her 10 bin olayın 4'ünü silahla işlenen cinayetler oluşturuyor.

-Silahlı şiddet olaylarının yüzde 44,2'si cadde-sokak gibi topluma açık alanlarda gerçekleşti.

-Öldürülen 100 kişiden 13'ü kaza kurşunu ile hayatını kaybetti."