Rize'de tahta araba geleneği yaşatılıyor

RİZE'de 'Formulaz' adı verilen yarışlarında düzenlendiği Tunca Beldesi'nde tahta araba geleneği yaşatılıyor. 7'den 77'ye herkesin tutkunu olduğu tahta arabalarla dik rampalarda saatte 70 kilometre hıza kadar ulaşanlar, heyecanlı anlar yaşıyor. Tahta arabalar çay yüklerini taşımak için de kullanılıyor.

Rize'nin Ardeşen ilçesine bağlı Tunca Beldesi'nde asırlardır sürdürülen tahta araba geleneği yaşatılıyor. 'Formulaz' adı verilen yarışlarında düzenlendiği belde de yaz aylarında 7'den 77'ye herkes tutkunu olduğu tahta arabalar yapıyor. Kendi tasarımları olan ve sırma teli dışında metal aksam kullanılmayan tahta arabalar standart yapılıyor. Tutkunları maksimum uzunluğunu 1,70 metre, genişliği ise 70 santimetre olarak yaptığı tahta arabalarla dik rampalarda saatte 70 kilometre hıza kadar ulaşarak, heyecanlı anlar yaşıyor. Tahta araba kullananlar kıl çorap ve fren yapmak için de kullanılan, halk arasında 'kara lastik' olarak bilinen lastik ayakkabıyı giyiyor.

ÇAYDA TAŞIYORLAR

Her yıl geleneksel olarak düzenlenen 'Formulaz' tahta araba yarışlarına hazırlananlar, tahta arabalarla dik rampalarda antrenman sürüşleri yapıyor. Yaş çay hasadının sürdüğü beldede kimileri ise tahta arabaları ile alım yerlerine çay yüklerini taşıyor. Tahta arabaların arkasına takılan çekici ile yaş çay yükleri alım yerlerine ulaştırılıyor. 2 kilometrelik mesafeden çay taşınan tahta arabalar, böylelikle sağlamlık testinden geçiriliyor. Tahta arabaların bakımları da ihmal edilmiyor. Tekerlekler, dağ lastiği adı verilen tırtıklı tekerleklerle sıklıkla değiştiriliyor, tekerlekler ve direksiyon parçaları yağlanıyor. Çocuklarda büyüklerinden tahta araba geleneğini öğreniyor.

'ÇOCUKLARIMIZDA KÜLTÜRLERİNİ TANIDI'

Formulaz etkinlikleri sayesinde bölge kültürünün bir parçası olan tahta arabayı tanıttıklarını belirten Formulaz Derneği Başkanı Murat Gül "Tahta arabalar bu bölgenin bir parçası, ancak bir dönem tamamen yok olmuş. Bizde buradan harekete geçip kültürümüzü yeniden canlandırmak için 2009 yılından beri tahta arabaların yarıştığı Formulaz etkinliklerini düzenliyoruz. Bu sayede tahta arabalarımızı tüm dünya tanıyor. En önemli kazanımsa çocuklarımız. Yöre kültürünün bir parçası olan tahta arabalarla tanıştılar ve çok seviyorlar. Bu sayede bilgisayarlardan, telefonlardan uzak durarak zamanlarını hep birlikte tahta araba sürerek geçiriyorlar. Yarışmacılarımızsa bu yıl farklı bir teknikle çalışarak hazırlanıyor. Çay bahçelerinden arabaları ile çay taşıyıp sağlamlıklarını kontrol ediyorlar. Buda eksikliklerini görüp arabalarını yarışlar için geliştirmelerini sağlıyor 'dedi.

'ARABAMI TEST EDİYORUM'

Tahta araba kullanan Levent Gül de geçen yıl kaza yapmasına rağmen yine yarışlara hazırlandığını belirterek 'Bu yıl taktik değiştirdim. Arabamın sağlamlığını yaş çay taşıyarak test ediyorum. Bu sayede arabamın eksikliklerini görüp atölyede geliştiriyorum.ödedi.

Zafer Aydın ise "Bu yıl yarışlarda şampiyon olmak istiyorum. Bunun içinde ilk şart arabayı tanımak. Ben 130 kiloyum, taşıdığım yük bugün 150 kilo. Önce arabamın sağlamlık testini yapıyorum bu sayede. Eksikleri görüp arabamı ona göre düzenliyorum. Hem çay işimi hallediyorum hem de yarışlara hazırlanıyorum" diye konuştu.