Ramazan'da Türbeler Dolup Taşıyor

LALE BİLDİRİCİ - Ramazan ayında, İstanbul'da iz bırakmış padişahlara, hanedan mensuplarına, velilere, din adamlarına ve devlet adamlarına ait türbeler, ziyaretçi akınına uğruyor.

İstanbul'da, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı 117, toplamda 500'ü aşkın da kapalı ve açık türbe bulunuyor. En çok ziyaret edilen türbelerin başında, İstanbul kuşatması sırasında şehit olan, Hazreti Muhammed'in Medine'ye hicretinden sonra evinde misafir olarak kaldığı sahabe Hazreti Halid Ebu Eyyüb el-Ensari Türbesi geliyor.

İstanbul'u fetheden Fatih Sultan Mehmed, Kanuni Sultan Süleyman, Hürrem Sultan, Mimar Sinan, Fatih Ayvansaray'da Ebu Şeybe el-Hudri, İstanbul velilerinden Aziz Mahmud Hüdai, Osmanlı'nın fethine öncülük etmiş dervişlerden Karaca Ahmed türbeleri de yoğun olarak ziyaret edilen türbeler arasında yer alıyor.

Türk toplum ve devlet hayatında tarih boyunca büyük yeri ve önemi bulunan Eyüp Sultan Türbesi, İstanbul'un fethinden sonra tahta çıkan Osmanlı sultanlarının, padişahlık kılıcını kuşanma merasimlerinin yegane mekanı oldu.

AA muhabirine Eyüp Sultan Türbesi'nde konuşan İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz, Eyüp Sultan Türbesinin tarihini, önemini, İstanbul'da ziyarete dilmesi gereken türbeleri ve türbe ziyaretlerinde uyulması gereken konuları anlattı. Eba Eyyub El-Ensari'nin hayatıyla ilgili bilgi veren Yılmaz, şöyle konuştu:

"Eyüp Sultan Hazretleri Peygamber Efendimizin döneminde yaşamış, onu görmüş, onun özel iltifatını, duasına mazhar olmuş bir sahabe. Ebu Eyyub El-Ensari için en önemli mevzulardan birisi de, Peygamber Efendimizin Mekke-i Mükerreme'den Medine-i Münevvere Hicretinde onun evinde misafir kalmasıdır. Mekke'de Müslümanlar büyük zulümlere baskılara uğrayınca Peygamber Efendimiz Mekke-i Mükerreme'den Medine-i Münevvere doğru Hicret ediyor. Medine-i Münevvere girdiklerinde Medineli Müslümanlar Peygamber Efendimizi büyük bir coşku ve tezahüratla karşılıyorlar. Herkes o Peygamberi evinde ağırlamak istiyor. Bu davetler karşısında Peygamberimiz devesini işaret ederek, 'serbest bırakın' diyor. Deve Medine sokaklarında yol alırken, konakladığı duraklardan ikincisi Eyüp El-Ensari'nin evinin önüdür. Peygamberimiz orada devesinden iniyor. El-Ensari Hazretlerine misafir oluyor. 6 ay Medine-i Münevvere'de Eyüp Sultan El-Ensari'nin evinde kalıyor. Dolayısıyla Eyüp Sultan Hazretleri aynı zamanda Hicret yolculuğunda akabinde Medine-i Münevvere'de Peygamberimizi evinde ilk misafir eden sahabedir."

"Eyüp Sultan Külliyesi İstanbul'da inşa edilen ilk Sultan külliyesi"

Yılmaz, Eyüp Sultan El-Ensari Hazretlerinin hayatının çok zengin, verimli olduğunu, İslama hizmet ve Hz. Peygamber'e hürmet ve Allah rızası için dini çok geniş coğrafyalara yayma konusunda büyük bir mücadele ve gayret içinde olduğunu söyledi. Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ebu Eyyub el-Ensari Hazretleri çok ilerlemiş yaşına rağmen, 668 yılındaki seferde İstanbul'a orduların hareket ettiğini öğrenince hiç tereddüt etmeden, İstanbul ordusu içinde yer alıyor ve buralara geliyor. Ordunun içinde Eyüp Sultan dışında da çok sahabe vardır. Ebu Eyyub El-Ensari hiç tereddüt etmeden ilerlemiş yaşına rağmen, at sırtında, binlerce kilometre uzaklıktaki yolu kat ederek buraya gelmiştir. Kuşatma devam ederken rahatsızlanır ve vefat edeceğini hisseder, kendisini komuta eden komuta heyetine der ki, 'Burada vefat edeceğim. Ben sizin dünyanızdan birşey istemiyorum. Ben vefat edince beni mümkün olduğunca surlara en yakın yere defnedin' diye vasiyette bulunur. Vefat edince cenaze namazı kılındıktan sonra buraya getirilip defnedilir. Fatih Sultan Mehmet 29 Mayıs 1453'te İstanbul'a girdiğinde, yaptığı ilk işlerden bir tanesi bu kutlu sahabenin mezarının yerini tespit ettirmek oluyor. Mezar tespit edilir edilmez, üzerine bir türbe ve buraya da bir külliye yapılıyor. Eyüp Sultan Külliyesi aslında İstanbul'da inşa edilen ilk Sultan külliyesi olma vasfını taşır."

Peygamber Efendimizin ayak izi bir kutsal emanet olarak

Yılmaz, Osmanlı sultanları Eyüp Sultan Türbesine son derece önem verdiklerinden bahsederek, Fatih Sultan Mehmet Han'dan itibaren bütün Osmanlı Sultanlarının kılıçlarını burada kuşandıklarını anımsattı. Yılmaz, "Eyüp Sultan bizim toplumumuzun sosyal katmanını sağlayan bir harç, aynı zamanda birleştirici, buluşturucu, ayrılıkları giderici, dostluğu, sevgiyi, barışı ve paylaşmayı pekiştirici bir özellik ve vazife görüyor. Eyüp Sultan Türbesi sadece ülkemizde değil dünyada İslam coğrafyasında en çok ziyaret edilen yerlerden bir tanesi. Ramazan olması bu yoğunluğu ve ilgiyi daha çok artırıyor." diye konuştu.

Türbede hem hat hem de süsleme sanatının mimarisinin en güzel şaheserleri yer almakta olduğunu ifade eden Yılmaz, türbedeki çinilerin çok önemli olduğunu ve adeta çini müzesi gibi değerlendirilmesinin yerinde olacağını kaydetti. Türbe Fatih Sultan Mehmet döneminden 3. Selim dönemine kadar Osmanlı mimarisinin izlerini taşıdığını ve çok değerli hat eserleri olduğunu anlatan Yılmaz, "Türbede sandukanın girişindeki kapı 2. Abdülhamit Han'ın el işidir. Pencereler 3. Selim'in el işidir. Girişteki kapı Fatih Sultan Mehmet döneminin izlerini yaşatır. Cumhurbaşkanımız'ın talimatıyla da yapılan son restorasyon çalışmasından sonra, bir hat bölümü açıldı. Peygamber Efendimizin ayak izi bir kutsal emanet olarak, sakal-ı şerifi var. El Ensari Hazretlerinin naaşı ve sandukası burada bulunuyor."

İslamda türbe ziyaret adabı

Ramazanda Eyüp Sultan Türbesi dışında ziyaret etmesi gerekenler türbelere değinen Yılmaz, türbeleri saymakla bitmeyeceğini dile getirdi. Yılmaz, türbe ziyareti halkasının ilkini Eyüp Sultan'ın oluşturması gerektiğine dikkati çeken Yılmaz, şunları anlattı:

"Fatih Ayvansaray'da Ebu Şeybe el-Hudri türbesi var. Peygamber Efendimizin ashabındandır. Süt kardeşi olduğu nakledilir. 668'deki fetih kuşatmasında çarpışarak şehit olduğu belirtilmektedir. Onun da türbesini Fatih Sultan Mehmet yaptırmıştır. Onun dışında Büyük Osmanlı Şeyhülislamı ve alimi Eyüp Sultan'da Ebussuud Efendinin türbesi mevcut. Fatih Sultan Mehmet Han da ziyaret etmemiz gereken bir türbedir. Halkın ziyaret ettiği Aziz Mahmud Hüdayi Türbesi, Yahya Efendi, Sümbül, Merkez Efendi dergahı da en çok ziyaret alan yerler arasında bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığımız da Aziz Mahmud Hüdayi ve Eyüp Sultan Hazretleri türbesini ramazan ayı boyunca 24 saat açık hale getirerek, bu taleplere cevap vermeye çalışıyor. Milletimiz varlığından, hayatından, hizmetinden istikametinden emin olduğu yerleri ve kimseleri ziyaret etmeli. Onların hayatlarını incelemeli ve ahlaklarını öğrenmeli. Bir şükran duygusunu ifade etmeli diye düşünüyoruz."

İslam'da bir mezar ziyareti adabı olduğuna dikkati çeken Yılmaz, bunu Peygamber Efendimizin hadis-i şeriflerinde öğrendiklerini dile getirdi. Türbelere gelirken yapılması gerekenlerle ilgili bilgi veren Yılmaz, "Türbe ziyaretlerine giderken abdest almak, 'Ruhen kimi ve niye ziyaret edeceğiz?' sorularına cevap bulmak lazım. Bu ziyaretler verimli olsun. Türbede ziyaret edeceğimiz kişinin hayatını da öğrenmeliyiz. Kimi niçin ziyaret ettiğimizi iyi oluşturmamız lazım. Ziyaret edilen yerin sahih bir türbe olmasına özen gösterilmeli. Bir sahabeyi ziyaret ettiğimizi unutmadan dualar okuyacağız. Onun için Allah'a dua ederiz. Kabir ziyaretin adabından da bir selam vermek gerekiyor. Türbede dua ederken ip, çabut bağlamak direkt, ondan birşey talep etme gibi yanlış şey ve duygulara kapılmamak gerekiyor." şeklinde konuştu.