Putin'in Türkiye Ziyareti

Erkan Avcı - Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Avrasya Danışmanı Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu, Suriye krizinin Türkiye-Rusya ikili ilişkileri için sınav niteliğinde olduğunu belirterek,

"Tarafların bu sınavı başarıyla verdiklerini söyleyebiliriz, çünkü münasebetleri olumsuz etkilemedi" dedi.

Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in Türkiye ziyaretini AA muhabirine değerlendiren İlyas Kemaloğlu, ziyaretin Üst Düzey İşbirliği Konseyi çerçevesinde gerçekleşmesi nedeniyle ikili münasebetlerin ele alınacağı bir ziyaret olsa da Suriye krizinden dolayı uluslararası arenadaki gelişmelerin ve Türkiye'nin Batı'yla münasebetinin ön plana çıkacağını söyledi.

Suriye konusunda tarafların birbirlerini ikna edebileceklerini veya geri adım atabileceklerini düşünmediklerini dile getiren Kemaloğlu, bunun için artık çok geç olduğunu, tarafların kendi tutumlarını savunmaya devam edeceğini ifade etti. Füze kalkanı ve sivil savunma sistemi için de aynı durumun söz konusu olduğunu vurgulayan Kemaloğlu, şunları kaydetti:

"Suriye meselesi Türk-Rus ilişkilerinde eskiden gündemde yoktu, Batı'nın başlattığı bir konudur ama Türkiye bir şekilde kriz sırasında Rusya'yla karşı karşıya kaldı. Aslında Suriye, Türk-Rus münasebetleri için de bir sınav niteliğindeydi. Tarafların da bu sınavı başarıyla verdiklerini söyleyebiliriz. Çünkü münasebetleri olumsuz etkilemedi. Rusya, Türkiye'ye Patriot füzelerinin yerleştirilmesi konusunda her ne kadar karşı olsa da bu konuda daha çok Batı'yı karşısına alıyor, Türkiye'yi değil. Rusya, füzelerin yerleştirilmesini genel olarak Batı'nın siyaseti çerçevesinde değerlendirmektedir. NATO'nun, Avrupa Birliği'nin genişlemesini, Batı'nın Doğu Avrupa'ya veya başka coğrafyalara füze kalkan sisteminin yerleştirilmesini Rusya, kendisine tehdit olarak algılamakta. Türkiye'ye yerleştirilen füzelerin de Rusya bu siyaset çerçevesinde değerlendirdiğinden dolayı, Türk münasebetlerini büyük ölçüde etkilemeyeceğini söyleyebiliriz."

-"İşbirliği her an rekabete dönüşebilir"-

Türkiye'nin iki ülke arasındaki ilişkileri stratejik olarak nitelendirdiğini aktaran Kemaloğlu, Rusların ise bunu söylemek için çok erken olduğunu belirttiğini anlattı. "Çünkü Rusya'nın stratejik ortaklık olarak adlandırılan münasebetleri Fransa, Almanya ve İtalya iledir" diyen Kemaloğlu, Türkiye-Rusya ikili ilişkilerinde enerji, ekonomi konusunda büyük adımlar atıldığını, ancak bazı sorunların da bulunduğunu kaydetti.

Ticaret hacminde dengesizlik söz konusu olduğunu hatırlatan Kemaloğlu, Moskova'nın PKK'yı terör listesine eklememe yönündeki tutumunu sürdürdüğünü belirtti.

İki ülkenin işbirliği içinde, birçok uluslararası sorunda aynı görüşe sahip olduğuna vurgu yapan Kemaloğlu, işbirliği ile rekabet arasındaki ince çizgiye vurgu yaptı. Kemaloğlu, " İşbirliği her an rekabete dönüşebilir. Örneğin Kafkaslar'da, Orta Asya'da Türkiye daha etkili olmak isterse, bu bana göre mutlaka Rusya tarafından kıskançlıkla karşılanabilecek bir duruma yol açabilecektir. Vizelerin kaldırılması, nükleer santral inşaatı, enerji alanında geliştirilen işbirliği... bütün bunlar aslında münasebetleri yüksek seviyeye çekmiştir. Bundan sonraki süreçte de bu alanlarda işbirliğinin devam edeceğini düşünüyorum" diye konuştu.

Türkiye'nin enerji alanında Rusya'ya bağlı duruma getirildiği şeklinde sürekli dillendirilen eleştirilen olduğunu hatırlatan Kemaloğlu, enerji alanında hayata geçirilen projelerle, Rusya'nın da özellikle transit konusunda Türkiye'ye bağımlılığının arttığını ileri sürdü. Bu bağımlılığın çift taraflı olduğunu belirten Kemaloğlu, "Enerji alanında Rusya çoktandır güvenilir bir partner olduğunu ispatlamış bulunmaktadır, dolayısıyla Rusya'yla enerji alanında işbirliği yapmaktan çekinmemek gerektiğini düşünüyorum" ifadesini kullandı.

Yayıncı: Faruk Çalışkan - ANKARA