Polis Koleji'nin Yaşayan Çınarı

Çiğdem Pala - Atatürk'ün emriyle 1938'de kurulan Polis Koleji'nin ilk mezunlarından 93 yaşındaki Rıza Kaplan, anılarıyla kolejin tarihine ışık tutuyor.

Hatıralarında derin izler bırakan Polis Koleji ile 2 kez görme şerefine nail olduğu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ü dilinden düşürmeyen Kaplan, anılarını AA muhabirine anlattı.

Dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'nın, 15 günde bir Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'e memleketin halini anlattığını belirten Kaplan, "Atatürk, bir gelişinde Kaya'ya, polis eğitimi için açılması planlanan kolejle ilgili çalışmalar ne aşamada-" diye sorduğunu, Kaya'nın da "Polislik mesleğiyle ilgili bilgi alsınlar diye Avrupa'ya bir kaç genç polis arkadaş gönderdim" dediğini kaydetti.

Atatürk'ün Polis Koleji'ne büyük önem verdiğini vurgulayan Kaplan, kolejin Atatürk'ün isteği üzerine Ankara'da kurulduğunu hatırlattı.

Polis Koleji'nde Atatürk'ün direktifiyle 10 ayrı dilde eğitim verildiğini ifade eden Kaplan, eğitimi süresince Fransızca ve Rumca öğrendiğini belirtti.

Atatürk'ün, Şükrü Kaya'ya polislik mesleğini tanımlarken; "Polis halkın içinde olacak ve halkı dinleyecek, padişahlar zamanındaki polisler gibi olmayacak. Dehşet, dayak olmayacak" dediğini anlatan Kaplan, Atatürk'ün mesleğin daha iyi seviyeye gelebilmesi için ne gerekiyorsa yapılması talimatını verdiğini kaydetti.

Kaplan, Atatürk'ün Polis Koleji'ni görmeyi çok istediğini ancak nasip olmadığını dile getirdi.

-Babasından gizli kolej sınavına girdi-

Kaplan, çocukluk yıllarının geçtiği Çatalca'da babasının manifaturacı dükkanının yanında bir polis merkezi bulunduğunu ve bu merkezde bir komiser ile 4 polis memurunun görev yaptığını anlattı.

Dükkanda vakit geçirirken hep polisiye roman ve hikayeler okuduğunu ifade eden Kaplan, yine polisiye roman okuduğu bir gün polis merkezinin komiserinin

"Yeni bir okul açılmış, Polis Koleji. Seni imtihanlara götürelim" dediğini aktardı.

Komisere, babasına duyurmamak şartıyla sınava girebileceğini söylediğini belirten Kaplan, "Çünkü babam ticaretle ilgilenmemi istiyordu. Ertesi gün hazırlandım. Komiser beni bir polis memuruyla İstanbul'a imtihana gönderdi. Sınava kazandım ve kendimi daha sonra Ankara'da Polis Koleji'nde buldum. O sene koleje 50 öğrenci aldılar" diye konuştu.

Kaplan, öğrencilerin, lise müfredatındaki derslerin yanı sıra mesleki dersleri de aldığını dile getirdi.

-"Hiç bir zaman polislik yapamadım"-

Dönemin İçişleri Bakanı Mustafa Faik Öztrak'ın, Polis Koleji öğrencilerinin eğitimine önem verdiğini ve eğitimleri yakından takip ettiğini belirten Kaplan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Öztrak, bizi hep kontrol eder, üzerimize düşerdi. Koleji bitirdikten sonra üniversite sınavlarına girmemizi istedi. Ben de girdim ve Mülkiye'yi kazandım. Bir taraftan da Vehbi Koç'un toptan mal sattığı dükkanda bir yıl staj yaptım. Koç, istikbalimin parlak olduğunu ve yanında kalmamı istedi ancak 3. sınıfta okurken babam vefat etti. Mülkiye'yi bırakmak ve ticarete atılmak zorunda kaldım. Çünkü dükkanı bırakamazdım ve aileme bakmak zorundaydım. Polislik mesleğini çok sevdim ama maalesef hiç bir zaman polislik yapamadım. Benim için güzel anılarla doluydu Polis Koleji."

-"Atatürk'ü 2 kez gördüm"-

Polis Koleji'nin kurulmasına öncülük eden Atatürk'ü hayattayken iki kez gören ve cenaze törenine de katılan Kaplan, Atatürk ile ilgili anılarını şöyle anlattı:

"Atatürk'ün önce 1924'te Drama'da ismini işittim, Cumhuriyet'in 10. yılında sesini işittim. 'Türk milleti zekidir, Türk milleti çalışkandır' dedi. Yüzünü ilk kez Florya'da manevi kızı Ülkü ile denizdeyken gördüm. İlk kez 1935'te Büyükçekmece'de konuşma şerefine nail oldum. 'Bre sarı oğlan bugün okul yok mu-' diye sordu. 'Paşam bugün cumartesi' yanıtını verdim.

En son ise öldüğünde tabutunda gördüm. Kolejden 8 arkadaş toplandık, Atatürk'ün cenaze törenine gittik. Orgeneral Fahrettin Altay ve top arabasının arkasından Atatürk'ün cenazesini eski Meclis'in önüne kadar getirdik, katafalka koyduk. Saçları hala sarıydı. Siz hiç 10 binlerce kişinin hüngür hüngür ağladığını gördünüz mü- İnsanların ona olan bağlılığı nereden doğar biliyor musunuz-"

-"Polis vatandaşa yardımcı olmalı"

Bu yıl 168. kuruluş yıl dönümünü kutlayan polis teşkilatının tohumlarının Atatürk zamanında atıldığını ve Polis Koleji'nin onun eseri olduğunu ifade eden Rıza Kaplan, şöyle konuştu:

"Polis demek insanlık demek. İnsan olacaksın evvela. Sağdaki, soldaki kişiye vurmayacaksın. Asker sınırda düşmanı, polis Türkiye'nin içindeki güçlükleri yenecek. Yeni neslin, iyi yetiştiğini düşünüyorum. Ama onlara tavsiyem; lisan öğrensinler ve eğitimlerini iyi bir şekilde tamamlasınlar. Dışarıdaki insana iyi muamele etsinler. Bazıları polisim diye vurdu, kırdı yapıyor. Polis, vatandaşa yardımcı olmalı."

Yayıncı: Sibel Ertürk Kurtoğlu - İSTANBUL