Osmanlının Yitik Projeleri"Ni Çiniye Işliyor

MUHARREM CİN - Kütahya'da yaşayan çini sanatçısı Fahri Çetinkaya, Türk Tarih Kurumunun (TTK) bir proje çalışması kapsamında tespit ettiği, döneminde çeşitli nedenlerle hayata geçirilemeyen 40 kadar Osmanlı projesini çiniye işliyor.

Çinilere nakşedilecek projeler arasında, çoğunluğu Sultan Abdülhamid döneminde yapılan ve İstanbul'un iki yakasını bir araya getiren köprü, tüp geçit, teleferiğin yanı sıra Miniatürk, Gezi Parkı gibi şehir imar projeleri de yer alıyor.

Uluslararası çok sayıda sergiye katılan Çetinkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, önceki yıllarda Osmanlı döneminin ünlü denizcilerinden Piri Reis'in dünya haritası ile minyatür sanatçısı Matrakçı Nasuh'un eserlerini ve Osmanlı motifleriyle Orhun Yazıtları'nı çinilere işlediğini hatırlattı.

Çetinkaya, Osmanlı'nın bilinenin aksine bilim ve teknolojiye çok önem verdiğini vurgulayarak, "Bundan bir asır önce projelendirilmiş ancak o dönemde yaşanan harp ve maddi sıkıntılardan kaynaklanan sebeplerden dolayı hayata geçirilememiş projeler bugünün şartlarında dahi yapımı çok zor eserlerdir." diye konuştu.

"40 projenin 13'ünün çiniye işlemesini tamamladım"

Bu projeleri gelecek nesillere aktarmak için çiniye işlemeye karar verdiğini anlatan Çetinkaya, şöyle devam etti:

"Bu koleksiyona başlarken ecdadımızın projelerini sır altına alıp, gelecek nesillere aktarmak benim için en büyük ilham kaynağı oldu. 40 Osmanlı projesinin 13'ünün çiniye işlemesini tamamladım. Bu koleksiyonun ilk parçası boğaz köprüsünün 130 sene önceki projesi olan 'Cisr-i Hamid'i (Hamid Köprüsü)'. İkinci parça yine aynı dönemde projelendirilen 'Tünel-i Bahri (Deniz Tüneli yani şimdiki Marmaray)'. Üçüncü eserim ise Çanakkale Köprüsü'nün Sultan Abdülhamid zamanında projelendirilen köprüdür."

Çetinkaya, Haliç Köprüsü Projesi, Abdülhamid Han'ın Petrol Haritası, Galata-Süleymaniye Asma Köprüsü, Karaköy-Galata Metro Projesi, Haliç-Karadeniz Kanal Projesi, Akdeniz Lut Gölü Projesi, New York'taki özgürlük heykelinden önce Osmanlı zamanında projelendirilen Asya'dan Doğan Işık Heykeli, Yunan Harbi Zafer Anıtı Projesi, Miniatürk Projesi ve Panaroma Tarih Müzesi Projesi'nin de çizim ve tonlamalarının tamamlandığını ve sırlandıktan sonra fırınlanacağını aktardı.

"Özellikle Abdülhamid Han'ın hayali olan projeler"

Her bir eserin yapımının uzun zamanını aldığını belirten Çetinkaya, "Yılda en fazla 10-12 eser yapabiliyorum. Allah ömür verirse Osmanlı'nın projelendirdiği 40 eserin tamamını büyük ebatlardaki çini eserlere işlemek ve gelecek nesillere aktarmak en büyük hayalim. Özellikle Abdülhamid Han'ın hayali olan projelerini çini eserlere aktarmak benim için maneviyatı çok yüksek duygu." ifadelerini kullandı.

"Çini sanatının üzerine bir tuğla koymak"

Çetinkaya, klasik çini sanatının yanında genellikle sıra dışı çalışmalar yaptığına da değinerek, şunları dile getirdi:

"Asırlardır günümüze kadar gelen bir çini sanatı var. Ben çoğu zaman klasiğin dışına çıkan çalışmalar yapıyorum. Bunun sebebi ise bugüne kadar gelen çini sanatının üzerine bir tuğla koymak. Hem geleneksel çini sanatını yaşatmaya hem de bu sanatın üzerine günümüzden bir şeyler koymaya çalışıyorum. Çünkü gelecek nesillere de günümüzden bir şeyler bırakmak istiyorum."

Çetinkaya, yeni çalışmalarında kendi bulduğu farklı bir sırlama yöntemi kulladığını, bu yöntemin çiniye canlılık kazandırdığını sözlerine ekledi.