Osmanlı Tapu Arşivleri Uluslararası Kongrede Ele Alınacak

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Osmanlı arşivlerindeki belgelerin üç kıtada, otuza yakın ülkenin ekonomik sosyokültürel ve demografik kayıtlarını içerdiğini belirterek, "Kongrede öncelikle sahip olduğumuz bu zengin kültürel arşiv mirasının tanıtımı yapılacak" dedi.

Bayraktar, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nce 21-23 Kasım tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenecek "Osmanlı Coğrafyası Kültürel Arşiv Mirasının Yönetimi ve Tapu Arşivlerinin Rolü Uluslararası Kongresi" öncesinde, Arşiv Dairesi Başkanlığı'nda basın toplantısı düzenledi.

Bakanlığını "yaşanabilir çevre, marka şehirler ve lider ülke" misyonuyla şekillendirdiklerini belirten Bayraktar, bu yolda ilerlerken ülkenin büyük ve derinlikli geçmişinin verilerinden de faydalanacaklarını dile getirdi.

"Mirasını devraldığımız medeniyetimizin büyüklüğünün bilincindeyiz" ifadesini kullanan Bayraktar, tapunun, insan, devlet ve toprak üçgeninde, insanın mülkiyet hakkını gücence altına almanın bir diğer adı olduğunu vurguladı. Bayraktar, arşivin devletin, milletlerin hafızası hükmünde olduğunu vurguladı.

-"Amacımız, Osmanlı mülkündeki hafızanın dünya mirası olması"-

Amaçlarının Osmanlı mülkünde var olan bu hafızanın, sadece Osmanlı bakiyesi olarak kalması değil, bir dünya mirası olarak değerlendirilmesi olduğuna işaret eden Bayraktar, bu çalışmaların dünya yazılı kültürüne ve gelecek kuşaklara kayda değer bir katkı sağlamasını ümit ettiklerini söyledi.

Bir devletin toprakları ne kadar geniş, ilmi ne kadar engin, geçmişi ne kadar köklüyse o devletin hafızasının da o kadar güçlü olduğunu kaydeden Bakan Bayraktar, Osmanlı Devleti'nin bu özelliklere sahip ender devletlerden birisi olduğunu ve geride çok geniş bir arşiv ve yazılı evrak bıraktığını dile getirdi.

Osmanlı Devleti'nin 24 milyon kilometre kareye ulaşmış büyük bir cihan imparatorluğu olduğunu hatırlatan Erdoğan Bayraktar, şu an bu topraklar üzerinde irili ufaklı 34 devletin bulunduğunu söyledi.

-"Uluslararası ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayacak"-

Tarihsel kökenleri Osmanlı Devleti'ndeki defterhaneye dayanan bu zengin arşiv hazinelerinin önemli kısmını Arşiv Dairesi Başkanlığı'nda muhafaza ettiklerini bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Arşivimiz, binlerce defter ve belgeden oluşmakta ve araştırmacılarımızın hizmetine sunulmaktadır. Bu belgeler üç kıtada, otuza yakın ülkenin ekonomik sosyokültürel ve demografik kayıtlarını ihtiva etmektedir. Kongrede öncelikle sahip olduğumuz bu zengin kültürel arşiv mirasının tanıtımı yapılacaktır.

Bu vesileyle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğümüz ve onun arşivinin önemli bir bilgi merkezi olduğu ortaya konulacaktır. Arşiv belgelerimizin gerek ulusal gerekse uluslararası toplumda ve akademik camiada tanıtımı yapılacaktır. Osmanlı Devleti'nden intikal eden arşiv mirasını bünyesinde bulunduran devletler ve kurumların, ortak kültür, tarih ve medeniyet anlayışıyla bir araya gelmesi sağlanacaktır. Uluslararası ilişkilerin geliştirilmesi ve ülke tanıtımı alanında da katkı sağlanacaktır."

-"23 ülkeden 32 bilim adamı"-

Kongrede 23 ülkeden 32 bilim adamının bilgi ve görüşlerine yer verileceğini ve toplam 76 bildiri sunulacağını anlatan Bayraktar, yurt içinden ve yurt dışından çok sayıda tarihçi ve bilim adamının davet edileceğini belirtti.

Bayraktar, oturum başkanları, gözlemciler ve onur konuklarının yanında 29 ülkeden temsilcilerin de davet edildiğini ve teyit alındığını bildirdi.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün kardeş ve komşu ülkeler arasındaki bağları güçlendirmek ve arşivleri tanıtmak için hizmet vermeyi sürdüreceğini ifade eden Bayraktar, düzenlenecek kongrenin de bunun apaçık ispatı olduğunu dile getirdi.

Bayraktar, Ankara'da Türkiye'ye yakışır bir arşiv binasının yapımı için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'ne talimat verdiğini, binanın yapılmasının takipçisi olacağını ve süratle tamamlanması için gereken desteği sağlayacağını da kaydetti.

Bugünün Dünya Şehircilik Günü olduğuna da değinen Bayraktar, "Şehircilikle ilgili çeşitli etkinliklerin başlangıcı olan bu özel günde, tarih boyunca nice görkemli şehirler kurmuş, dünya şehircilik mirasına ciddi katkılar sağlamış bir milletin ferdi olarak, hep birlikte daha iyi şehirlerde yaşamak dileğiyle Dünya Şehircilik Günü'nüzü kutluyorum" diye konuştu.

-"Kuyud-ı Kadime arşivi tüm detaylarıyla ortaya konulacak"-

Tapu Kadastro Genel Müdürü Davut Güney de kongrenin en önemli amacının Türkiye'nin sahip olduğu kültürel arşiv hazinelerinin tanıtılması, paylaşılması, değerinin ortaya konulması olduğunu söyledi.

Arşivlerin özelde fertlerin birbirleriyle ve devletle, genelde ise devletlerin uluslararası ilişkilerde objektif veriler sağlayan hukuki dayanaklar olarak vazgeçilmez önemi bulunduğuna işaret eden Güney, "Bu önemin bilincindeki Osmanlı Devleti, köklü devlet geleneğine ve sağlam temellere dayanan büyük bir arşiv hazinesi oluşturmuş ve bunların muhafazasına da önem vererek bugünlere ulaşmasını sağlamıştır" dedi.

Bu arşiv hazinelerinin ilmin hizmetine sunulmasının, tarihi hadise ve hakikatlerin tüm gerçekliğiyle ortaya çıkarılabilmesi açısından önemli bir çalışma olduğunu belirten Güney, kongreyle Osmanlı'dan intikal eden bu hazinelerin bulunduğu Kuyud-ı Kadime (tapu) arşivinin tüm detaylarıyla ortaya konulacağını ve böylece önemli bir tarihi görevin yerine getirileceğini kaydetti.

-Bayraktar, Fatih Sultan Mehmet'in Ayasofya Vakfiyesi'ni inceledi-

Akademisyenlerin de katıldığı basın toplantısı öncesinde Bakan Bayraktar, Server Efendi Sergi Salonu'nda yer alan Osmanlı arşivindeki belgeleri inceleyerek, yetkililerden bilgi aldı.

Salonda, Osmanlı Devleti'nden (14. yüzyılın sonları) Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar uzanan geniş bir zaman diliminde oluşturulmuş arşiv dokümanları sergileniyor.

Sergide, Fatih Sultan Mehmet tarafından 64 metre uzunluğundaki ceylan derisi üzerine yazdırılan Ayasofya Vakfiyesi'nden çeşitli dönemlere ait tapu senetlerine kadar çok sayıda belge yer alıyor.

Panayır belgeleri, mühürler, el yazması Kuran-ı Kerim, Osmanlı dönemine ait çeşitli haritalar, Atatürk'e ait tapu örnekleriyle imzasını taşıyan kayıtların da bulunduğu sergide, tezhip ve hat sanatından örnekler de görülebilir.

-Kongrede "elektronik arşivler" de ele alınacak-

Kongreye, Hollanda, Macaristan, Bulgaristan, Rusya, Moldova, Almanya, Japonya, İngiltere, Pakistan, İngiltere, Lübnan, Katar'ın da aralarında bulunduğu ülkelerden katılım olacak.

Etkinlikte, "Osmanlı Macaristan'ı Örneğinde Tımar Ruznamçe Defterlerinin Önemi, Makedon Tarihçiliğinde Makedon Osmanlı Bilimi, Romanya Tarihi, Macar Tarihi Osmanlı Tapu ve Tahrir Defterlerinin Önemi, Mısır Milli Arşivinde Bulunan Türkçe Belgelerin Tasnifi ve Kültürel Önemi" gibi konulara yer verilecek.

Kongrenin en önemli başlıklarından "elektronik arşivler" konusunda dünyada uygulanan son teknolojik gelişmeler ve uygulamalar ele alınacak. Kongrede, katılımcılarla ortak eğitim, teknoloji geliştirme ve arşiv uygulamaları gibi konularda çalışmalar yapılacak. Böylece arşivler uluslararası standartlarda modern yapıya kavuşturulacak.

Muhabir: Esra Altınmakas

Yayıncı: Tolga Özgenç - ANKARA