Osmanlı'dan Günümüze Türk Sineması Elimizin Altında Olacak

Türk Sineması Araştırmaları (TSA) projesi kapsamında Osmanlı'dan başlayarak Türk sinemasına dair yazılı, görsel ve işitsel tüm materyal titiz bir araştırmayla ele alınarak künye bilgileri oluşturuluyor. Proje tamamlandığında tarihimizin ve kültürümüzün çok önemli bir parçası olan Türk Sineması'nın en kapsamlı veritabanı ve arşivi, herkes için ulaşılabilir hale gelecek.

"Türk Sineması ancak kökleriyle olan bağı akademik bir yaklaşımla yeniden kurularak yarına taşınabilir" mottosuyla yola çıkan Bilim ve Sanat Vakfı (BİSAV) ve İstanbul Şehir Üniversitesi Sinema TV Bölümü, İstanbul Kalkınma Ajansı'nın desteğiyle Türk Sineması çatısı altında hayat bulan tüm çalışmaları sistematik bir şekilde ele alarak geniş, kapsamlı bir tespit, temin ve tasnif çalışması yürütüyor. Akademisyenlerden Türk Sineması ile ilgili herhangi bir bilgiyi arayan herkese hitap edecek www.tsa.org.tr üzerinden film, kişi, kitap, dergi, makale, röportaj ve tez kategorilerinde onbinlerce başlığa ait künye bilgilerine ve telif hakkı söz konusu olmayan ilgili dokümanlara ulaşmak mümkün olacak. Veritabanına paralel olarak proje kapsamında temin edilen filmler, kitaplar, süreli yayınlar, afişler, lobiler, vb materyallerle BİSAV Kütüphanesi bünyesinde oluşturulması planlanan TSA Arşiv Birimi yine araştırmacıların ve akademisyenlerin kullanımına açılacak.

Türk Sineması hafızasına kavuşuyor

Türk Sineması'nın kaynaklarını koruma çabaları ve sinema tarihi konusundaki çalışmaların oldukça geç başlaması nedeniyle sinema tarihimize dair bilgi ve belgelerin pek çoğu dağınık halde bulunuyor. TSA projesinin öncelikli amacının Türk Sineması'nın başlangıcından bugüne dek yaklaşık yüz yıldır ortaya koyduğu birikimin gelecek kuşaklara doğru ve sistematik bir şekilde aktarılması olduğunun altını çizen proje koordinatörü Murat Pay "Gerçekleştirdiğimiz titiz çalışmalar sonucunda inanıyoruz ki sinema tarihimiz üzerine yeni araştırmalara zemin hazırlanacak ve özellikle erken dönemlerle ilgili yapılan akademik çalışmaların sayısı hızla artacak. Bugüne dek 8 özel, 2 devlet arşivi bu anlamda elden geçirildi. Meslek birlikleri, dernekler ve sektördeki firmalarla iletişime geçip, bilgi paylaşımında bulunmaya başladık. Yurtdışında on beş civarı sinematekle iletişim kurarak erken dönem Türk Sineması'nın izlerini araştırıyoruz. Bu kapsamda Taksim Atatürk Kitaplığı ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nden Osmanlı'dan günümüze sadece sinema konulu 60 farklı derginin 3000 sayısı dijitalize edildi. Yine Beyazıt Devlet Kütüphanesi arşivinden yaklaşık 5300 afiş, 3000 lobi fotoğraflandı" dedi. Resmi ve özel arşivlerdeki Osmanlı dönemi sinema çalışmalarıyla ilgili belgeleri latinize ettiklerini ve Fransızca süreli yayınlardaki Türk Sineması dair önemli içerikleri tespit ederek Türkçe'ye çevirdiklerini belirten Pay,"Bu anlamda proje tamamlandığında sinemamıza dair pek çok yeni bilgiye de ulaşacağız ve sinema tarihini yeni ve farklı okumalarla ele alacağız" şeklinde konuştu.

Önemli isimler projeye destek veriyor

Haziran ayının ilk günlerinde test yayınına başlayacak projenin danışma kurulunda Giovanni Scognamillo, Burçak Evren, Semih Kaplanoğlu, Peyami Çelikcan, Yalçın Yelence, Abdülhamit Kırmızı, Celil Civan gibi isimler yer alıyor. Proje kapsamında Agâh Özgüç ve Vadullah Taş gibi koleksiyonerlerin arşivlerinden istifade ediliyor. 8 kişinin tam, 5 kişinin ise yarı zamanlı çalıştığı proje birçok gönüllü tarafından da destekleniyor.