Ömrünü İyiliğe "Vakfeden" Kadınlar Eserleriyle Anılacak

ALİ KEMAL AKAN - Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Osmanlı ve Selçuklu dönemlerinde kadınlar tarafından kurulan birçok vakıf bulunduğunu belirterek, "Valide Sultanlar, Haseki Sultanlar daha çok vakıf kuran kadınlar olarak karşımıza çıkıyor. Kadınlarımızın hayırseverliği, merhameti daha ön plandadır. Bu nedenle de varını yoğunu vakfetmiş Valide Sultanlarımız vardır." dedi.

Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, AA muhabirine yaptığı açıklamada, her yıl mayısın ikinci haftası kutlanan Vakıflar Haftası'nda bu yıl "Vakıf Kuran Kadınlar" temasının işleneceğini belirtti.

Osmanlı döneminde vakıflar sosyal hayatın hemen her alanına nüfuz ettiği için her yıl belli bir tema belirlendiğini ve bu alanların canlandırılıp insanların ilgisine sunulduğunu dile getiren Ertem, vakıfların üstlendiği "Kudüs", "iktisat", "imar", "şehir", "sağlık", "eğitim" gibi fonksiyonların dışında, bizzat uygulayıcılar üzerinde canlılık oluşturulması amacıyla bu yıl bu temanın belirlendiğini söyledi.

Osmanlı'da birçok büyük vakfın kurucusunun kadınlar olduğuna dikkati çeken Ertem, "Valide Sultanlar, Haseki Sultanlar daha çok vakıf kuran kadınlar olarak karşımıza çıkıyor. Kadınlarımızın hayırseverliği, merhameti daha ön plandadır. Bu nedenle de varını yoğunu vakfetmiş Valide Sultanlarımız vardır." diye konuştu.

Erkekler hangi alanda vakıf kurmuşsa kadınların da aynı alanda vakıf kurduğunu belirten Ertem, "Allah rızasının gözetildiği, umulduğu, düşünüldüğü her alanda vakıf kurulmuştur. Kadınlarımız da bu alanlarda vakıflar kurmuşlardır. Temel maksat, Allah'ın rızasını kazanmaktır." ifadesini kullandı.

"En büyük vakfedenlerden biri Hürrem Sultan'dır"

Restore edilen Mısır Çarşısı'nın geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıldığını hatırlatan Ertem, çarşının, Hatice Turhan Valide Sultan'ın vakfettiği bir eser olduğunu aktardı. Ertem, şöyle devam etti:

"Osmanlı'dan bugüne yönettiğimiz vakıflar içerisinde gelir noktasında, en üst geliri sağlayan Hatice Turhan Valide Sultan'ın vakfettiğidir. O vakfiyenin hayratı Yeni Cami'dir, yan tarafında medresesi vardır. Üsküdar, daha girişte kadın vakfedenlerin inşa ettiği vakıflarla sizi karşılamaktadır. Bu anlamda bilhassa Bezmialem Valide Sultan Vakfı yine çok büyük vakıflardan birisidir. Valide Sultan Hazretlerinin varını yoğunu sırf bu hayır işine vakfettiğini söyleyebiliriz. En büyük vakfedenlerden birisi Hürrem Sultan'dır. Osmanlı sınırları bağlamında bakıldığında sadece Türkiye değil, Kudüs'e yönelik de çok büyük bir vakıf muamelesi vardır. Aklımıza gelecek her alanda kadınlarımız mutlaka bir vakıf kurmuşlardır."

Osmanlı'dan intikal eden 52 bin civarında vakfı yönettiklerini aktaran Ertem, bunlardan yüzde 80'inin haneden mensubu kişiler tarafından kurulduğuna dikkati çekti.

"Kadınların kurduğu vakıflar daha çok İstanbul'da yoğunlaşıyor"

Kadınların kurduğu vakıfların daha çok İstanbul'da yoğunlaştığını ifade eden Ertem, şunları söyledi:

"Her ne kadar vakıfların kendileri İstanbul'da olsalar da Anadolu'da da vakıf şubesi mahiyetinde bir faaliyeti, bir hayratı mutlaka vardır. Anadolu'da kadınlarımızın kurduğu vakıflar daha çok Osmanlı öncesi beylikler ve Selçuklu dönemine ait olan vakıflardır. Divriği'deki Ulucami bir dünya şaheseridir. İbrahim Bey'in eşi tarafından vakfedilmiştir. Manisa'da Hafsa Sultan, Kayseri'de Gevher Nesibe gibi kadın vakfedenlerimiz tarafından kurulmuş vakıflarımız var. Osmanlı'da genelde İstanbul'daki kadınlarımız vakıfları kuruyor ama Osmanlı öncesi daha çok beyliklerin, Selçuklu'nun merkezi neresiyse orada bir eser veya vakıf kuruluşu mutlaka vardır."

Cumhuriyet döneminde vakıflar

Cumhuriyet dönemiyle birlikte vakıfların artık Medeni Kanun'a göre kurulmaya başlandığını anlatan Ertem, bu kanuna göre kurulan vakıfların batı tarzına ağırlık verdiğini belirtti.

Vakıflar Genel Müdürü Ertem, Cumhuriyet döneminde kurulan 5 bin civarında vakıf bulunduğuna işaret ederek, "Bunlar, birkaçı hariç kendi gelirleriyle hayır şartlarını yerine getirebilecek kapasitede değiller. Son zamanlarda mal varlığını ortaya koyup da vakıf kuranlarımız olabildiğince azalmış durumda." ifadesini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vakıflar Haftası'nın açılışını yapacak

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifiyle Vakıflar Haftası'nın açılışının gerçekleştirileceğini bildiren Ertem, söz konusu temanın burada da işleneceğini, aynı zamanda son bir yıl içerisinde restorasyonu gerçekleştirilen 250 eserin açılışının yapılacağını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın Cuma günü İstanbul Bezmialem Üniversitesi'nde düzenlenecek konferansa katılacağını aktaran Adnan Ertem, ayrıca 25 bölge müdürlüğünde bu çerçevede faaliyetlerin olacağını kaydetti.