Ömrüne Sığmayan Adam: Aziz Nesin

Aydın, düşün insanı ve yazar Aziz Nesin'in yazılı ve görsel arşivi, doğumunun 100. yılı etkinlikleri çerçevesinde "Ömrüne Sığmayan Adam: Aziz Nesin 1915-2015" sergisiyle ilk kez ayrıntılı bir çalışmayla paylaşıma açıldı. Aziz Nesin'i edebiyatı, mizahı, hayat görüşü, politik duruşu ve geleceğe bıraktıkları açısından daha yakından tanıtmak amacıyla düzenlenen sergi, 16 Temmuz'a kadar Tophane'deki Tütün Deposu'nda ziyaretçilerle buluşacak.

Nesin Vakfı tarafından organize edilen sergi, vakfın arşivlerini paylaşıma açarak günümüz Türkiye'sinde Aziz Nesin'i oluşturduğu ve yaşattığı değerlerle, objektif bir bakış açısıyla tanıtmayı amaçlıyor. Sergide yazarın yüz binlerce dokümandan oluşan kişisel arşivinden bir seçki, elyazması notları, eşyaları, biriktirdikleri, aldığı ulusal ve uluslararası ödüller ve kitaplarının yanı sıra, yaşamı üzerine video röportajlar ve belgeseller de yer alıyor.

Ömrüne Sığmayan Adam sergisi, Aziz Nesin'i anlatmanın yanı sıra, onun tanıklık ettiği tarihi sözlü, görsel ve yazılı belgelerle izleyiciye aktarmayı ve çeşitli tartışma platformları açmayı hedefliyor. 6-7 Eylül olayları, Sivas katliamı gibi Türkiye'nin yakın tarihinde iz bırakan olaylara, Türkiye'de sanat, edebiyat, politika gibi konulara da Aziz Nesin'in gözünden bakma, Aziz Nesin'i bilindik klişelerin ötesinde tanıma olanağı sunuyor. Aziz Nesin'in yaşamı süresince ortaya çıkardıklarının yanı sıra, ömrüne sığdıramadığı işlerine yer veriyor.

Sergi yapımcılığını, yaşamını Viyana'da sürdürmekte olan küratör Işın Önol üstlenirken, arşiv çalışmaları İstanbul'da yaşayan ve 2009 yılından bu yana Aziz Nesin'in kişisel arşivi üzerinde çalışarak yeni kitaplar yayımlayan ve hemen hepsi eski yazıyla tutulmuş taslak ve notlarını Latin harflerine aktaran Esin Pervane ve Salih Bora tarafından yürütüldü. Serginin tüm taşıyıcı ahşap üniteleri, yaşamını Berlin'de sürdüren Berk Asal tarafından tasarlandı ve yine kendisinin yürüttüğü atölye çalışmaları süresince Nesin Vakfı öğrencileri ve mezunları ile kolektif bir çalışma içinde üretildi. Sergi görsel iletişim tasarımı çalışmaları Onur Kanyılmaz, Berk Asal ve Can Onart tarafından sürdürüldü. Sergi içinde yer alan ve Nesin Vakfı öğrencileri ve çalışanları ile yapılan video-röportajlar temel alınarak hazırlanan Aziz Nesin Yaşıyor belgeseli ile Nesin Vakfı fotoğrafları ise Fatih Pınar ve Burcu Kolbay tarafından hazırlandı. Serginin içeriği, Ali Nesin ve Vakıf yöneticisi Süleyman Cihangiroğlu başta olmak üzere Nesin Vakfı danışmanlığında hazırlandı. Serginin inşası ve kurulumu ise Nesin Yapı'nın desteği ile, yine Nesin Vakfı öğrencileri ve mezunları tarafından yürütüldü.

Aziz Nesin'in yaşamı ve sonrası yazarın kendi dilinden anlatılıyor

Sergi içeriği, Nesin Vakfı arşivinde korunan çeşitli kaynaklardan derlenen belge ve yayınlardan, Aziz Nesin'in güncelerinden, mektuplarından, notlarından, yayımlanmış ve yayımlanmamış eserlerinden, onun üzerine yapılan yazı-çizilerden, fotoğraf, karikatür, afiş ve benzeri çeşitli görsel malzemelerden, biriktirdiği, kullandığı objelerden ve metinlerden oluşuyor. Tüm bu belgeler çerçevesinde, Aziz Nesin'in kendi anlatımı üzerinden bir tarih okuması kurgulanıyor.

Tophane'de yer alan Depo İstanbul'un iki katına yayılan sergi, iki ana bölümden oluşuyor. İlk bölüm, 1915-1995 yılları arasına, yani Aziz Nesin'in yaşadığı döneme yer veriyor. Bu dönem, bir kronoloji üzerinden, yazarın kitapları, günceleri, notları, fotoğrafları ve el yazılarından alıntılarla, yine yazarın kendi dilinden anlatılıyor. Mekanın üst katında sunulan bölüm ise, 1995'ten bugüne, yaşayan Aziz Nesin'e, yani Aziz Nesin'in kendisi tarafından girişimi yapılan, yazılmış, düşünülmüş, ya da planlanmış olan ve bugün hala çalışmaları devam eden, varlığını sürdüren ürünlerine yoğunlaşıyor: Nesin Vakfı, Nesin Yayınevi, Nesin Matematik Köyü, ölümünden sonra çevrilen, basılan kitapları, bunlar arasındaki en önemli örneklerden. 1995-2015 yılları arasındaki sürece dair bu bölümün anlatısı, yine yazarın kendi dilinden, metinlerinden, notlarından yapılan bir seçki ile diline müdahale edilmeksizin hazırlandı.

Sergide Aziz Nesin'in şimdiye kadar basılmış tüm kitaplarına ulaşmak mümkün. Sergi boyunca izleyiciye eşlik eden ve Aziz Nesin'in kendi anlatımlarından, yayımlanmış ve yayımlanmamış eserlerinden, güncelerinden, notlarından tek tek seçilerek bir araya getirilmiş yaşam öyküsü, yine Esin Pervane ve Salih Bora tarafından hazırlandı ve Onur Kanyılmaz tarafından tasarlandı. Bu kolaj kapsamlı bir görsel ve metin içeriği ile sergi kitabı olarak hazırlandı. Murat Kaspar tarafından tasarlanan sergi kitabı İngilizceye Nazım Hikmet Richard Dikbaş tarafından çevrildi. Sergi 16 Temmuz tarihine kadar izleyiciye açık olacak.