Nuran Güngör: Bafra Zembilini Gelecek Kuşaklara Aktaran Usta Eğitici

Kültür ve Turizm Bakanlığı "somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı" 55 yaşındaki Nuran Güngör, coğrafi işaretli Bafra zembilini (çayır otu olan kındıra ile mısır yapraklarının birlikte örülmesi) gelecek kuşaklara aktarmak için 16 yıldır çalışıyor.

Samsun'un Bafra ilçesinde yaşayan Güngör, 35 yıldır Bafra Mehmet Yıldız Halk Eğitimi Merkezi'nde giyim ve el sanatları üzerine usta öğreticilik yapıyor.

Güngör, dönemin halk eğitimi merkezi müdürünün usta öğreticilerinin farklı bir branşa yönelmesini istemesiyle 16 yıl önce unutulmaya yüz tutmuş zembil örücülüğünü araştırmaya başladı.

Güngör ve bir grup usta öğretici, ilçede bu sanatı devam ettiren Canan Çakır'dan eğitim aldı.

Kendini alanda geliştiren, 5 yıl önce Kültür ve Turizm Bakanlığınca "zembil örme ustası olarak somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı" unvanına layık görülen Güngör, sanatını yaşatmak için farklı illerde düzenlenen festival ve etkinliklere katılıp ücretsiz atölye eğitimi veriyor.

Nuran Güngör, AA muhabirine, giyimle başladığı halk eğitimi serüveninin 2008'de zembille kesiştiğini söyledi.

Halk Eğitimi Merkezi Müdürü Hacı Avcı'nın Bafra zembilinin yayılması için kendilerine büyük destek verdiğini anlatan Güngör, "Şu anda zembilde 8 ustamız var. Kursumuza gelen öğrencilerimiz ustalık sınavına girerek hem zembil örme ustası, ayrıca zembil örme usta öğreticisi belgeleri alarak usta oldular artık. Yani artık bir değiliz, birçok kişiyiz. Hep söylüyorum, yaşadığımız yere hep bir borcumuz var. Benim de yaşadığım yere bir borcum var. Bu bilgimi, yapmış olduğum bu el sanatlarını kendimle beraber götürmeyip bu vefayı, bu borcu ödemeye çalışıyoruz." dedi.

Güngör, diğer usta öğreticilerle yaptıkları çalışmalarla 2016'da Samsun Büyükşehir Belediyesinin girişimleriyle Bafra zembilinin coğrafi işaret tescili aldığını aktararak, "2019 yılında somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı sanatçı kimlik kartına sahip oldum. Bu kartın da bana vermiş olduğu öz güven, onun açmış olduğu yeni kapılarla zembilimizi farklı illerde, farklı festivallerde farklı workshoplarla tanıtmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

Bafra zembilinin kındıra ve mısır yaprağı olarak iki ana maddenin örülmesiyle ortaya çıktığını aktaran Güngör, kındıranın Kızılırmak Deltası'nda kendiliğinden yetişen bir tür çayır otu olduğunu, kuşlar köklerine yuva yaptığı için üreme dönemi bittikten sonra özel izne tabi olarak kesildiğini vurguladı.

"Her attığımız düğümde bir hayalimiz var"

Güngör, pazar çantası, plaj çantası, sepet ve evde kullanılacak süs eşyası gibi ürünleri bu sanatla ortaya çıkardıklarını dile getirdi.

Hem Kültür ve Turizm Bakanlığı hem de Halk Eğitimi Merkezi bünyesinde iki ayrı kurs açtıklarını belirten Güngör, "Bizim kurslarımız her şeyden önce insanların kendilerini çok rahat hissettikleri kurslar. Kurslarda her attığımız düğüm bizleri inanın terapi gibi çok rahatlatıyor. Her attığımız düğümde bir hayalimiz var." dedi.

Usta öğretici Sevgi Ulutaş da zembil örücülüğünü Güngör'den aldığı eğitimle öğrendiğini ve severek sürdürdüğünü belirterek, "Yaptığımız ürünleri gördükçe, özellikle de beğenilmesi, kullanılması bizi çok mutlu ediyor." ifadesini kullandı.