Nobel Barış Ödülü Kolombiya Devlet Başkanı Santos'un Oldu

Norveç Nobel Komitesi, bu yılki Barış Ödülü'nü ülkesindeki 50 yıllık iç savaşı sona erdirmek için çaba harcayan Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos'a verdi.

Komiteden yapılan açıklamada, "Bu yılki Barış Ödülü'ne, ülkesinde 50 yıldan uzun süren ve en az 220 bin kişinin yaşamını yitirmesine ve 6 milyon kişinin de yerlerinden olmasına neden olan iç savaşı sona erdirmek için kararlı bir biçimde çaba harcayan Devlet Başkanı Santos layık görüldü. Ödül, aynı zamanda yaşadıkları büyük güçlükler ve suistimallere karşın adil bir barış umudundan vazgeçmeyen Kolombiya halkına, sivil savaşın sayısız kurbanının yakınlarına ve barış sürecine katkıda bulunan tüm taraflara bir armağan olarak görülmelidir." ifadeleri kullanıldı.

Devlet Başkanı Santos'un Kolombiya hükümeti ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında barış anlaşmasıyla sonuçlanan görüşmeleri başlattığına ve barış sürecinde ilerleme kaydedilmesi için sürekli çaba harcadığına işaret edilen açıklamada, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Her ne kadar barış anlaşması tartışmalara yol açtıysa da Santos, Kolombiyalı seçmenlere barış anlaşmasıyla ilgili fikirlerini referandumda dile getirmeleri için olanak tanıyarak önemli bir rol oynamıştır. Referandumdan çıkan sonuç, Devlet Başkanı Santos'un arzu ettiği şey değildi. 13 milyon Kolombiyalının oy kullandığı referandumda az bir farkla 'hayır' sonucu çıktı. Bu sonuç, Kolombiya'nın geleceğiyle ilgili ciddi bir belirsizliğe yol açtı. Barış sürecinin askıya alınması ve sivil savaşın yeniden alevlenmesi tehlikesi baş gösterdi. Bu durum, Devlet Başkanı Santos ve FARC lideri Rodrigo Londono'nun liderliğini yaptığı tarafların ateşkesin devam ettirmesini daha da önemli kılıyor.

Seçmenlerin çoğunluğunun barış anlaşmasına 'hayır' dediği gerçeği, barış sürecinin ille de bittiği anlamına gelmez. Referandum, barışa karşı bir oylama değildi. 'Hayır' oyu kullananların reddettiği barış değil, belirli bir barış anlaşmasıydı. Norveç Nobel Komitesi, Devlet Başkanı Santos'un tüm tarafları barış sürecinde ilerleme kaydetmek için geniş tabanlı bir ulusal diyaloğa davet etmesinin önemine dikkat çekiyor. Barış anlaşmasına karşı çıkanlar bile bu tür bir diyaloğu memnuniyetle karşıladı. Tüm tarafların barış görüşmelerinde üzerlerine düşen sorumluluğu alacağını ve sürece yapıcı katkıda bulunacaklarını umut ediyoruz."

Komitenin bu yılki Barış Ödülü'nü Devlet Başkanı Santos'a vererek Kolombiya'da barış, uzlaşma ve adaletin sağlanması için mücadele edenleri teşvik etmek istediğine dikkat çekilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Santos, görevi sona erene kadar barışın sağlanması için mücadele edeceğini açıkladı. Umarız Nobel Barış Ödülü, bu zor görevde başarılı olmasında kendisine güç verir. Kolombiya halkının gelecek yıllarda barış ve uzlaşma sürecinin meyvelerini toplayacağına inanıyoruz. Kolombiya, ancak o zaman yoksulluk, toplumsal adaletsizlik ve uyuşturucuyla bağlantılı suçlar gibi tehditlerle mücadele edebilir."

Komite, 65 yaşındaki Santos'un barış için harcadığı çabaların Alfred Nobel'in son arzusunu yerine getirdiğini belirtti.

Kolombiya hükümeti ile FARC arasında 4 yıldır Küba'da süren ve barış anlaşmasıyla sonuçlanan müzakereler çerçevesinde taraflar, 29 Ağustos'ta ateşkes ilan etmişti. Barış anlaşmasıyla ateşkesin kalıcı olması öngörülüyordu. Ülkede 52 yıldır süren ve 220 bin kişinin ölümüne yol açan çatışmaları bitirmesi öngörülen barış anlaşması, 2 Ekim'de yapılan referandumda yüzde 50,2'lik bir oranla reddedilmişti. Eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe'nin başını çektiği "hayır" taraftarları, anlaşmayla FARC'a çok fazla taviz verildiğini savunmuştu.

Santos, 2010'dan bu yana Kolombiya'da iktidarda bulunuyor.

Nobel Barış Ödülü sahibi olan Santos, 8 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 3 milyon lira) tutarındaki ödülünü de alacak.

Nobel Komitesi, 10 Ekim'de Ekonomi dalında Nobel Ödülü'nü kazanan ismi açıklayacak. Nobel Edebiyat Ödülü'nün ne zaman verileceği ise henüz kesinlik kazanmadı.

Bilim dünyasının en prestijli ödülü için adaylar, her bir alan için oluşturulan komite üyeleri tarafından belirleniyor. Akademi üyelerinin yaptığı oylamada da oyların çoğunu alan aday, ödülün sahibi oluyor.

Nobel Barış Ödülü

1901 ve 2014 yılları arasında 96 kez Nobel Barış Ödülü verildi. 103 kişi ve 26 örgüte layık görülen ödüllerden 29'u iki kazanan arasında paylaştırıldı. Nobel Barış Ödülü, tarihinde sadece iki kez 3 kişiye verildi: 1994'te Yaser Arafat, Şimon Perez ve Yitzak Rabin, 2011'de ise Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee ve Tevekkül Karman Nobel Barış Ödülü'nün sahibi oldu.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1917, 1944 ve 1963'te 3 kez, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ise 1954 ve 1981'de 2 kez Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Nobel Barış Ödülü'nü kazanan 100 kişiden 16'sı kadındı: Bertha von Suttner (1905), Jane Addams (1931), Emily Greene Balch (1946), Betty Williams ve Mairead Corrigan (1976), Rahibe Teresa (1979), Alva Myrdal (1982), Aung San Suu Çii (1991), Rigoberta Menchu Tum (1992), Jody Williams (1997), Şirin Ebadi (2003), Wangari Maathai (2004), Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee ve Tevekkül Karman (2011) ve Malala Yusufzay (2014).

Nobel Barış Ödülü'nün en genç sahibi, 2014'te 17 yaşındayken ödülü alan Malala Yusufzay oldu. 1995'te Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen 87 yaşındaki Joseph Rotblat ise Barış Ödülü'nü alan en yaşlı kişi olarak tarihe geçti.

Le Duc Tho ödülünü almadı

ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile 1973'te Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen Vietnamlı siyasetçi Le Duc Tho, ödülü reddetti. Vietnam Savaşı'na son veren barış anlaşmasına yaptığı katkı nedeniyle ödüle layık görülen Le Duc Tho, ülkesindeki durumu öne sürerek ödül alacak durumda olmadığını belirtti.

Alman gazeteci Carl von Ossietzky, Myanmarlı muhalif lider Aung San Suu Çii ve Çinli insan hakları savunucusu Liu Xiaobo ise gözaltında ya da hapiste oldukları için ödül törenine katılamadılar.

Madalya

Nobel Barış Ödülü'nü kazananlara ödüllerinin takdim edildiği törende bir de İsveçli sanatçı Gustav Vigeland tarafından tasarlanan madalya veriliyor. Madalyanın bir tarafına Alfred Nobel, diğer tarafına ise kardeşlik bağını temsil eden üç erkek figürü nakşedilmiş.

Madalyada aynı zamanda "Pro pace et fraternitate gentium" ifadesi yer alıyor. Latince ifade, "İnsanlığın barışı ve kardeşliği için" anlamına geliyor.

2000'den bu yana Nobel Barış Ödülü'nü kazananlar:

"2000: Kim Dae Jung (Güney Kore)

2001: Birleşmiş Milletler, Kofi Annan

2002: Eski ABD Başkanı Jimmy Carter

2003: Şirin Ebadi (İran)

2004: Wangari Maathai (Kenya)

2005: Muhammed El Baradei (UEAK)

2006: Muhammed Yunus (Bangladeş)

2007: Al Gore (ABD) ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli

2008: Martti Ahtisaari (Finlandiya)

2009: Barack Obama (ABD)