Mütercim Asım, Ölüm Yıl Dönümünde Kabri Başında Anıldı

Mütercim Ahmed Asım Efendi, ölüm yıl dönümünde kabri başında anıldı.

Karacaahmet Mezarlığı'nda düzenlenen anma töreni, daha önce yapılan Kur'an-ı Kerim hatminin duasının okunmasıyla başladı.

Duanın ardından, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs, beraberindekilerle Mütercim Asım'ın mezar taşındaki Arapça yazıları okudu.

Kaçalin, törende yaptığı konuşmada, Mütercim Ahmed Asım Efendi'nin Farsça sözlük "Burhan-ı Katı"nın 7 yılda mütercimliğini yaptığını belirtti. İlim adamının mütercimliğe bu eseriyle başladığını anlatan Kaçalin, Asım Efendi'nin başka birçok eserinin de olduğunu dile getirdi.

Prof. Dr. Kaçalin, Mütercim Asım'ı hatırlamak için toplandıklarını ifade ederek, "Türk Dil Kurumu ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, bu değerli Osmanlı ulemasının kadrini biliyoruz ve onun için buraya geldik. Vefatının yıl dönümünde, kendisini rahmetle anıyoruz. Türkçe için, Kaşgarlı Mahmut başlangıçta neyse Mütercim Ahmed Asım Efendi de sonunda odur" diye konuştu.

"Türk, Arap, Fars dillerine vakıf, faziletli, çalışkan bir insandı"

Prof. Dr. Derya Örs de ömrünün tamamını ilim ve irfana adayan Mütercim Ahmed Asım Efendi'nin huzurunda olmaktan dolayı mutluluk duyduklarını anlatarak, "Bugün nisyana terk etmiş olduğumuz bu büyüklerimizin başında, 3-5 kişiyle de olsa bir anma yapmanın sevincini yaşıyoruz. Asım Efendi, Türk, Arap, Fars dillerine vakıf ve büyük, faziletli ve çalışkan bir insandı. Bizler, onun bize miras bırakmış olduğu eserler üzerinde, hala çeşitli vesilelerle çalışıyoruz" dedi.

Örs, eserlerin yeni kuşaklar tarafından bilinmesini, anlaşılmasını, kullanılmasını sağlayacak çalışmalar yapmaya devam ettiklerini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Bu bakımdan burada yatan bu büyük zata Türk dili adına, Türkçemiz adına, onun yaşaması, nesilden nesle intikal etmesi adına pek çok şey borçluyuz. Bu borcumuzu kendisini mezarı başında anarak, hakkını eda etmek adına küçük bir toplantıyla karşılayamayacağımızın farkında ve şuurunda olarak, bir kez daha Cenab-ı Allah'tan kendisine rahmet diliyoruz. Onların yakmış olduğu ilim ve irfan meşalelerinin kıyamete dek topraklarımızda sürmesini Rabbim Teala'dan temenni ediyoruz. Bir kere daha bu mezarlıkta, İstanbul'un çeşitli mezarlıklarında yatmakta olan bütün alimlerimize, ulemamıza rahmetler diliyoruz. Bu ziyaretlerin küçük de olsa bereketinden, emeklerinden doğacak aydınlıkların ülkemizin üzerinde ışımasını diliyoruz. Bunun için çalışmalarımıza devam ediyoruz."

Tören, konuşmaların ardından yapılan duayla sona erdi.

- Mütercim Ahmed Asım Efendi

Gaziantep'te 1755'te doğan Mütercim Ahmed Asım Efendi, Tebrizli Hüseyin bin Halef'in "Burhan-ı Katı" adlı Farsça sözlüğünü "Terceme-i Burhan-ı Katı" adıyla Türkçe'ye çevirdi.

"Tuhfe-i Asım" adlı Arapça-Türkçe manzum sözlüğü 1798'de yazan Mütercim Asım, Halepli İbrahim Efendi'nin, Hz. Muhammed'in hayatını ve savaşlarını anlatan kitabını, "Terceme-i Siyer-i Halebi" adıyla Türkçe'ye çevirdi. Daha sonra, vakanüvislik (resmi daire tarihçiliği) görevine atanan Mütercim Asım, hayatının sonuna kadar bu görevi sürdürdü.

"Türk sözlükçülerinin babası" olarak da bilinen Mütercim Asım, eserleriyle Türk dilinin ne derece zengin bir dil olduğunu gösterdi.

Sözlük çevirilerinin yanı sıra iki ciltlik Asım tarihini de yazan ilim adamı, birçok kitap çevirdi ve kaleme aldı. Lügat ilminde gösterdiği başarısından dolayı Mütercim Asım olarak anılan ilim adamı, 28 Kasım 1820'de vefat etti. - İstanbul