Müsilajın yayılımının uydu görüntüleriyle takip edilebilmesi için "kod" yazdılar

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) ve Manisa Celal Bayar Üniversitesinden (MCBÜ) harita mühendisi bir grup akademisyen, Marmara Denizi'nde müsilajın (deniz salyası) yayılımını izlemek üzere Google Earth Engine platformunda kullanılan "kod" yazdı.

YTÜ Harita Mühendisliği Bölümü Fotogrametri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, aynı üniversiteden Doç. Dr. Fatih Gülgen ve Dr. Öğretim Üyesi Uğur Acar ile MCBÜ Coğrafi Bilgi Sistemleri Öğretim Görevlisi Osman Salih Yılmaz ve Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Ali Murat Ateş, Marmara Denizi'ndeki müsilajın yayılımını belirlemek üzere çalışma yürüttü.

Akademisyenler, uydu görüntülerinde deniz suyu ile müsilajı birbirinden ayırabilen açık kaynaklı kod yazıp, deniz salyasının yayılımı konusunda analizler yaptı.

Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, bu platform üzerine yazılan kodla, su yüzeyi ve müsilajı birbirinden ayırabildikleri haritalar ürettiklerini dile getirdi.

Müsilajın, Marmara Denizi'nde örttüğü alanları koordinatlarıyla tespit ettiklerini aktaran Şanlı, şöyle konuştu:

"Bizim yaptığımız çalışmayla yoğunluğun nerede olduğu, çalışmalara nereden başlanabileceği gibi analizler yapılabilir. Tehlikeli bölgelerin nereler olduğunu, yayılımın nereye doğru yöneldiğini tespit edebiliyoruz. Yapılan temizleme işlemlerinde, sahaya gemiyle çıksanız bile alan çok geniş olduğu için müsilajı görmek çok zor. Oysa bizim yazdığımız kodla nerelerde kümelenmenin arttığını, temizleme işleminin başarılı olup olmadığını kod sayesinde üreteceğimiz haritalar üzerinden takip edebiliriz."

Şanlı, yazılan kod sayesinde "Google Earth Engine" üzerinde 1-2 dakika gibi kısa bir süre içinde müsilaj tespiti yapabildiklerini belirterek, "Kodu çalıştırıp risk olan yerleri belirleyebiliriz. Uydu görüntüleriyle bu izlemeyi sürekli yaptığımızda, çok daha erken bir zamanda, riskli gördüğümüz bölgelere saha analizi için gidilebilir, gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı bilgiler üretilebilir." ifadelerini kullandı.

"Müsilaj için erken uyarı sistemi olarak kullanılabilir"

MCBÜ Coğrafi Bilgi Sistemleri Öğretim Görevlisi Osman Salih Yılmaz da Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunu gündeme geldiğinde, müsilajın kapladığı alanı hesaplamak, yoğun görüldüğü yerleri ve risk altındaki bölgeleri belirlemek için çalışma başlattıklarını belirtti.

Uzaktan algılama tekniklerini kullanarak yazdıkları kod sayesinde müsilajı doğru ve hızlı tespit edip haritalar ürettiklerini aktaran Yılmaz, bu haritaların temizlik çalışmalarına büyük katkı sağlayacağını, ayrıca bu kodu, haritalardan faydalanmak isteyen ve müsilajla ilgili çalışan uzmanlarla gerçek zamanlı paylaşacaklarını söyledi.

Yılmaz, kullandıkları metodun bir nevi "erken uyarı sistemi" gibi de değerlendirilebileceğine dikkati çekerek, "Bu kodla temizlik sürecinde ilerleyen dönemlerde temizliğin hangi aşamada olduğunu, müsilajın azalıp azalmadığını dakikalar içinde tespit edebiliyoruz. Ayrıca daha önce hiç müsilaj görülmemiş bölgelerde yayılımın başlayıp başlamadığı da tespit edilebilir." ifadelerini kullandı.

Coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama alanında doktora yapan Yılmaz, danışman hocaları Doç. Dr. Fatih Gülgen ve Dr. Öğretim Üyesi Ali Murat Ateş'in katkılarıyla yaptıkları çalışmanın, temizlik faaliyetlerine katkı sunacağını sözlerine ekledi.