MİT'ten Kuruluş Yıl Dönümüne Özel "Temas Sergisi" Açıldı

MİT'in 90'ıncı kuruluş yıl dönümüne özel oluşturulan ve Türk istihbarat tarihinin değişik dönemlerine ait bazı doküman ve ekipmanın yer aldığı "Temas Sergisi", Başkentte Cumhuriyet Müzesinde açıldı.

Ulus'ta İkinci Meclis Binası'ndaki Cumhuriyet Müzesinin ev sahipliği yaptığı Milli İstihbarat Teşkilatı Koleksiyonu Temas Sergisi, 3 Haziran'a kadar ziyaret edilebilecek.

Soğuk Savaş dönemi ve öncesini yansıtan gizli dinleme, görüntüleme ve mesajlaşma yöntemlerinin yansıtıldığı sergide istihbari faaliyetler, bilgiler ve nesneler, "gizlilik derecesi" müsaade ettiği ölçüde sunuluyor.

Milli mücadele döneminden bu yana Türk milletine farklı isimler altında hizmet eden istihbarat örgütleri ve şehitler anısına hazırlanan sergiyle, istihbarat tarihinin ziyaretçilere sunulması ve istihbaratın bir ülkenin geleceği açısından ne kadar önemli olduğunun vurgulanması amaçlanıyor.

Üç salondan oluşan serginin ilk bölümünde MİT'in tarihçesi ziyaretçilere hazırlanan bir video ile aktarılıyor. Serginin tarihçe odasındaki kioskta, Başbakanlık Osmanlı Arşivi incelenerek hazırlanan "Osmanlı'da İstihbarat" çalışması ilk kez yer alıyor.

Manukyan'ın "sigorta kutusu"

Serginin ikinci bölümünde ise Soğuk Savaş döneminde MİT operasyonlarıyla ele geçirilen casuslar Kerim Manukyan ile Muzaffer Çengil'in yakalanış hikayesi video ile anlatılırken, Manukyan'ın, hizmet ettiği yabancı gizli servisle haberleşmesinde kullandığı sigorta kutusu dikkati çekiyor.

Türkiye hakkında gizli bilgi sızdırmayı amaçlayan ve MİT tarafından yürütülen istihbarata karşı koyma faaliyeti sonucu Türkiye'de yakalandıktan sonra yargılanarak 27,5 yıl hapis cezasına mahkum edilen Çengil'in, şifreli haberleşmede kullandığı kod kılavuzu da sergilenen casusluk malzemeleri arasında yer alıyor.

Çengil'in, hizmet ettiği yabancı istihbarat servisine bilgi iletmek amacıyla kullandığı baskül şeklindeki VHS telsiz verici de yine bu bölümde bulunuyor.

Büyükelçiliklerde ele geçirilen casusluk malzemeleri

Serginin üçüncü bölümünde ise yine Soğuk Savaş döneminde Varşova Paktı'na üye ülkelerdeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan muhtelif operasyonel teknik malzemeler yer alıyor.

MİT koleksiyonundaki 54 nesnelik seçkiyle oluşturulan sergide, Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi koleksiyonuna ait iki kılıç ve bir silah da bulunuyor.

Bu arada "www.mit.gov.tr" adresli internet sitesinde yer alan "e-müze" sayfası da yayına açılacak.

MİT'in tarihçesi

Vatanı korumak için 1913'te kurulan ve MİT'in temelini oluşturan Teşkilat-ı Mahsusa, Birinci Dünya Savaşı'nda lağvedildi ancak bu karar, İstiklal Harbi'ni örgütlemek amacıyla irili ufaklı birçok istihbarat teşkilatının kurulması sonucu kağıt üzerinde kaldı.

Türk istihbarat camiası, Karakol Cemiyeti, Yavuz Grubu, Mücahid Grubu ve Müsellah Müdafaa-i Milliye (MimMim) Grubu gibi birçok gizli direniş teşkilatı kurarak milli mücadelenin zafere ulaşmasında önemli pay sahibi oldu.

Cumhuriyet'in kurulmasıyla bu parçalı yapı, MİT'in resmi kuruluş tarihi olarak kabul edilen 1927'de Milli Emniyet Hizmeti (MEH/MAH), 1967'de de Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) adını alarak tek çatı altında toplandı.

MİT, 2017'de Cumhurbaşkanlığına bağlandı.