Manisa Efelerinin Son Körüklü Çizmeleri

Manisa'da bir zamanlar zenginlerin ve efelerin tercih ettiği körüklü çizmeler ve çizmelerin ustaları zamana yenildi. Körüklü çizmelerin Manisa'daki son ustalarından 66 yaşındaki Hasan Çakmak, "Hem efelik hem de bizim meslek kayboldu. Mesleği devam ettirecek çırak bulamıyorum" dedi.

Manisa'da eskiden çok tercih edilen körüklü çizmeler zamanla yok oldu. Efelerin ve köy ağalarının giydiği zenginliğin göstergesi olan körüklü çizmeler, artık sadece nostalji olarak kullanılıyor. Körüklü çizme yapımını babadan meslek edinen ustalar ise yetim kaldı. Manisa merkezde sadece 66 yaşındaki Hasan Çakmak tarafından üretilen körüklü çizme zamana direniyor. 58 yıldır babası Yusuf Çakmak'tan devraldığı mesleği devam ettiren Çakmak, işi öğretecek çırak bulamamaktan yakınıyor. Kendisinden sonra bu mesleği yürütecek kimsenin olmadığından yakınan Çakmak, artık özel sipariş üzerine körüklü çizme yaptığını söyledi. Çakmak, "Turizm Derneği, Manisa'daki okullar, Yuntdağı yörükleri, Sancaklı yörükleri genellikle talepte bulunuyor. İstanbul, Ankara'dan meraklısı olanlar talep ediyor. Yurt dışından gelenler var. Manisa Balıkesirliler Derneği talepte bulundu. Şimdi onların verdiği siparişi yapıyorum. Bir körüklü çizme ancak 3 günde hazır oluyor. Her tarafı deriyle yapılıyor. Suni bir şey kullanamıyorsun. Bir körüklü çizmenin maliyeti 500-600 TL arasında değişiyor. İnsanlar artık körüklü çizmeyi nostalji olarak kullanıyor. İşçiliği ağır. Her şey el emeğiyle yapılıyor" diye konuştu.

Babasının da eskiden kendi yaptığı körüklü çizmeleri giydiğini söyleyen Çakmak, "Körüklü çizme haricinde hiçbir şey giymezdi. Son zamanlarda babam haricinde körüklü çizme giyen birini de yakın çevremde görmedim. O da körüklü çizme giyen son insanlardandı" dedi.

EFE VE ZEYBEKLERİN VAZGEÇİLMEZİYDİ

Körüklü çizme efelerin ve zeybeklerin kıyafetlerini tamamlayan en önemli unsurlardan biri. Körüklü çizme, özellikle Yörük kültürünün hakim olduğu Ege ve Akdeniz kıyılarında ata binmeyi kolaylaştırması, tamamen hayvansal ürünlerden yapıldığından yazları ayak terini emmesi, romatizmayı engellemesi ve kışın da soğuk havayı geçirmemesi nedeniyle tercih ediliyordu. Günümüzde Yörük kültürünü yaşatmaya çalışan kişilerce kullanılan körüklü çizme, folklor grupları, tiyatro, sinema gibi görsel sanatlarda kostüm olarak kullanılmaktadır. Deve güreşlerinde yörük kültürünü yaşatmaya çalışan maddi gücü yüksek kişiler tarafından da giyilmektedir. - Manisa