"Irak Başbakanı Maliki ABD'den Yardım İstiyor"

Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin ABD ziyareti, son dönemde Irak'ta artan şiddet olaylarının önüne geçmek için ABD yönetiminden yardım talebi şeklinde yorumlandı.

Konunun uzmanları, Maliki'nin Washington ziyaretini AA'ya değerlendirdi.

Uluslararası Antalya Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarık Oğuzlu, Maliki'nin en son 2 yıl önce ABD'yi ziyaret ettiğini hatırlatarak, Maliki'nin ziyaretinin Irak'ta artan güvenlik sorunu nedeniyle ABD'den yardım isteme amacı taşıdığını söyledi.

Oğuzlu, ABD yönetiminin Maliki'ye çok fazla yatırım yaptığını, özellikle ABD askerlerini Irak'tan çektikten sonra Maliki'nin çok daha önemli olduğunu kaydetti.

ABD yönetiminin Irak'a olası askeri yardımı konusuna değinen Oğuzlu, Maliki'ye yapılacak askeri yardımın sadece Obama'nın iki dudağı arasında olmadığını, senatörlerin bu konuda Maliki'ye yönelik ciddi tepkisinin bulunduğunu kaydetti. Oğuzlu, Maliki'nin iç politikada daha kapsayıcı bir rol alması gerektiği yönünde uyarıldığını savundu.

El Kaide'nin Irak'ta güçlendiğini dile getiren Oğuzlu, "Maliki de tek başına bununla mücadele edemiyor. Amerikan askerlerinin Irak'ı terk etmesini dört gözle bekliyorlardı ama şimdi bakıyorlar ki El Kaide ile mücadele etme konusunda Irak'ın askeri gücü pek mümkün değil. Şimdi tekrar Amerika'nın kapsını çalmış gibiler" şeklinde konuştu.

Oğuzlu, ABD Kongresi'nde ciddi bir muhalefetin olacağını düşünmediğini, Kongre üyelerinin de Obama'nın elini zorlaştıracak bir politika gütmeyecekleri görüşünü savundu.

"ABD, Maliki'den soğudu"

BİLGESAM Uzmanı Ali Semin, ABD'nin Maliki'nin en büyük destekçilerinden olduğunu söyledi ve ziyaret bağlamında Maliki'nin önündeki temel sorunların başında güvenlik konusunun yer aldığını belirtti. "ABD askerleri çekildikten sonra Maliki güvenlik sorunun önüne geçememiştir" diyen Semin, ABD işgali döneminde Irak ordusunun tam donanımlı bir şekilde yapılandırılamadığını söyledi.

Semin, ABD ile Irak arasında Kasım 2008'de imzalanan güvenlik stratejisi anlaşması kapsamında ABD'nin Irak'a F-16 uçaklarının verilmesi konusunun tekrar gündeme gelebileceğini ancak ABD'nin bu konuyu bir takım kaygılardan dolayı geçiştireceğini öne sürdü.

Semin, Maliki'nin önceki ziyaretlerinin aksine çok sıcak karşılanmadığını belirterek, "iç politikada Kürtler ve Sünnilere karşı dışlayıcı tavrından dolayı ABD'nin tepkisini çektiğini" ifade etti. ABD yönetiminin Maliki'den soğuduğunu ileri süren Semin, "Maliki'nin Kürtlerle ilişkileri konusu olsun, Türkiye ile ilişkileri, bölgesel ve Körfez ülkeleriyle olan ilişkileri ve en önemlisi İran'ın Suriye rejimine mühimmat yardımı götürmesi için Irak hava sahasını kullanmasına izin vermesi ve Sünni bölgeleri Anbar ve Selahattin vilayetlerindeki ayaklanmalara karşı sert tavırları, hem ABD-Irak ilişkisini hem de Maliki-Obama ilişkisini etkileyen faktörler olarak gözlemlenebilir" dedi.

Semin, ABD'nin çok fazla ağır silah yardımı yaparak Maliki'ye askeri destek vermesi ihtimalinin düşük olduğunu ve Obama'nın senatörlerin mektuplarını dikkate alacağını ifade etti.

Semin, Maliki'nin ABD ziyaretindeki bir diğer faktörün de üçüncü kez başbakan olması için bir destek arayışı olduğunu ileri sürdü. Önümüzdeki dönemde Irak'ın çok hassas bir döneme gireceğini kaydeden Semin, "Hem yeni seçimler hem Talabani sonrası süreç başlayacak. Bütün bunların tartışması yapılıyor ve bunlar bir takım sorunları da beraberinde getirebilir" ifadelerini kullandı.

Semin, Irak merkezi yönetimi ve Türkiye arasında yeni sayfa açıldığını ancak bu konuda ilerleme kaydetmenin Türkiye ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasındaki enerji anlaşması ve Tarık Haşimi konusu olmak üzere bazı sorunların giderilip giderilmemesine bağlı olduğunu vurguladı. Haşimi konusunda yeni bir sürecin başlayabileceğini düşündüklerini aktaran Semin, bundan sonraki yeni dönemin iki ülke arasında karşılıklı adımlarla belirlenebileceğini kaydetti.

"Maliki oyunu ABD ile kurgulamayı tercih ediyor" -

Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Ahmet Kasım Han da Maliki'nin ABD ziyaretini yeni bir pozisyon olarak değerlendirmediklerini söyledi. Han, "Irak'ın ABD'ye ihtiyacı birinci dereceden vardır çünkü Irak uzun bir dönem ABD işgali altında kalmış bir ülke ve Maliki Amerikalılar ülkesindeyken seçilmiş bir lider" diye konuştu.

Maliki'nin ABD tarafından Irak'ta birinci dereceden desteklenen bir lider olduğuna işaret eden Han, Maliki'nin söylendiği gibi İran'a yakın biri olmadığını, siyasi oyununu ABD ile kurgulamayı tercih ettiğini dile getirdi.

Han, "ABD, merkezi yönetimin çökmesine neden olacak herhangi bir hamleyi desteklemiyor. Amerikalılar IKBY ile Türkiye arasındaki enerji anlaşmaları bağlamında da Maliki'nin yanında durmayı asla kesmedi" dedi. - Ankara