Lübnan'da Hükümet Yeni Seçim Yasasını Onayladı

Lübnan'da uzun süredir tartışılan yeni seçim yasası, Bakanlar Kurulunda kabul edilerek meclise gönderildi. Buna göre 20 Haziran'da sona erecek Meclisin görev süresi 11 ay uzatıldı.

Başbakan Saad Hariri başkanlığında bugün toplanan Bakanlar Kurulu, uzun süredir tartışılan ve ülkeyi yeni bir siyasi krizin eşiğine getiren yeni seçim yasası taslağının son halini belirledi.

Lübnan'da 1960 yasası olarak bilinen "çoğunluk sistemi" yerine nispi temsilli seçim sistemini getirecek, seçim bölgelerinin sayısını değiştirecek ve yurt dışındaki Lübnan vatandaşlarına oy kullanma imkanı sağlayacak olan yeni seçim yasası, 16 Haziran Cuma günü mecliste oylanacak.

Ayrıca görev süresi 6 gün sonra sona erecek Meclisin süresi ve yetkisi de "teknik nedenlerle" 11 ay daha uzatılarak genel seçimlerin Mayıs 2018'de yapılması kararlaştırıldı. Lübnan'da genel seçimler 2009'dan beri siyasi ihtilaflar nedeniyle yapılamıyor. 8 yıldan uzun süredir görevde olan Meclis, görev süresini daha önce de iki defa uzatmıştı.

Bakanlar Kurulundan sonra basın toplantısı düzenleyen Başbakan Hariri, yeni kanunda uzlaşıya varılmasını tarihi başarı olarak nitelendirerek "11 aylık bu süreç bize seçim hazırlıkları, seçmenlerin eğitilmesi, yeni seçmen kartlarının basılması ve elektronik seçim uygulamalarının aktifleştirilmesi için zaman verecek." dedi.

Meclis Başkanı Nebih Berri de Bakanlar Kurulu kararının ardından tüm milletvekillerini cuma günü toplanacak birleşimde meclise gelerek yeni seçim kanununu oylamaları çağrısında bulundu.

Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Meclis Başkanı Berri ve Başbakan Hariri, geçen hafta Baabda Sarayı'nda yeni seçim yasasının temel hatlarını kabul ettiklerini açıklamıştı.

Yeni yasa

Bakanlar Kurulunda onaylanan ve meclise gönderilen yeni seçim yasası, seçime katılan her partinin aldığı oy oranında milletvekili çıkarabileceği nispi temsil sistemini içeriyor. Buna göre Lübnan 15 seçim bölgesine ayrılacak. Ayrıca yurt dışında yaşayan Lübnanlılar da seçimlerde oy kullanabilecek.

Bazı siyasi partiler tarafından istenen şartlardan olan, askerlerin oy kullanması, meclisteki kadın milletvekilleri için kota uygulanması ve oy verme yaşının 21'den 18'e düşürülmesi ise yeni seçim yasasında yer almıyor. Lübnan Meclisinde dört kadın milletvekili bulunuyor.

Lübnan'daki seçim yasası tartışmaları

Lübnan'da 5 yılda bir yapılması gereken genel seçimler en son 2009'da yapılmış, 2014'te sağlanan ittifakla yeni cumhurbaşkanının seçilmesinden sonra genel seçimlere gidilmesi kararlaştırılmıştı. Ancak Meclis bu tarihten itibaren yaklaşık 2,5 yıl boyunca, siyasi ihtilaflar nedeniyle bir türlü Cumhurbaşkanını seçememiş ve bunun üzerine Meclis görev süresini iki kez uzatmak zorunda kalmıştı.

Lübnan Meclisinde 31 Ekim 2016'da düzenlenen 46. oturumun ikinci turunda 128 sandalyeli mecliste 83 vekilin oyunu alan Mişel Avn'ın Lübnan'ın 13. Cumhurbaşkanı olmasının ardından, ülkenin en önemli sorunu yeni seçim yasası oldu.

"1960 yasası" olarak bilinen seçim sisteminde değişikliğe gidilmesi ve seçime katılan partiler ya da adaylar arasında en çok oyu alanın seçimi kazandığı "çoğunluk sistemi" yerine nispi temsilli seçim sisteminin getirilmesi tartışmaları, Lübnan'ı yeni bir siyasi krizin eşiğine getirdi.

Cumhurbaşkanı Avn, 12 Nisan'da, parlamentonun görev süresinin uzatılması ve yeni seçim yasası konularının tartışılacağı Meclis oturumunu bir ay süreyle erteledi. Avn, bu süreçte basına yaptığı açıklamalarda, Meclisin görev süresinin yeni seçim yasası kararlaştırılmadan uzatılmasına karşı olduğunu ifade etti.

Lübnan Meclisindeki dağılım

Lübnan'daki farklı dinleri ve mezhepleri karşı karşıya getiren iç savaşı 1989 yılında sonlandıran Taif Antlaşması gereğince Lübnan Meclisindeki 128 milletvekili koltuğu, Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında yarı yarıya paylaştırılıyor.

Meclisteki son durumda Hristiyanlar; 34 Maruni, 14 Rum Ortodoks, 8 Rum Katolik, 5 Ermeni Ortodoks, 1 Ermeni Katolik ve 2 diğer Hristiyan azınlıklar şeklinde yer alıyor. Müslüman kontenjanında ise 28 Sünni, 28 Şii, 6 Dürzi, 2 Nusayri bulunuyor.

14 Mart Bloku, eski Başbakan Refik Hariri'nin 2005'te suikast sonucu öldürülmesinin ardından oğlu Saad Hariri önderliğinde kuruldu. Bu grubun içinde Suriye rejimi karşıtı partiler yer alıyor.

8 Mart Blokunda ise Suriye'deki rejim yanlısı Şii Hizbullah, Emel Hareketi, Hristiyan Maruni Özgür Yurtsever Hareketi, Suriye Sosyalist Milliyetçi Partisi ve Ermeni Taşnak Partileri bulunuyor.