Latmos Dağı'nı Kurtaracak Çalışma

Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ve Aydın Arkeoloji Müzesi uzmanları, dünyada örneklerine az rastlanan kaya resimlerinin yer aldığı Aydın ile Muğla il sınırları içindeki tarihteki adı 'Latmos' olan Beşparmak Dağları'nın Doğa, Tarih ve Arkeoloji Parkı haline getirilmesi için çalışma başlattı. Çalışma kapsamında, dağın tamamı taranıp tüm kaya resimleri tespit edilecek.

Kaya resimlerinin çeşitliliği ve zenginliğiyle gündeme gelen Latmos Dağı'nın taş ocaklarından kurtarılması için girişimler olumlu sonuçlar doğurmaya başladı. Bölgedeki kaya resimlerinin koruma altına alınması için umut ışığı doğdu. Kaya resimlerini koynunda barındıran Latmos Dağı'nın koruma altına alınması için Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ve Aydın Arkeoloji Müzesi uzmanları harekete geçti.

Dağın Aydın bölümünde Eko sistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) onursal üyesi, kaya resimleri uzmanı Dr. Anneliese Peschlow'un da katılımıyla geçen yıl tescil çalışması yapılmıştı. Tarih ve Arkeoloji Parkı olarak kabul edilmesi için Latmos Dağı'ndaki tüm kaya resimlerinin tespiti için çalışmalara bu yıl Koçarlı İlçesi'ne bağlı Bağarcık Köyü yakınlarında bulunan Çörlenasar bölgesinde devam edildi. buradaki tüm kayalar ve mağaralar didik didik edildi. Bulunan kalelerin, mezarların, kaya resimlerinin değerlendirmeleri yapıldı, kayıtlara geçildi. Son olarak ise Çarşamba günü Latmos'taki en kalabalık figürlerin (43 adet) yer aldığı, Söke İlçesi'ne bağlı Köprüalan Köyü yakınlarındaki Ballıkkaya Mağarası incelendi.

'AİLE VE ŞENLİK FİGÜRLERİ İLE EŞSİZ'

EKODOSD Onursal Üyesi Peschlow, buradaki kaya resimlerinin M.Ö. 5'inci yüzyıla dayandığını anlattı. Peschlow, "Buradaki kaya resimleri, dünyadaki kaya resimlerine oranla eşsiz özelliklere sahiptirler. Zira burada, elimizdeki mevcut buzul çağından sonraki diğer örneklerden farklı olarak, ne insana ne de hayvanlara karşı savaş ve şiddet içeren sahneler bulunmamaktadır. Ayrıca günlük yaşamdaki tarım ve hayvancılıkla ilgili sahneler de mevcut değildir. Buradaki resimlerde aile ve 8 bin yıl önce şenlik figürleri yer almakta. Latmos Dağı'nın tüm insanlığı ilgilendiren muhteşem özellikleri bulunmasına karşın yıllardan beri bu dağlarda maden ocakları işletilmektedir. Yakın zamana kadar bu ocaklar, dağ zincirinin doğusunda bulunurken, son yıllarda tüm sathına yayıldığı görülmektedir. Ne yazık ki bu ocaklar Beşparmak Dağları'nın eşsiz panoramik manzarasını bozmakla kalmayıp buradaki muhteşem fıstık çamlarını da yok etmektedirler ve en acı olanı da, dünyada eşi benzeri bulunmayan, tarih öncesinden günümüze kadar gelmiş olan kaya resimlerini de tehdit etmeye başlamışlardır. Bazı durumlarda resimlerin hemen yanı başındadırlar. Oysa bu tarih öncesi resimler ve etrafındaki doğal çevre birbirlerine bağlıdır ve birbirleriyle adeta iç içe geçmektedirler. Latmos tümüyle Doğa, tarih ve Arkeoloji Parkı haline getirilebilir. Türkiye'de günden güne gelişmekte olan turizm için, Latmos çok değerli alternatif bir kaynak olacaktır. Ayrıca yöre halkı için de iyi bir gelir kaynağı olabilir. Örneğin Fransız Alpleri'ndeki Bego Dağı'ndaki kaya gravürlerini çok verimli bir biçimde değerlendirmişler ve her yıl binlerce turisti bölgeye çekmektedirler" dedi.

'MUĞLA BÖLÜMÜNDE DE ÇALIŞMA BAŞLATILMALI'

EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü de yürütülen çalışmaların umut verici olduğunu söyledi. Konuyla ilgili bu ayın sonunda çalıştay düzenleyeceklerine dikkati çekti. Sürücü, " Beşparmak Dağları'nın eşsiz coğrafyasının korunması için, yapılan çalışmaları çok önemli ve umut verici gelişmeler olarak görmekteyiz. Aynı çalışmaları, Latmos'un diğer yarısı Muğla bölgesinde olduğu için, buradaki uzmanlar tarafından da aynı çalışmaların başlatılacağına inanıyoruz" dedi.

ÇALIŞTAY YAPILACAK

UNESCO'nun Dünya Miras Listesi'ne girebilecek özelliklere sahip bu benzersiz alanın korunması için tüm kurumların, kuruluşların ve sivil toplum kuruluşlarının elbirliğiyle çalışması ve duyarlılık göstermesi gerektiğini de savunan Sürücü, şunları söyledi:

"EKODOSD olarak 28 Mayıs'ta Kuşadası Korumar Otel'de Beşparmak Dağları (Latmos) Doğal ve Kültürel Değerlerini Koruma Çalıştayı düzenleyeceğiz. Geniş katılımlı çalıştayda, Prof. Dr. Ali Çelik, Prof. Dr. Zeynep Mercangöz, kaya resmi uzmanı Anneliese Peschlow ile Aydın İl Orman ve Su İşleri Şube Müdürü Sadık Yılmaz konuşmacı olarak katılacak." - Aydın / Kuşadası