Kuş Dili, Dünya Kültürel Miras Listesine Aday

GİRESUN'un Çanakçı ilçesi Kuşköy Köyü yöresine özgü 500 yıllık tarihi geçmişi bulunan 'Kuş dili' olarak ta bilinen ıslıkla haberleşme yöntemi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından UNESCO'nun 'İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası' listesine aday gösterildi. UNESCO, kuş dili ile ilgili kararını Aralık ayında açıklaması bekleniyor.

Giresun'un Çanakçı İlçesi Kuşköy Köyü'nde arazinin dağınık ve engebeli oluşu, zamanında telefon hattı bulunmaması gibi nedenlerle 500 yılı aşkın bir süredir ıslıkla haberleşme yöntemi kullanılıyor. Kuş sesine benzediği için 'Kuş dili' olarak da anılan haberleşme yöntemi yörede günümüzde yaşatılmaya devam ediyor. Bütün kelimeleri ıslıkla hecelenerek söyleyen yöre halkı 'Kuş dili' geleneğini çoğu zaman günlük yaşamda kullanıyor.  Kuş dili ile haberleşme yöntemi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından UNESCO'nun 'İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası' listesine aday gösterildi. Kuşdili,  eğlence unsuru taşımadan değer görmesi ve korunması, genç kuşaklar tarafından öğrenilerek günlük hayatta kullanımının sağlanması amaçlanıyor. UNESCO yapılan başvuru ile ilgili kararını Aralık ayında açıklaması bekleniyor.

"ÜLKEMİZ VE İLİMİZİN TANITIMI İÇİN İYİ OLACAK"

Kuş dilini Tanıtma Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Şeref Köçek, 2009 yılından bu yana kuş dilinin tanıtılması ve yaşatılması için çeşitli etkinlikler yaptıklarını belirterek bu geleneğin dünyada tanıtılmasını amaçladıklarını söyledi. Köçek, "Islık dilinin UNESCO'ya aday olabilmesi için uzun zamandır çalışma yapıyoruz. Bu çalışmalarda da sona yaklaşıldı. Islık dilinin aday olması konusu Aralık ayı içinde netleşecek. Tahminimize göre bu da gerçekleşecek. Bu da Giresun ve ülkemiz için iyi bir tanıtım olacaktır. Daha geniş katılımla yaşatılması gerçekleşecektir. Somut Olmayan Kültürel Varlıklar olarak kuş dili daha önce aday adayı olarak kabul edilmişti. Şimdi da aday olması için bekliyoruz" dedi.

"GELECEK NESİLLERE AKTARMAK İSTİYORUZ"

Yaklaşık 500 yıldır bölgede bu dilin konuşulduğunu anlatan Köçek, "Bununla ilgili belgeseller, festivaller, tanıtımlar yaptık. Bu çalışmalarımızı Kültür ve Turizm Bakanlığından gelen bir heyet bunları bir rapor haline getirerek UNESCO'ya sundu. Temennimiz Aralık ayında bundan olumlu sonuç almamız. Bizim amacımız bu. Bu kültürü tanıtmak ve yaşatmak için yıllardan beri zaten çalışıyoruz. Sadece festival değil ülkenin birçok yerinde etkinlikler yapıyoruz. Dünyada daha geniş yer bulması için çalıştık" diyerek kuş dili geleneğinin gelecek nesillere aktarmak istediklerini söyledi.

BELEDİYE BAŞKANI: YAYGIN BİR İLETİŞİM ŞEKLİ

Çanakçı İlçesi Belediye Başkanı Tuncay Kasım, asıl adı ıslık dili veya ısıldık olan haberleşme yönteminin bu coğrafyanın yaşama koşulları karşısında insanlara zorunlu kıldığı bir kültürel miras olduğunu söyledi. Kasım, "Özellikle Kuşköy köyünde yaygın olduğu için o köyle özdeşleştirilmiş. Ses esasına dayanır, derin vadideki insanların birbirleriyle haberleşmesi için kullanılır. Kısa anlatımlı iletişim yoludur. Bir gelenek olarak kuşaktan kuşağa aktırılmıştır. Yüzlerce yıllıktır. Yeni nesillerde bu kültürel miras daha az yaygın. Onun yerine cep telefonları egemen. Ama daha önceleri vadi boyunca yaygın olan bir iletişim şekli. 1963 yılında Kuşköy köyündeki mobil ilköğretim okulunun açılış töreninde ulusal basına tanıtılıyor. Şu an Somut Olmayan Kültürel Miraslar konusunda UNESCO'ya aday. Dünyada İspanya ve Uzakdoğu'da kullanılıyor. Ama en çok sözleri içinde barındıran ve gelişmeye açık olan bizim kullandığımız kuş dili" dedi.

"BU KÜLTÜREL VARLIK BÜTÜN İNSANLIĞA AİTTİR"

Bu yörenin temel markasının ıslık dili olduğunu ifade eden Tuncay Kasım, şunları dedi:

"Somut Olmayan Kültürel Miraslar içine alınması da yüzlerce yıldır olan bir geleneğin arşivlenerek kayıt altına alınması ve bu konuda bilimsel çabaların daha yaygınlaşmasını sağlaması açısından önemli. Aynı zamanda yöremizin tanıtımı açısından etkili olacak. Kültürel varlıkların korunması bir zenginliktir. Gelecek kuşaklara aktarılması tanıtım açısından çok önemlidir. Dünyadaki kültürler arasında en ilgi çekeni kuş dili. Bu yönde inancımız ve beklentimiz tamdır. Çok orijinaldir. Gelişmeye açıktır. Ortak iletişimde insanlar buna birçok sözcük daha ekleyebilirler. Yaşayan bir dil. Öğrenilmesi de kolay. Kulak bir noktadan sonra alışıyor. Ses olarak kullanılması belki zaman alır ama kulak bir noktadan sonra sözcükleri anlıyor. Bu kültürel varlık aslında bütün insanlığa aittir. Avustralya'daki Aborjinlerin kültürel değerleri bizim için nasıl bir zenginlikse bu yöredeki ıslık dilinin varlığı bütün dünya için bir zenginliktir. Korunması ve geliştirilmesi gerekir. Turizm açısından pozitif etkisinden faydalanılmalıdır"

Muazzez Köçek de artık cep telefonu olduğu için kuş dili haberleşme yöntemini pek fazla kullanmadıklarını belirtti. Kader Köçek de ara sıra kuş dili ile haberleştiklerini söyledi.

- Çanakçı