Kraliçe Elizabeth, Sovyet Casusu Blunt'tan 10 Yıl Sonra Haberdar Oldu

İngiliz iç istihbarat teşkilatı MI5'in yayımlanan belgelerinde, Kraliçe 2. Elizabeth'in saraydaki üst düzey görevlilerinden Anthony Blunt'un Sovyet casusu olduğundan, yaklaşık 10 yıl boyunca resmi olarak haberdar edilmediği ortaya çıktı.

Ulusal Arşivler'in yayımladığı MI5'in 1929-1975 yıllarını kapsayan dosyalarından paylaşılan belgelerde, Sovyetler Birliği'nin 1930'lu yıllarda İngiltere'deki 5 gizli ajanından oluşan ve "Cambridge Beşlisi" olarak adlandırılan grubun üyelerinin itiraflarına yer verildi.

Belgelerde, bu casus grubun üyelerinden olan ve Kraliyet Sanat Koleksiyonu'ndan sorumlu sanat tarihçisi Blunt, 1964'te Sovyetler adına casusluk yaptığını itiraf etti. Ancak, 19 yıl boyunca Buckingham Sarayı'nda çalışan Blunt'ın casus olduğu bilgisi, Kraliçe Elizabeth'e resmi olarak 1973'te bildirildi.

MI5 belgelerinde, Kraliçe'nin bu haberi öğrendiğinde sakin ve şaşkınlık göstermeden soğukkanlılıkla karşıladığı bilgisine yer verildi. Belgelerde, gazetecilerin olayı araştırmaya başlaması ve Blunt'un ciddi şekilde hastalanmasının ardından bu bilginin Kraliçe'ye bildirildiği ortaya kondu.

Blunt'la ilgili kaygıların, MI5 içinde yıllarca tartışıldığı ve Kasım 1972'de Kraliçe'nin, Özel Sekreteri Martin Charteris'a, Blunt'la bağların koparılması için çağrıda bulunduğu belgelere yansıdı. Buna karşın, Kraliçe'nin Özel Sekreteri'nin, Blunt'ın görev süresi sona ermek üzere olduğu için bunun pek bir anlamı olmadığını söyleyerek reddettiği ortaya çıktı.

Belgelerde, Blunt'ın, diğer Sovyet ajanları Guy Burgess ve Donald Maclean gibi ülkeden kaçmayı reddettiğinde eski Sovyetler Birliği'nin istihbarat teşkilatı Devlet Güvenlik Komitesi (KGB) bağlantısının şiddete başvurmasından korktuğunu belirttiği aktarıldı.

Ulusal Arşivler tarafından yayımlanan diğer belgelerde de Cambridge Beşlisi casuslarından Kim Philby'in, Sovyetler adına yaptığı casusluğu bir kez daha yapacağını söylediği bilgisine yer verildi. Belgelerde, ünlü İngiliz oyuncu ve yazar Dirk Bogarde'nin de KGB tarafından hedef alınabileceği konusunda MI5 tarafından uyarıldığı kaydedildi.

Yayımlanan belgelerin bir kısmı, Ulusal Arşivler'de düzenlenecek sergide yer alacak.

Cambridge Üniversitesi tarihçilerinden Christopher Andrew'in, gizli servisin onayıyla MI5'in tarihini anlattığı kitapta da Kraliçe'ye Blunt'la ilgili durumdan "genel ifadelerle bahsedildiği" bilgisine yer verilmişti.

Blunt'un Sovyet casusu olduğunu Margaret Thatcher açıklamıştı

Sovyet casusu Anthony Blunt'un geçmişi, 1979'da dönemin İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher tarafından parlamentoda yapılan açıklamayla kamuoyuna duyurulmuştu. Blunt, 1983'te 75 yaşında hayatını kaybetmiş ve şövalyelik unvanı geri alınmıştı.

MI5'in İngiliz istihbaratı içinde üst düzey görevlerde bulunan 5 casustan oluşan ve 1930'lardan itibaren Sovyetler Birliği için çalışan "Cambridge Beşlisi"ni on yıllar boyunca ortaya çıkaramaması servisin en büyük başarısızlıklarından biri olarak görülmüştü.