Korumalı İşyerleri Zihinsel ve Ruhsal Engelliler İçin Açılacak

MERVE YILDIZALP - Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Aylin Çiftçi, korumalı iş yerlerinde artık sadece öğrenme güçlüğü bulunan, zihinsel engelli, otizm ve psikiyatri tanısı konulan kişilerin istihdam edilebileceğini belirterek, hedef kitleyi daraltırken teşvikleri artırdıklarını söyledi.

İşgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engelli bireylere istihdam oluşturmak amacıyla devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen, çalışma ortamı özel olarak düzenlenen korumalı iş yerlerine ilişkin yeni yönetmelik, dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Çiftçi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni yönetmelikle, korumalı iş yerine kabul edilecek engelli bireylerin niteliklerinin değiştirildiğini söyledi.

Yürürlükten kaldırılan 30 Mayıs 2006 tarihli yönetmeliğe göre bütün engellilik durumları için iş yeri açılabildiğini hatırlatan Çiftçi, "Artık sadece öğrenme güçlüğü bulunan, zihinsel engelli olan, otizm ve psikiyatri tanısı konulan kişiler için korumalı iş yeri geçerli olacak. Hedef kitleyi daraltırken teşvikleri artırdık, çünkü işveren maddi anlamda zarar görebiliyordu" diye konuştu.

İş-Kur ile yaptıkları, engelli çalıştırmayan işverenlerin ödediği paralarla oluşan Ceza Fonu Kurulu'nda, yaklaşık bir yıl önce korumalı iş yerleri projeleri için çağrıya çıkıldığını anlatan Çiftçi, 2013 yılı için 18 proje başvurusu geldiğini, bunlardan 5'ine onay verildiğini söyledi. Bu projelerin henüz hayata geçmediğini belirten Çiftçi, yönetmeliğin değiştirilmesinde bunun da etkisinin olduğunu bildirdi. Çitfçi, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Önceki yönetmelikte korumalı iş yerinde büyük şehirlerde 30, küçük şehirlerde 15 kişinin çalışma zorunluluğu vardı. İşverenler bu kadar çalışan bulamadı. Bulsalar bile kanun teşviklerimiz olmadığı için hesap yaptıklarında zorlandılar. İş-Kur'un ceza fonundaki teşvikimiz kapsamında 150 bin lira atölye kurum sermayesi veriyoruz, bu hala geçerli. 1 yıl boyunca da korumalı iş yerinde çalışan engelli bireylerin maaşlarının tamamını ödemekteyiz.

Yeni kanun paketinde bu İş-Kur'la olan çalışmamızı daha da destekleyecek düzenlemeler yaptık. İşverenlerin ve korumalı iş yeri işletmek isteyenlerin önünü daha da açtık. Hazırladığımız kanunla burada çalışan engelli kişilerin maaşları bir yıldan sonra dört yıl boyunca devlet tarafından karşılanacak. İlk bir yıl zaten İş-Kur fonundan destek alan bir projeyse tamamı bu kapsamda karşılanmış olacak. Sayıyı da azalttık, büyük, küçük şehir fark etmeyecek, 8 kişilik işletmeler olacak."

-"Artık iş başı eğitime öncelik vereceğiz"

İş-Kur'un Ceza Fonu Kurulu'na bugüne kadar ağırlıklı olarak engellilerin mesleki eğitimine yönelik projelerin geldiğini ifade eden Çiftçi, doğrudan istihdama yönelik olmayan bu projelerin sertifika kazandırdığını dile getirdi. "Artık iş başı eğitime öncelik vereceğiz" diyen Çiftçi, iş başı eğitiminde kişinin önce işe yerleştirildiğini sonra eğitim aldığını, bu sistemin hedefe daha çok odaklandığını vurguladı.

İş-Kur ile korumalı iş yerleri için gelecek hafta yeniden çağrıya çıkma konusunda çalışma başlattıklarını anlatan Çiftçi, proje başvurularını tekrar alacaklarını, bunların da çoğunu onaylamak istediklerini söyledi. Sivil toplum kuruluşu, özel sektör ve üniversitelerden proje aldıklarını, belediyelerin de ortak olabileceğini ifade eden Çiftçi, esas çağrıyı ise iş dünyasına yaptıklarını belirtti.

-"Korumalı iş yerlerinde artık psikolog ve sosyolog olmayacak"

Korumalı iş yerlerinde psikolog ve sosyolog bulundurma zorunluluğunun kaldırıldığına da dikkati çeken Çiftçi, "Korumalı iş yeri unvanı olan yerlerde sosyolog, psikolog, sosyal hizmet uzmanı çalıştırma zorunluluğu kaldırıldı. Yönetmelik şartı olarak ruhsat verirken arıyorduk, artık bu şartı aramayacağız. İşveren isterse çalıştırabilir ancak maaşlarını biz ödemeyeceğiz. Bu durum işletmecilere yük oluşturuyordu, işletmeci bu anlamda da hafifledi" diye konuştu.

Ayrıca yeni yönetmelikle korumalı iş yeri başvurularını ve sekreterya işlemlerini yürütmek üzere Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerinin yetkilendirildiğini ifade eden Çitfçi, böylece İş-Kur Genel Müdürlüğü ile aktif ve bürokrasiyi azaltan bir modelde anlaşmaya varıldığına, engelli istihdamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın özellikle de İş-Kur'un çalışmalarıyla büyük ivme kazanıldığına vurgu yaptı.

-"Çalışanın maaşının büyük kısmını devlet üstlenecek"

Korumalı iş yerlerine yönelik kalkınmada öncelikli bazı bölgelerdeki işletmecilere öncelik verilerek teşvik sağlanmasına ilişkin düzenle de içeren kanun tasarısının da Meclis'te olduğunu aktaran Çiftçi, yasal düzenlemelerle işletmelerin vergi giderlerine muafiyet getirileceğini söyledi.

Çiftçi, "Çalışan kişinin maaşının büyük kısmını devlet üstlenecek. İşletmeciye, çalışanın sigorta primlerinin muafiyeti gibi kolaylıkları getiriyor. Dolayısıyla ilgili kanun çıktığında korumalı iş yeri açacak kişinin sadece engelli kişinin maaşının yarısını ödemek gibi bir yükümlülüğü olacak. Başka bir yükümlülüğü kalmayacak. Çok küçük bir maliyet kalemi ortaya çıkacak. Bunu da yönetmelikle takviye etmemiz gerekiyordu, yeni yönetmelik de bunu içeriyor" değerlendirmesinde bulundu. - Ankara