Kolombiya Cumhurbaşkanı Petro'dan Peru'ya Sınır Suçlaması

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, Peru'yu Amazon bölgesinde Kolombiya'ya ait bir bölgeyi işgal etmekle suçladı.

Cumhurbaşkanı Petro, X sosyal medya platformundaki açıklamasında, Peru'nun iki ülke arasında imzalanan Rio de Janeiro Protokolü'nü ihlal ettiğini savundu.

Peru hükümetine tepki gösteren Petro, "Peru Hükumeti, Kolombiya'ya ait olan bir bölgeyi işgal etti ve sınır anlaşmazlığına son veren Rio de Janeiro Protokolü'nü ihlal etti. Antlaşma, sınırın Amazon Nehri'nin en derin hattı olduğunu ve herhangi bir anlaşmazlığın taraflar arasında çözülmesi gerektiğini belirtiyordu." ifadesini kullandı.

Petro, "Bu tek taraflı eylem, Leticia'yı Amazon limanı olmaktan çıkararak ticari hayatını sona erdirebilir. Kolombiya hükümeti, ulusal egemenliği savunmak için önce diplomatik yollara başvuracak." uyarısında bulundu.

Öte yandan ülke tarihindeki en önemli savaşlardan biri olarak kabul edilen Boyaca Savaşı'nın yıl dönümünün Amazon yönetim bölgesine bağlı Leticia'da kutlanacağını vurgulayan Petro, ordu gününün burada organize edileceğini duyurdu.

Peru ise Cumhurbaşkanı Petro'nun açıklamalarına tepki göstererek, protesto notası yayımladı.

Kolombiya basınında ise Peru'nun Amazon bölgesinde işgal ettiği iddia edilen bölgenin Santa Rosa Adası olduğu ifade ediliyor.

Salomon-Lozano Antlaşması

Kolombiya ve Peru arasındaki sınırlar, 1922 tarihli Salomon Lozano Antlaşması olarak belirlendi. Bu antlaşmaya göre Kolombiya'nın "Amazon Üçgeni" bölgesi üzerindeki egemenliği tanınsa da sınır bölgelerinde yerel karışıklıklar zaman zaman anlaşmazlığa neden olabiliyor.

Santa Rosa Adası, Amazon Nehri üzerinde, Peru, Brezilya ve Kolombiya'nın kesişim noktasında yer almakta olup, çoğunluğu ticaretle uğraşan yaklaşık 3 bin kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapmakta.

Tartışmalı bölge olan Santa Rosa Adası ise Amazon Nehri üzerinde, Leticia (Kolombiya) ile Iquitos (Peru) arasında yer alan ortak sınıra yakın bir noktada bulunmakta.

Bölge, stratejik ve ekonomik açıdan büyük bir önem taşımamakla birlikte, egemenlik ve sembolik anlamı bakımından oldukça hassas kabul ediliyor.

Leticia krizi (1932-1933)

1922'de imzalanan Salomon–Lozano Antlaşması'na karşı çıkan Perulu milliyetçi gruplar, 1932'de Kolombiya'nın Amazon Nehri üzerindeki sınır şehri Leticia'yı işgal etti.

Bu tek taraflı müdahale, Kolombiya ile Peru arasında kısa süreli bir savaşa yol açtı. 1933'de Milletler Cemiyeti'nin araya girmesiyle taraflar arasında barış sağlandı.

Yapılan anlaşma sonucunda Leticia yeniden Kolombiya'ya iade edildi ve kriz diplomatik yollarla sonlandırıldı.

Rio de Janeiro Protokolü

Kolombiya ve Peru arasında yaşanan Leticia Krizi sonrasında taraflar, 1934'de Rio de Janeiro Protokolü'nü imzaladı. Bu anlaşmayla Leticia'nın Kolombiya'da kalması kesinleşirken, sınırların Salomon-Lozano Antlaşması'na göre korunacağı teyit edildi.

Rio de Janeiro Protokolü ile taraflar arası ilişkilerin normalleşmesi ve diplomatik düzeyde sürdürülmesi karara bağlandı.???????