Kocaeli'de "Kayıtdışı İstihdama" Karşı Seferberlik

ŞENGÜL OYMAK - Kocaeli Üniversitesince (KOÜ) hazırlanan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından desteklenen "Genç İstihdama Kayıt(dışı)sız Kalma" Projesi ile kayıtdışı istihdamın yol açtığı zararlar konusunda toplum bilinçlendirilecek.

KOÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi ve proje koordinatörü Doç. Dr. Selçuk Koç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, proje bütçesinin yaklaşık 186 bin avro olduğunu, bu bütçenin 166 bin avrosunun bakanlık tarafından AB fonları kullanılarak ayrıldığını, 20 bin avronun ise üniversite tarafından karşılanacağını belirtti.

Koç, projede eş başvuru sahibi olarak yer alan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Doğu Marmara Kalkınma Ajansı ve Kocaeli Sanayi Odası ile iştirakçi olarak yer alan POSCO ASSAN gibi kurum ve kuruluşların yanı sıra Genç Kocaelililer Derneği gibi sivil toplum kuruluşlarında da kent genelinde kampanya yürütüleceğini bildirdi.

Üniversite öğrencilerinden yola çıkılacak

Projeyle, kayıtdışı istihdam konusunda bilinç oluşturmayı hedeflediklerini vurgulayan Koç, hedefe ulaşmak için üniversite öğrencileri örneğinden yola çıkarak bu bilinçlendirmeyi yapmak istediklerini kaydetti.

Koç, Türkiye'nin pahalı kentlerinden birisi olan Kocaeli'de yaklaşık 85 bin üniversite öğrencisinin bulunduğuna işaret ederek, öncelikli olarak üniversitede okuyan öğrencilerin, daha sonra da il genelinde kayıt dışı çalışmanın etkileri ile ilgili bilinçlendirme çalışmaları gerçekleştireceklerini aktardı.

Bu çerçevede bir yıl içinde 13 ayrı faaliyet olarak sınıflandırabilecek etkinler yapılacağını aktaran Koç, şöyle devam etti:

"Proje ekibinin ve ofisinin oluşturulmasından sonra, web portalını çok etkin bir şekilde kullanacağımız sosyal medya hesapları daha aktif hale gelecek. 20 Temmuz'da basın için bir tanıtım toplantısı ekim başı gibi lansman toplantısı yapmayı düşünüyoruz. Lansman toplantısıyla eğitim, çalıştay ve seminer faaliyetlerimiz başlayacak. Üç çalıştay, beş seminer faaliyetimiz olacak. Mart ayı içinde de uluslararası bir sempozyum düzenleyeceğiz. Ayrıca bilinçlendirme için görsel ve işitsel kamu spotu çekeceğiz. Bu tarzda birçok faaliyetimiz olacak, tüm yapılacak faaliyetleri web sitemiz www.gencis.org ve Twitter hesabı @gencis41 üzerinden duyuracağız."

"2015'te kayıtdışı istihdam oranı yüzde 33,57"

Koç, Türkiye gibi yükselen ekonomilerde iktisadi ilerlemenin önündeki temel engellerden bir tanesinin kayıtdışı istihdam sorunu olduğunu, dünya üzerindeki ekonomiler incelendiğinde, ülkelerin kayıtlı istihdam problemlerini gelişmişlik oranları çerçevesinde aştıklarını dile getirdi.

Gelişmiş ekonomiye sahip olmak isteyen ülkelerin kayıt dışı istihdam sorununu çözmek zorunda olduğunu vurgulayan Koç, bunun nedenlerinin başında kayıtdışı istihdamın birey, firma, sektör ve ayrıca devlet bazında yol açtığı ciddi sorunlar olduğu görüşünü savundu.

Koç, kayıtdışı istihdam oranının yüksek olması sonucu toplumun genelinde sosyal huzursuzluğa yol açabildiğine dikkati çekerek, "Sanayi kenti Kocaeli Türkiye'nin en önemli şehirlerinde biridir. Kocaeli'de yapılacak iyi uygulamaların etkileri tüm Türkiye'ye yansıyacaktır. 2015'te kayıtdışı istihdam oranı yüzde 33,57'dir ki bu rakam 7-8 sene önceye göre yaklaşık 10 puan düşmüştür. Düşen rakama bile bakıldığında her 3 kişiden birinin kayıtdışı çalıştığı görülmektedir. Bu gelişmiş olan ülkelerle kıyaslanamayacak bir rakamdır. Sadece bu rakam bile ne kadar yol almamız gerektiği konusunda bize fikir vermektedir. Kayıtdışı istihdama karşı duyarlı olalım" değerlendirmesinde bulundu.

Kayıtdışı istihdamın yol açtığı mahrumiyet ve olumsuzluklara değinen Koç, şunları kaydetti:

"Kişinin kayıtdışı çalışması, sağlık güvencesi ve emeklilik haklarından yoksun kalmasının yanı sıra düşük ücretle çalıştırılmasına neden oluyor. Bunun yanında, iş kazalarında tazminat, sendika üyeliği, sosyal haklar, fazla mesai gibi haklardan mahrum olacaktır. Firma bazında ise nitelikli personelden mahrum kalma, firma sadakatinin düşmesi, uzun süre nitelikli personel çalıştıramama, mutsuz çalışanların verimliliğinin düşmesi ve buna bağlı olarak da firma karının azalması sayılabilir.

Vergi gelirlerinin ve sosyal güvenlik primlerinin azalması, bu nedenle sosyal güvenlik sisteminin açık vermesi veya zayıflaması, uluslararası rekabetin sektörleri olumsuz etkilemesi sonucu ihracat gelirlerinde azalma, çalışanlardan elde edilen gelir vergisinin düşük kalması sonucu devletin gelir kaybına uğraması en önemli kamu zararları olarak sayılabilir. Devletin kayıtlı çalışanlardan aldığı gelir vergisini kayıtdışı çalışandan alamaması nedeniyle oluşabilecek mali açıkların engellenmesi amacıyla dolaylı vergilerde ve kayıtlı çalışanlardan alınan vergilerde artış yapılmaktadır. Ayrıca, düşük vergi gelirlerinden dolayı devlet bütçesinin finansmanı için borçlanmanın arttırılması yoluna gidilmektedir."