Kayseri'de 1921 yılında hazırlanan TBMM salonu, replikasıyla yaşatılıyor

ANKARA'da bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM), 1921 yılında savaş nedeniyle tehlike altında olması ve Kayseri'ye taşınma kararının verilmesinin ardından, hazırlanan Meclisin salonu ile kürsü, replika olarak Kayseri Milli Mücadele Müzesi'nde 7 yıldır sergileniyor. Salon ve kürsünün birebir replikasının yapıldığını belirten Müzeler ve Tarihi Yapılar Şube Müdürü Serkan Kaya, "1921 yılında ordumuz, Sakarya Meydan Muharebesi'nden zaferle ayrıldı. Nitekim burada hazırlanmış olan kürsü mahrum kaldı ama ordumuz muzaffer oldu. Orijinal salon ve kürsü, ahşaptan yapıldığı için günümüze kadar korunamadı" dedi.

İstiklal Savaşı'nın devam ettiği 24 Temmuz 1921'de, Ankara'daki TBMM, hükümet merkezini Kayseri'ye taşıma kararı aldı. Bunun üzerine Kayseri Lisesi, TBMM toplantıları için hazır hale getirilerek salon ve kürsü kuruldu. Meclisin Kayseri'ye taşınma kararına bazı milletvekilleri itiraz etti. 13 Eylül 1921'de Sakarya Meydan Muharebesi'nin kazanılması üzerine Meclisin Kayseri'ye taşınması kararından vazgeçildi. O dönemde, 'Taş Mektep' olarak da bilinen Kayseri Lisesi'nin son sınıf öğrencilerinin tamamı eğitimlerini yarıda bırakıp cepheye gittiği ve Sakarya Meydan Muharebesi'nde şehit oldukları için 1921'de okul mezun vermedi. Kayseri Lisesi'nde hazırlanan ahşaptan salon ve kürsü ise günümüze ulaşamadı. 2016 yılında Kayseri Lisesi, Milli Mücadele Müzesi'ne dönüştürüldü. 1921 yılındaki salon ve kürsünün orijinal fotoğrafına bakılarak birebir replikası yapıldı. Meclisin salonu ile kürsü replika olarak Kayseri Milli Mücadele Müzesi'nde 7 yıldır yaşatılıyor.

'ÇETİN SAVAŞLARIN GEÇTİĞİ BİR DÖNEM'

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Müzeler ve Tarihi Yapılar Şube Müdürü Serkan Kaya, "Dönemin Kayseri Sultanisi olarak eğitim hizmetlerine devam eden yapı içindeyiz. Bulunmuş olduğumuz yer TBMM'nin hazırlandığı ve kürsüsünün de canlandırıldığı bölümdeyiz. TBMM Ankara'da 23 Nisan 1920'de kuruldu ve hizmetlerine devam etti. Çetin savaşların geçtiği bir dönemden bahsediyoruz. Savaş ve işgaller devam ederken, ordu ağır kayıplar vermekteydi. Ağır kayıplar veren ordumuz, Sakarya'nın doğusuna kadar çekildi. Sakarya'nın doğusuna kadar çekilen orduyla beraber çatışma ve top sesleri, gerek Polatlı'dan gerekse Meclisten duyulur haldeydi. Meclisin tehlike altında olmasından dolayı, Mustafa Kemal Paşa, 22 Temmuz 1921'de Müdafaa-ı Milliye Vekili Refet Paşa'ya Meclisin Kayseri'ye taşınmasıyla ilgili gizli bir telgraf gönderdi. Refet Paşa, hızlı bir şekilde hazırlıklarını yaparak, evraklar, dosyalar ve önemli eşyaları Kayseri'ye gönderdi" ifadelerini kullandı.

'BURADA HAZIRLANMIŞ KÜRSÜ MAHRUM KALDI AMA ORDUMUZ MUZAFER OLDU'

Kaya, "Mustafa Kemal Paşa aynı tarihte, Meclisin Kayseri Sultanisi'ne taşınmasına yönelik tartışmaların başlamasının talimatlarını verdi. Ertesi gün gizli bir oturumda gergin konuşmalar devam etti. Vekillerden bazıları, Meclisin taşınmaması gerektiğini söyledi. Burada Mustafa Durak, ön plana çıktı. Can alıcı bir konuşma yaparak, 'Efendiler, biz bu azim davaya başladığımızda ne böyle bir ordu, ne böyle bir mühimmat vardı. Binlerce şehit verdik. Halk gidebilir. Memurlar gidebilir. Evraklar, eşyalar, dosyalar hepsi gidebilir. Ama biz elimizde silah, burada öleceğiz. Bizler şehitlerimizden asla daha büyük değiliz' diye bir konuşma yapar. Bu konuşmanın üzerine oturuma ara verilir ve kısa bir süre sonra 2'nci oturum başlar. Oturumda alevli konuşmalar devam ederken, Erzurum Milletvekili Mustafa Durak tekrar söz alır. Milli manevi değerleri kabartan ekstra konuşmasının üzerine vekillerin çoğu ayağa kalkar ve büyük bir alkış tufanı kopar. Bu sırada savaş tüm hızıyla devam ediyordu. Meclisin yerinde kalması orduya olumlu yansır. 13 Eylül 1921 tarihinde ordumuz, Sakarya Meydan Muharebesi'nden zaferle ayrıldı. Yunan birlikleri püskürtüldü. Nitekim burada hazırlanmış olan kürsü mahrum kaldı ama ordumuz muzaffer oldu" diye konuştu.

'2016'DAN BERİ REPLİKA BURADA SERGİLENİYOR'

Meclis salonu ve kürsüsünün ziyaretçilerini beklediğini söyleyen Kaya, şöyle konuştu:

"O dönemden bu güne kadar Kayseri Sultanisi eğitimlerine, Kayseri Lisesi olarak devam etti. 2016 yılında ise Milli Mücadele Müzesi olarak ziyarete açıldı. Sergi salonlarımızdan birinde ise TBMM'nin orijinal fotoğrafıyla beraber replikası sergiye açılmış durumda. Ziyaretçilerini ağırlamak üzere beklemektedir. Bu doğrultuda TBMM'nin orijinal fotoğrafı birebir günümüze kadar gelmiş durumda. Kayseri Sultanisi'nin üst katında hazırlanmış olan salon ve kürsünün fotoğrafı şu anda mevcut. Orijinal salon ve kürsü, ahşaptan yapıldığı için günümüze kadar korunamadı. Bu nedenle 2016 yılından beri fotoğrafa bakarak hazırlanan replika burada sergileniyor."