Kaynağında Ayrıştırılan Çöpten "Servet" Elde Edilecek

SERKAN YÜCEL AYDIN - Kütahya'da bir akademisyenin geliştirdiği sistem sayesinde binalara kurulan "Kaynaştır" çöp ayrıştırma makinesiyle cam, plastik, kağıt ve sıvı yağ gibi atıkları kaynağında ayrıştırıyor. Türkiye'de bu sistemin binalara kurulması halinde yılda 5 milyar lira getirisi olacak.

Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Karaca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaynağında ayrıştırma sistemi sayesinde, cam, plastik, kağıt ve atık yağları ayrıştıran bir sistem geliştirdiklerini söyledi.

Bu buluşun Türkiye ekonomisi ve ekolojisine direkt katkı sağlayacağını belirten Karaca, "Evsel ve ambalaj atıklarını kaynağında ayrıştıran bu sisteme "Kaynaştır" ismini verdik. İnsanlar evindeyken veya bu sistemin olduğu en yakın yerden atıkları bir kanal ve robotik ayırma konteyner sistemine gönderebilecek. Bu sistem 7 tür atığı, eşya dahil cam, plastik, kağıt gibi malzemeleri evdeyken kaynağında ayrıştırıp karışmayı önlüyor. Bu sistemin sıvı yağları ayrıştırma özelliği de var. Tescilli olan bu ürünümüzü 'TeknoKent' şirketimizde değişik versiyonlarda geliştiriyoruz" dedi.

Karaca, bu sistemin 250 proje arasında "Sabri Ülker Çevre Ödülü"nü alarak birinci olduğunu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından da yüzde 100 desteklendiğini dile getirdi.

Türkiye'de bazı illerdeki Toplu Konut İdaresi (TOKİ) binalarında bu sistemin hayata geçirildiği bilgisini veren Karaca, şöyle konuştu:

"Projemiz başarılı olunca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bir yönetmelik çıkarıldı. Bu yönetmelikte yeni binalarda 'Atık Ayrıştırma Bacası' adı altında zorunlu hale getirildi. Bacanın olduğu yerlerde sistemimiz rahatlıkla kurulabiliyor. Bunları belediyeler, hastaneler, okullar, ayrıştırılacak maddelere göre istedikleri konteyner sistemini kurdurabilirler."

Çöp ayrıştırma sisteminde yüzde 95 başarı sağlanıyor

Karaca, cihazın düğmelerle kontrol edilebildiğini, atık sıvı yağlarında bu sistemde ayrıştığını kaydetti.

Bir litre sıvı yağın lavaboya dökülmesi halinde bir milyon metreküp suyu kirlettiğini ve bu yüzden de atık su temizleme tesislerinde ciddi bir efor sarf edildiğini anlattı.

Bu yağların temizlenmesi amacıyla da ciddi paraların harcandığını ifade eden Karaca, şöyle devam etti:

"Bu da devlet bütçesine büyük zarar veriyor. Bu sistemle bunun da önüne geçmiş oluyoruz. Sistemimiz tek kanaldan bütün atıkları temizlediği gibi sıvı yağ da ayrı bir kanaldan yine aynı şekilde ayrılabiliyor. Ayrıştırma sayesinde biyodizel dediğimiz yakıt için de ciddi bir kaynak oluşuyor. Eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın bu noktada bir açıklaması oldu, 'Evsel atıktan 5 milyar lira gelir bekliyoruz' diye. Bu sitem bütün binalarımızda yaygınlaştığı zaman, çöp gibi geri dönüşüm değeri çok düşük olan bir kaynak, çok üst seviyelerde bir gelir kaynağına dönüşecek. İstanbul'da çöp ayrıştırma şirketlerinin verilerine göre dönüşülebilir ayrıştırma sistemlerinin en yüksek verimlilikleri yüzde 15 civarında. Bizim sistemde ise bu oran yüzde 95'e çıkıyor. Kurduğumuz sistem kendi kendini yıkayabiliyor. İnsanları rahatsız etmesin diye susturucu özelliği mevcut. Şu an üretime geçmiş durumdayız. Sistemimiz, Tokat'taki TOKİ binaları ile İstanbul'da bulunan bir mağazada kullanılabilir durumda."

Karaca, sistemlerinin hem ekonomik hem ekolojik hem de hijyenik olduğunu sözlerine ekledi. - Kütahya