Kartepe Zirvesi

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen ve Anadolu Ajansı'nın global iletişim ortağı olduğu "Uluslararası 15 Temmuz ve Darbeler Sempozyumu" konulu Kartepe Zirvesi, ikinci gün oturumlarıyla sürüyor.

The Green Park Kartepe Otel'de düzenlenen zirvedeki "Dünyada Darbe Deneyimleri" konulu oturumun moderatörlüğünü yürüten Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhittin Ataman, Mısır'ın seçilmiş ilk cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye karşı darbe yapıldığını anımsattı.

Mursi'ye darbenin yapıldığı dönemde, Türkiye'de de Gezi olaylarının yaşandığına işaret eden Ataman, o dönemde Gezi olaylarının yönetilememesi durumunda Türkiye'de de benzer bir durumun söz konusu olabileceğini söyledi.

Körfez ülkelerinin, Müslüman Kardeşler'i terör örgütü olarak ilan ettiğini belirten Ataman, "Amerikan Kongresi'nde terör örgütü olarak kabul edilme süreci başlatıldı fakat yarıda kaldı. Halen o yönde çalışmalar devam ediyor. Orta Doğu'da gözlemci olanlar bilir ki Müslüman Kardeşler, ilke olarak şiddeti reddeden bir örgüttür. Silaha başvurmak istemeyen ve şiddeti bir yöntem olarak benimsemeyen bir örgüttür. Şiddeti bir yöntem olarak görmeyen hareketi nasıl terör örgütü olarak nitelendirildiğini onların insafına bırakıyoruz." diye konuştu.

Bir askeri darbenin iç ve dış faktörlerden ne kadar etkilendiğinin incelenmesi gerektiğini vurgulayan Ataman, Muhammed Mursi'ye ve Müslüman Kardeşler'e karşı gerçekleşen darbenin dış boyutunun çok güçlü olduğunu ifade etti.

Körfez ülkelerinin, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin Mısır'daki darbeye ciddi destek verdiğini aktaran Ataman, "Bir de Batı'nın desteği vardı. 'Neden darbeyi yaptırdılar?' sorusunun bu manada cevaplandırılması lazım." dedi.

"Darbeler daima ekonomik büyümeyi aşağı çeker"

Prof. Dr. Ataman, darbe yapılan ülkelerde ekonomik büyüme rakamlarının incelenmesi gerektiğini ifade etti.

Türkiye'de bu konuda çalışmaların yapıldığı anlatan Ataman, "Darbelerin daima ekonomik büyümeyi aşağı çektiğini görüyoruz. Türkiye'deki veya başka bir ülkedeki her darbenin kesinlikle ekonomik büyümeyi aşağı çektiğini görüyoruz. Hangi taraftan bakarsanız bakın ciddi maliyetlere sevk ettiğini görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra dünyanın her yerinde bir dış aktörün, faktörün desteğiyle darbe gerçekleştirildiğini ifade eden Prof. Dr. Ataman, şunları kaydetti:

"1953 İran Darbesi'ni Amerikalılar, Muhammed Musaddık'a karşı yaptılar sonra bunu resmen üstlendiler. Suçu petrolü millileştirmekti. 1973 yılında sosyalist Salvador Allende'ye karşı Şili'de bir darbe gerçekleştirildi, Amerika bunu da resmen üstlendi. Bu da Amerikan şirketlerinin elindeki bakır işletmelerinin millileştirilmesinin bir sonucuydu. 2013-2014 yılında Türkiye'de Gezi ile başlayan Recep Tayyip Erdoğan'a karşı kalkışmalar silsilesi oldu. En sonuncusu 15 Temmuz'du. Aynı dönemde Mısır'da Muhammed Mursi'ye, Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiyeliliğine benzer bir Mısırlılık sürecinde olan bir lidere karşı darbe yapıldı. Aynı dönemde Ukrayna'da, Rus yanlısı bir siyaset izleyen Viktor Yanukoviç'e karşı bir darbe yapıldı. Ülkesini terk etti, ülkesi bölündü. Hemen sonrasında Brezilya'da sosyalist olan milli bir siyaset izlemeye çalışan Dilma Rousseff'e karşı, Türkiye'de 17-25 Aralık'ta yapılmaya çalışılan gibi bir hukuk darbesi yapıldı. Başarısız oldukları tek yer Türkiye'dir. Allah bu başarısızlıklarını daim eylesin inşallah. Sadece bize karşı değil, bütün dünyada hiçbir yerde yerli halka, milli duruşa karşı sergiledikleri bu düşmanca tavır inşallah son bulur."

Oturumda, Düzce Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Ahmet Hüsrev Çelik "Müslüman Kardeşler'in Mısır Dış Politikasında Aktörleşme Sorunsalının 3 Temmuz Bağlamında Analizi", Atatürk Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Gülşen Aydın "Darbelerin Olumsuz Etkileri: 1998 Ermenistan Saray Darbesi", Çankırı Karatekin Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Serkan Ünal "Mısır'da 3 Temmuz Darbesi, Batı'da Reelpolitik Körlük", Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi'nden Uzman Hasan Tevfik Güzel de "Darbeler Ülkesi Irak: 1958-1968" başlıklı bir sunum yaptı.

Öte yandan Prof. Dr. İlhan Varank Salonu'nda moderatörlüğünü İstanbul Medipol Üniversitesi'den Prof. Dr. Bekir Berat Özipek'in yürüttüğü "Darbelerle Mücadelede Siyasal Liderlik" konulu oturum gerçekleştirildi.