İznik'teki Batık Bazilika'da Tarihi Keşif: Deprem İzleri Ortaya Çıktı

Bursa'nın İznik ilçesinde, 10 yıl önce göl kıyısının 20 metre açığında 1,5-2 metre derinlikte bulunan batık bazilikada (büyük kilise yapısı) yürütülen su altı kazısında, bu yapının 11'inci yüzyılda büyük bir depremde zarar gördüğü belirlendi.

Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamaya göre, Fransız yönetmen Pascal Guerin'in çektiği "İznik, Batık Gizem" adlı belgesel, Gökdere Vadisi Şehir Kütüphanesi'nde izleyiciyle buluştu.

Kazının bilimsel danışmanı Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin, gösterim öncesinde yaptığı konuşmada, 2014 yılında çekilen hava fotoğrafları sayesinde varlığı ortaya çıkarılan bazilikanın dünya çapında ses getiren bir keşif olduğunu belirtti.

Hristiyan dünyası için büyük öneme sahip bazilikanın tahminlerinden çok daha önemli bir yapı olduğuna dikkati çeken Şahin, şunları kaydetti:

"Elde ettiğimiz veriler, Hristiyanlar için çok önemli olan Birinci Konsil'in bu alanda toplanmış olabileceğini ortaya koydu. Bu konsil, 325 yılında Büyük Konstantin'in girişimleriyle İznik'te toplandı ve Hristiyanlığın temel ilkeleri kabul edildi. Bu ilkeler arasında Hazreti İsa'nın Tanrı'nın oğlu olduğu ve Paskalya Bayramı'nın zamanı gibi önemli kararlar vardı. Birinci Konsil, Hristiyanlığın tüm mezhepleri tarafından kabul edilen önemli bir toplantıdır. 2025 yılında Birinci Konsil'in 1700'üncü yılı kutlanacak ve Batı dünyasında bu tür tarihi yıllar oldukça önemsenir. Yaptığımız kazılar sonucunda, bazilikanın 390 yılından sonraki bir tarihte inşa edildiğini tespit ettik. Bazilikanın, Birinci Konsil'in toplandığı yer olmamakla birlikte konsilin bu alanda toplanmış olma ihtimaline dayanarak, burada inşa edilmiş olduğunu düşünüyoruz."

Su altı kazısında yer alan uzmanlardan Fransa'nın Grenoble Alpes Üniversitesinden jeolog Prof. Dr. Julia de Sigoyer ise İznik ve yakın çevresinin geçmişte yaşadığı büyük depremleri tespit etmek amacıyla 2018'den bu yana çalışma yürüttüklerini bildirdi.

Bazilikanın hangi depremde zarar gördüğünü ortaya çıkarmayı amaçladıkları çalışmada, sismik hareketler konusunda önemli keşifler yaptıklarını vurgulayan Sigoyer, "Bazilikanın 1065 yılında yaşanan büyük bir deprem sonucu yıkılmış olduğunu keşfettik. Ayrıca 1065 yılından bu yana İznik ve çevresinde büyük bir depremin yaşanmadığını keşfettik. Verilere göre, her 900 ila 1000 yıl arasında büyük bir deprem yaşanıyor. 1065 yılındaki depremi göz önünde alırsak yakın zamanda İznik'te büyük bir deprem olma ihtimali var. İznik Gölü'nde aktif bir fay hattı keşfettik. Bu fay hattı, bölgede gelecekte bir deprem olabileceğinin habercisi olarak karşımıza çıkıyor." ifadelerini kullandı.

Belgesel gösterimi ve soruların yanıtlanmasıyla sona eren programa, arkeoloji ve tarih meraklıları katıldı.