İzmir'deki Konut Krizine Çözüm Önerileri

SULTAN EYLEM KELEŞ

CHP'den İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Aday Adayı olan Dr. Buğra Gökce, son 3 yılda konut fiyatlarının yüzde 600, kiraların da yüzde 713 arttığı İzmir'deki barınma sorununa karşı çözüm önerilerini anlattı. Gökce, göreve geldikten sonra mevcut yapı stokunu yerinde yenileyeceklerini, kamu eliyle sosyal konut üreteceklerini, yurt sorununa karşı da yurt inşa edeceklerini söyledi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcılığı görevinden istifa eden ederek CHP'din İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na aday adayı olan Dr. Buğra Gökce, İzmir'de özellikle deprem sonrası derinleşen konut, kira ve yurt kriziyle ilgili çözüm önerilerini ANKA Haber Ajansı'na anlattı.

İZMİR'DE KONUT KRİZİ: SON 3 YILDA KONUT FİYATLARINDA YÜZDE 600, KİRALAR YÜZDE 713 ARTIŞ

İzmir'de konut fiyatları ve kiraların yüksekliğine dikkat çeken Gökce, İzmir'de yaşanan deprem nedeniyle arz/talep dengesinin bozulduğunu belirterek şöyle konuştu:

"Bütün kentlerimizde -daha öncesinden beri yazarak, sosyal medyada paylaşarak anlatıyorum- ağırlaşan bir konut krizi var. Bu İstanbul için de Ankara için de Muğla için de Antalya için de böyle. Ama İzmir'deki durumu İzmir adayı olarak daha detaylı inceleme fırsatı buldum. Merkez Bankası'nın Konut Fiyak Endeksi'ne bakılırsa 2017'deki seviyesi 100 kabul edilirse, bugün İzmir'de bu rakam bin 102'ye ulaşmış. 2017'de 100 olan endeks, bin 102'ye ulaşmış. Bu rakam aynı dönemde İstanbul'da 942'ye, Türkiye ortalamasında bin 88'e ulaşmış. İzmir, Türkiye ortalamasınında üstünde, İstanbul'un da çok üstünde. Tabii bunda İzmir'in yaşadığı ağır deprem sorunu ve depremden sonra var olan konut stokunun bir bölümün kullanılamaz hale gelmesi, arzın azalmış olması nedeniyle talebin arzı karşılayamama durumu var. Ondan dolayı fiyatlar daha fazla yükselmiş vaziyette. Yani evini boşaltmak, yeni ev bulmak zorunda olanların ihtiyacına karşılık gelecek aynı miktarda konut yapılamadığı için, arz ve talep birbirini karşılayamadığı için Türkiye ortalamasından daha fazla artmış vaziyette. Satılık konut fiyatları da son 3 yılda yüzde 600, kiralıklar da yüzde 713 artış göstermiş, bu da aynı sebepten. Çünkü deprem sonrası son 3 yıl, arz ve talebin birbirini karşılama oranı çok düşmüş vaziyette. Bir yandan deprem yaşadığı için evini boşaltmak zorunda olanlar, bir yandan zaten yeni ev arayanlar yan yana geldiğinde piyasaya arz edilen konut ile talep edilen konut birbirini karşılamadığı için fiyatlar Türkiye ortalamasından daha fazla yükselmiş durumda. Ortalama kira, asgari ücretin üzerinde. Yani asgari ücretli çalışan birinin aldığı ücret, sadece kirasının yüzde 86'sını karşılıyor. Şu anda asgari ücretlini aldığı ücret kiraya yetmiyor"

"NİTELİKSİZ YAPI STOKUNU YERİNDE YENİLEMEK, YENİ KONUT ARZ ETMEK LAZIM"

İzmir'deki yapı stoklarının güvensizliğine de vurgu yapan Gökce, güvenli yapılar için projelerini şöyle sıraladı:

"Yapı stokunun güvensizliği bir tek İzmir'in değil, tüm kentlerimizin sorunu. İzmir'in de aynı şekilde, İstanbul'da da böyle. Ama bizim şu anda yapacağımız şey; o niteliksiz yapı stokunun bir bölümünü bulunduğu yerde yenilemek, bir de yeni konut arz etmemiz lazım. Sosyal Konut, Halk Konut, Kiralık Sosyal Konut gibi yeni modellerle konut arz etmemiz lazım ki kamu eliyle yapılan arz miktarı çoğalırsa, bu sefer talebi karşılama oranı arttığı için fiyatlar düşecektir. Dolayısıyla hem mevcut yapı stokunu yerinde yenileyecek olanakları yaratmalı. Bunlar uzun vadeli, düşük faizli krediler olabilir. Kamu bankaları üstünden de bu yapılabilir. Dünya Bankası da bunun için bir fon ayırmıştı ancak İzmir'e gelmedi. İkincisi de kamu gerek belediye, gerek TOKİ, gerek Emlak Gayrimenkul Yatırım ortaklığıyla İzmir'de nitelikli ama sosyal konut, ucuz halk konutu üretimi yapabilir. Hatta kamu kiralık konut yapabilir. Böylece arz ve talep arasında boşluk kapanır"

"İZMİR'DE YURT YAPACAĞIZ"

Yurtların kapasite sorununu gündeme getiren Gökce, "Yurtla ilgili sorun da var. 190 bin öğrenci var, KYK yurtlarının kapasitesi 27 bin 500. Öğrenciler de yurt bulamıyor ve tabi yurt sayısı yetersiz olduğu için öğrenciler aynı zamanda eksik konut stokunun bir yerinden ortağı, talep edeni olmaya başlıyor. Kamunun yurt da yapması gerekiyor. İzmir'de yurt yapacağız. Zaten daha önceden hazırlanmış projeler olduğunu biliyorum. İlave, hızlı yeni projelerle ve kiralamalar ile yurt yapacağız"