İsrail-Suriye Anlaşması Uzun Süre Alacak

İsrail basını, Suriye ile varılması muhtemel bir anlaşmanın beklentilerin aksine yakın değil, uzun bir zaman alacağını öne sürdü.

İsrail merkezli Walla haber sitesi, taraflar arasında yürütülen görüşmelerin henüz resmi bir normalleşme süreci olmasa da sınır güvenliğini yeniden düzenlemeye ve diplomatik temaslara zemin hazırlamaya yönelik olduğunu aktardı.

Haberde, ismi açıklanmayan bir İsrailli yetkilinin şu sözlerine yer verildi:

"ABD, İsrail-Suriye ilişkilerinin kademeli biçimde inşa edilmesini tercih ediyor. İsrail ise sürecin sonunda tam normalleşmeyi içerecek bir barış anlaşmasının mümkün olup olmadığını önceden bilmek istiyor."

Yetkili ayrıca, "Suriye ile bir anlaşma yakın değil bu uzun zaman alacak." iddiasında bulundu.

Yeni süreç Esed sonrası başladı

Haberde, haziran ayı başlarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack aracılığıyla, Beşşar Esed liderliğindeki Baas Partisi rejiminin devrilmesi sonrası dönemde Suriye ile yeni bir güvenlik anlaşmasını müzakere etmek istediğini ABD'ye bildirdiği bilgisine yer verildi.

İsrailli üst düzey bir yetkiliye göre Netanyahu'nun amacının, 1974 tarihli İsrail-Suriye Kuvvetlerin Çekilmesi Anlaşması'nın güncellenmiş bir versiyonuyla başlayıp nihayetinde tam bir barış anlaşmasıyla sonuçlanacak aşamalı bir süreci hayata geçirmek olduğu belirtildi.

Golan Tepeleri meselesi masada

İsrail, 1967'den bu yana Suriye'ye ait Golan Tepeleri'nin büyük bölümünü işgal altında tutuyor.

2024 sonlarında Baas rejiminin devrilmesinin ardından oluşan yeni jeopolitik ortamda İsrail, Suriye'ye ait bazı tampon bölgeleri işgal ettiğini ve 1974 tarihli çekilme anlaşmasının geçerliliğini yitirdiğini ilan etti.

Bunlar arasında başkent Şam'a sadece 35 kilometre uzaklıktaki stratejik öneme sahip Hermon Dağı da (Cebel eş-Şeyh) bulunuyor.

Walla'nın haberinde, İsrailli yetkililerin bu bölgeleri pazarlık kozu olarak gördüğünü ve İsrail'in ancak tam normalleşme sağlanması halinde çekilmeyi düşünebileceği belirtildi.

ABD ve İsrail'in diplomatik kanalları

Habere göre, İsrail şu anda Suriye ile en az dört farklı kanal üzerinden temas yürütüyor.

Bu temaslar, diplomatik ve stratejik diyalog için Başbakan Netanyahu'nun Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi, Mossad Direktörü David Barnea ve Dışişleri Bakanı Gideon Saar üzerinden, askeri koordinasyon için ise İsrail ordusu üzerinden gerçekleştiriliyor.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Suriye ile anlaşmaya açık olduklarını ancak Golan Tepeleri'nin "gelecekteki herhangi bir anlaşmada İsrail'in ayrılmaz parçası" olmaya devam edeceğini belirtmişti.

Öte yandan Jerusalem Post gazetesi, iki ülke arasında güvenlik görüşmelerinin sürdüğünü, ancak bunların tam uzlaşıdan ziyade "soğuk barışa" yol açabilecek engellerle karşılaştığını yazdı.

Haberde ismi açıklanmayan kaynaklar, Suriye hükümetinin herhangi bir anlaşma kapsamında İsrail'in Suriye topraklarındaki hedeflere yönelik operasyonlarına izin vermeyeceğini açıkça ilettiğini, İsrail'in ise güvenlik garantilerinde ısrar ettiğini aktardı.

Gazete ayrıca, "Anlaşmaya varılsa bile, ilk aşamada bu bir barış anlaşmasından çok, sivil tehditlere karşı ortak bir güvenlik düzenlemesi olacak." ifadelerine yer verdi.

İsrailli bir kaynak ise, bu süreci değerlendirirken, "Yakın gelecekte Şam'da humus yememiz ya da Lazkiye'de yelken açmamız pek olası değil." yorumunda bulundu.

Suriye'ye yönelik saldırılar sürüyor

Yeni Suriye yönetimi İsrail'e doğrudan bir tehdit oluşturmasa da, İsrail 2024 sonlarında Esad rejiminin devrilmesinden bu yana ülkeye yönelik hava saldırılarını artırdı.

Bu saldırılarda sivil can kayıpları yaşanıyor, askeri tesisler ve mühimmat hedef alınıyor, özellikle Kuneytra ve Rif Şam vilayetleri yoğun biçimde bombalanıyor.