Isparta'nın "Hac Yolu" Ziyaretçilerini Bekliyor

MURAT YOLCU - Isparta'nın Sütçüler ilçesinde, içinden Göksu Nehri geçen Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, ziyaretçilerine 2 bin yıllık yazıtlar eşliğinde tarihin ve doğanın güzelliklerinin tadını çıkarma fırsatı sunuyor.

Isparta'nın güneydoğusunda, Konya, Antalya ve Burdur'un kesiştiği noktada yer alan Sütçüler ilçesindeki Yazılı Kanyon, 1989 yılında "Tabiat parkı" unvanını kazandı. İçinden geçen Göksu Nehri'nin derin vadiler içinde aktığı kanyona ismini veren ise parkın ismi ise yürüyüş yolunun yanındaki kayalara işlenmiş antik yazıtlardan geliyor.

Milattan önce 1. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen yazıtlarda, köle olarak dünyaya gelen Yunanlı filozof Epiktetos'un "Hür insan üzerine" adlı şiiri parçalar halinde yer alıyor. Bugün bir kısmı tahrip edilmiş yazıtlar, Antalya Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu üyesi Prof. Dr. Sencer Şahin tarafından çözülerek, karşılarına Türkçe ve İngilizce tercümeleri asıldı.

Tabiat parkını tarihi ve dini açıdan önemli kılan bir diğer önemli nokta ise Hristiyanlığı Anadolu'da ilk yayanlardan biri olan Aziz Pavlus'un, Antalya'dan başlayan ve Yalvaç'ta sona eren, "St. Pavlus yolu" olarak bilinen yerin bir kısmını barındırması.

Her yıl yüzlerce Hristiyan, Antalya'nın 10 kilometre doğusundaki Perge Antik Kenti ile Eğirdir Gölü'nün kuzeydoğusundaki Pisidia Antiokheia Antik Kenti arasında yer alan 500 kilometrelik rotanın 10 kilometrelik kısmını, bu tabiat parkında gerçekleştiriyor.

Doğayla iç içe bir yolculuk

Parkın ilgi çeken yönlerinden birisi, içinde barındığı doğal güzellikler. Göksu Nehri'nin derin vadiler içinde aktığı parkta, kilometrelerce uzunluktaki yürüyüş parkurlarında yürüyenlere, kızılçam, kızılağaç, saçlımeşe, çınar, ardıç, ceviz gibi ağaçların yanı sıra yaban keçisi, tilki, porsuk, su samuru, tavşan, sincap, kartal ve kızıl akbaba gibi yabani hayvanlar da eşlik ediyor.

Kuş gözlemciliği için de en uygun mekanlardan biri olan park, dağ tırmanışı yapmak, özellikle de yazın serinlemek isteyenlere sunduğu doğal havuz fırsatlarıyla ilgi çekiyor.

"Birçok Hristiyan bu yolu yürüyor"

Isparta'nın Yalvaç ilçesindeki Pisidia Antiocheia Antik Kenti'nde kazı başkanı olarak görev yapan Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Isparta, Burdur il sınırları ile Antalya'nın kuzeyini kapsayan bölgenin antik dönemde "Pisidia" olarak adlandırıldığını söyledi.

Özhanlı, Toros Dağlarının zirvesindeki bu uygarlığın, Aksu gibi Akdeniz'e akan nehirlerin oluşturduğu derin vadiler boyunca düzgün yollar inşa ettiğini kaydetti.

Milattan sonra 46 yılında Kıbrıs'tan yola çıkan Aziz Pavlus'un Perge Limanı'na geldiğini, bu yolu takip ederek Pisidia Antiokheiası'na vardığını dile getiren Özhanlı, "Hristiyanlığın ilk vaazlarından birinin verildiği Antiokheia'nın milattan sonra 325 yılında hac merkezi ilan edilmesiyle Aziz Pavlus'un yürümüş olduğu bu yol da kutsal olarak kabul edilmiştir. Bugün birçok Hristiyan, hacı olmak için Antiokheia'ya bu yolu yürüyerek gelmektedirler." dedi.

Burayı Anadolu'daki diğer antik yollardan ayıran bir başka özelliğin, kayaların üzerine yazılmış "Hür insan şiiri" olduğunu ifade eden Özhanlı, şöyle konuştu:

"Antik dünyanın önemli düşünürlerinden bir olarak kabul edilen Epiktetos'un 'Hür insan şiiri' Pisidia'yı özgür kılan bu yola çok derin bir anlam kazandırmaktadır. Stoa felsefesinin önemli filozoflarından olan Epiktetos, milattan önce 1. yüzyılda, Hieropolis'te (Denizli, Pamukkale) bir köle olarak doğmuş ve gerçek adı bilinmemektedir. Epiktetos isminin anlamı 'satın alınmış, edinilmiş'tir. İmparator Nero zamanında Roma'ya götürülen Epiktetos, kendisi de azat edilmiş bir köle olan Epaphridotos tarafından satın alınır ve azat edilir."

Epiktetos'un "Hür insan şiiri"nden birkaç dize ise şöyle:

"Ey yolcu, yol hazırlığını yap ve koyul yola, şunu bilerek

Hür kişi sadece karakterinde hür olan kişidir

Kişi hürriyetinin ölçüsü, bizzat kendi doğasında bulunur

Ve kararında içtenlikliyse hür kişi,

Yüreğinde ise dürüstlüğü, işte bunlar asil yapar kişiyi

Ve bununla yücelir kişi hatalarla değil.

Ana-babadan gelen uydurma bir asaletten tat almaz o

Zira ana-baba değildir hür insanı doğuran,

Zeus'tur herkese ata olan ve de tek kök insanoğluna

Herkesin tek şansı vardır, o alır kader icabı beden güzelliğini,

Budur soy güzelliği ve hür olma hali gerçek anlamda.

Ruhen köle olan ise sakınmaz kötü sözden, katmerli köle de olsa

Aşırılıktır şiarı bu kişinin, yüreğinde soysuzluk vardır."

Yazılı Kanyon'da bulunan şiirin, yolcuların hayatına, insanlara ve kendilerine nasıl bakmaları gerektiğinin ipuçlarını verdiğini belirten Özhanlı, "İnsanların birçok şeye bağımlı kılındığı günümüzde bu şiir bir kez daha büyük önem kazanmaktadır. Şiirin yazılı olduğu, Büyük İskender gibi kralların ve Aziz Pavlus gibi din adamlarının geçtiği bu önemli hac yolu düzenlendiğinde, Isparta ve ülkemiz turizmine çok büyük kazançlar sağlayacaktır." diye konuştu.

- Yılda 10 bini aşkın ziyaretçi

Doğa Koruma Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğü Isparta Şubesi Müdürü Hasan Hüseyin Ölçer de tabiat parkının turizm açısından Isparta'nın en önemli noktalarından biri olduğunu söyledi.

Parkın doğal güzellikleriyle dikkati çektiğini dile getiren Ölçer, yılda 10 bini aşkın kişinin parkı ziyaret ettiğini belirtti.