İsmmmo "Türkiye'de E Ticaret" Raporu

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) hazırladığı "Türkiye'de e-Ticaret" adlı rapora göre internet ortamında yapılan online satın almalarda büyük bir patlama yaşanıyor.

İSMMMO raporuna göre, 2013 yılı sonunda, yaklaşık 5 milyon kişi "online" ortamda 31 milyar liralık mal ve hizmet satın almış olacak. Bu kişiler, elektronik ticaret yoluyla her işlem başına ortalama yaklaşık 200 lira harcıyor. Türkiye'de e-ticaretin büyüklüğü ise önümüzdeki beş yılda üçe katlanacak.

"Türkiye'de e-Ticaret" adlı rapordaki, Bankalararası Kart Merkezi verileri ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) milli gelir rakamları üzerinden yapılan analizlere göre e-ticaretin Türkiye'de birkaç yıl sonra toplam hane halkı harcamaları içindeki payı ikiye katlanacak.

"Türkiye'de e-Ticaret" adlı raporu değerlendiren İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, online ticaretin gelişmesinin kayıtlı ekonomi idealindeki Türkiye için önemli olduğunu belirtti.

Online satın almaların milli gelir ve vergi gelirlerin artışında önümüzdeki yıllarda daha etkin bir rolü olacağını ifade eden Arıkan, şunları kaydetti:

"Dünyada ve Türkiye'de internet erişimi olan nüfus sayısındaki hızlı artış, mobil internet erişiminin giderek hızlanması ve ucuzlaması online harcamaları teşvik ediyor. Düyada olduğu gibi, Türkiye'de de her geçen gün çeşitlendirilen ve daha güvenli hale getirilen ödeme sistemleri, bir zamanlar hayal gibi görünen internet üzerinden alışveriş fikrini destekledi ve dünyanın en hızlı büyüyen iş alanı haline getirdi. Online ortamda satın almalara vergi desteği getirilmesi öneli. Örneğin internet üzerinden bir kitap satın alındığında normal Katma Değer Vergisi yüzde 8 olan bu kültür ürünün KDV'si yüzde 18 olarak hesaplanıyor. Oysa tam tersi bir oranlama olması gerekir."

"Türkiye'de  e-Ticaret" adlı rapora göre telefonla ve mektupla yapılan kredi kartı işlemleri ve verilen talimatlar hariç tutulduğunda 2013'ün ilk yarısında gerçekleşen online alışveriş 16 milyar liraya ulaşıyor. 2008'de 8,2, 2009'da 9,1, 2010'da 12,8 milyar lirayı bulan online kredi kartı harcamaları 2011'de 18,7 milyar liraya, 2012'de 25,1 milyar lira düzeyine yükselmiş durumda. 2013 yılının da tahmini olarak 31 milyar liralık online alışveriş hacmiyle kapanacağı tahmin ediliyor.

Dijital müşteri sayısı ve kişi başı harcama hızlanırken, Türkiye'nin 2012 itibariyle nüfusunun 75 milyon 627 bin kişi olduğu, 15 yaş ve üstünde düzenli internet kullanan kişi sayısının 21,5 milyona ulaştığı belirtiliyor.

TÜİK verilerine göre bu kişilerin yüzde 21,8'i internetten çeşitli sıklıklarda mal veya hizmet satın alıyor ve bu kitle sayısal olarak 4 milyon 687 bin kişiye ulaşıyor.

Verilere göre ayrıca, 2012 yılında ise internet üzerinden yapılan 133 milyon adet işlemde toplam 25,1 milyar liralık işlem gerçekleşti. Bu miktarlar internetten alışveriş yapan 4 milyon 687 bin kişilik nüfusla hesaplandığında kişi başına yılda ortalama 28 adet sipariş verildiği ve yine kişi başına yılda 5 bin 372 lira harcama gerçekleştirildiği görülüyor. Bu durumda internetten düzenli olarak alışveriş yapan her bir kullanıcının ayda 2,3 adet işlem gerçekleştirerek internet üzerinden ortalama 447 lira harcadığı ortaya çıkıyor.

Dikkat çekici bir başka nokta ise kredi kartıyla yapılan online harcamaların offline kredi kartı harcamalarından daha hızlı büyümesi. Son beş yılın verilerine bakıldığında kredi kartlı işlemler içinde online harcamaların payı neredeyse iki katına çıkmış durumda.

2008 yılında kredi kartlarıyla yapılan toplam harcama 166,2 milyar lirayken internet üzerinden gerçekleştirilen 8,2 milyar liralık işlem bunun yüzde 4,98'i düzeyindeydi. 2013 sonunda ise toplam kredi kartı harcamaları tahmini olarak 375 milyar liraya, internetten yapılan harcamalar ise 31 milyar liraya ulaşacak. Böylece toplam kart harcamaları içinde e-ticaretin payı da yüzde 8,50'yi aşacak.

E-ticaret hacmi üçe katlanacak

Raporda yapılan hesaplamaya göre online kredi kartı harcamaları 5 yılda yüzde 103,2 artarken, toplam kredi kartı harcamalarındaki artışın yüzde 31,8 düzeyinde olduğu vurgulanıyor. Geçmiş dört yılda kredi kartı harcamaları içinde online harcamaların büyüme payını baz alarak yapılan hesaplamalara göre 2013'te yüzde 8,59 olan online kredi kartı harcaması payı 2014'te yüzde 9,84'e yükselecek, 2018'e gelindiğinde ise yüzde 17'nin üzerine çıkacak.

E-ticaretin toplam hane halkı harcamaları içindeki payı, önümüzdeki yıllarda ciddi bir artış gösterecek. Hane halkı harcaması içinde bu oran 2012'de yüzde 2,54 olarak gerçekleşirken 2013'te yüzde 3,03'e, 2018'de yüzde 7,41'e ulaşacak. Paydaki bu artışla, önümüzdeki beş yıl içinde Türkiye'deki toplam e-ticaret hacmi üçe katlanacak. Beklentiye göre e-ticaret, 2013'teki 31,2 milyar liralık düzeyinden yine bugünkü fiyatlarla 92,4 milyar liralık bir büyüklüğe ulaşacak.

Rapor ayrıca, sektöründeki bu hızlı büyüme potansiyeli gelecek 4-5 yıl içinde bu alana yapılan yatırımların artacağını ve bu alandaki yabancı sermaye girişinin hızlanacağının da sinyalini veriyor.

Online ticaretin bir diğer özelliği ise bazı sektörlerde kartla gerçekleştirilen perakende satışlardaki payı yüzde 90'lara kadar çıkartıyor. Özellikle seyahat ve turizm harcamalarında satışların çok büyük bölümü, havayolları sektörüne kredi kartıyla yapılan harcamaların yüzde 90'ı ve seyahat acentelerine ödenen paranın ise yüzde 44'ü internet üzerinden gerçekleştiriliyor. Bu pay sigorta sektöründe yüzde 36'yı, hizmet sektörlerinde ise yüzde 30'u buluyor.

Rapora göre, TÜİK'in gerçekleştirdiği Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2012 sonuçları da Türkiye'deki dijital müşterilerin satın alma alışkanlıkları hakkında bilgiler veriyor. Araştırmaya göre Türkiye'de sayıları 4,7 milyon kişiye ulaşan dijital müşterilerin neredeyse yarısı online mağazaları giyim ve spor malzemeleri satın almak için kullanıyor. Yaklaşık dörtte biri ise cep telefonu, kamera, DVD, TV gibi elektronik aletlerin siparişini verirken, kullanıcıların beşte biri de mobilya, beyaz eşya, oyuncak gibi ev eşyaları satın alıyor. - İstanbul