İslam Düşünce Atlası Okuyucuyla Buluştu - İstanbul

İlmi Etüdler Derneği (İLEM) tarafından Konya Büyükşehir Belediyesi'nin desteğiyle hayata geçirilen "İslam Düşünce Atlası" (İDA) okuyucuyla buluştu.

Zeytinburnu'ndaki Yenikapı Mevlevihanesi'nde gerçekleştirilen tanıtım toplantısına katılan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Hüseyin Yayman, "İslam Düşünce Atlası" adlı üç ciltlik kitap ve "www.islamdusunceatlasi.org" adresinde okuyucuya ulaşan projeye emeği geçenlere teşekkür etti.

Yayman, İDA'nın önemine vurgu yaparak, "Hikmet Müslüman'ın yiğitliğidir. Bizim muhakkak yeniden, tarihin şanlı dönemlerinde olduğu gibi, Türk İslam düşüncesini yüceltmemiz lazım. Batı merkezli düşünce tarihi ve ilim tarihi yazıcılığına karşı, bizim yeni bir uyanış, arayış ve inşallah bir fikir ifade etmemiz lazım. Dünyanın, insanlığın iyiliği için Türkiye ve İslam düşüncesinin lazım olduğunu bir kez daha sizlerin huzurunda ifade ediyorum." dedi.

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Sorgun, İlim insanlarının önemine işaret ederek, "Konya'nın deyimiyle, bir taraftan takkeli dağa, bir taraftan da önümüze bakmamız gerekiyor. Yoksa Ziya Paşa'nın dediği gibi gökteki yıldızlara bakarken önümüzdeki çukuru göremeyiz ama sadece önümüzdeki çukura bakarsak da Mekke'ye gideceğiz derken, Washington'a veya Pensilvanya'ya da gidebiliriz. İnsanları Mekke'ye götüreceğiz diye yola çıkıp Pensilvanya'ya da götürebilir. Onun için hem ufku kaybetmemeli hem de önümüze bakmalıyız. Dünyevileşme, imajcılık, özden çok algıya yönelik çalışmalar bizi bitiriyor. Ama bugün burada inanın bir kez daha umutlandım." değerlendirmesinde bulundu.

Hayalleri olmayanın gerçeklerinin de olamayacağını söyleyen Sorgun, "Hiçbir mazeret başarının yerini tutmaz. İnsan önemsediği şeye zamanı da parayı da bulur kesinlikle. Ben buna inanıyorum. Yeter ki önemseyelim." ifadelerine yer verdi.

İLEM Başkanı Yrd. Doç. Dr. Süleyman Güder de 200'ü aşkın akademisyenin 3 yıldan uzun süren çalışmalarının sonucunda İDA projesinin tamamlandığının altını çizerek, "İDA, düşünce tasavvurumuzdaki boşlukları doldurmak amacıyla, iddialarımızın hayata geçirmesi açısından önemli kılmaktadır. Bu açıdan baktığımızda İDA hem bir muhasebe hem bir arayıştır." diye konuştu.

Kolektif bir çabanın ürünü olarak ortaya çıkan projenin yeni çalışmalara öncü olması temennisinde bulunan Güder, "Esasında İDA, üç yılda tamamlanmasına rağmen, İLEM'in 16 yıllık birikiminin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu birikimin bir meyvesi, çalışmaların taçlandırıldığı bir proje, çalışma olarak ortaya çıkmıştır." ifadelerine yer verdi.

Süleyman Güder, projenin tarih ve düşünce araştırmaları için bir milat kabul edilebileceğini kaydederek, İslam düşüncesine getirilen çöküş ve gerileme yakıştırmasının yanlış olduğunun altını çizdi.

"Her büyük düşünce geleneği bir bütün fikrine dayanır"

Proje Koordinatörü Yrd. Doç Dr. İbrahim Halil Üçer de projenin ortaya çıkış sürecini anlatarak, "İDA, bizi inşaa ederek asli hüviyetimizi kazandıran hafızamıza yeniden dönmenin, kendi hikayemizi yazmaya başlama noktasında hepimiz için cesaret kaynağı olacağı yönündeki bir inançtan doğdu. Bu düşünceyi temel kalkış noktalarından biri olarak benimseyen İLEM'de yürütülen proje, Konya Büyükşehir Belediyesi'nin özverili destekleriyle hayat kazandı." dedi.

Araştırmacılar, tasarım uzmanları, harita mühendisleri ve yazılımcıların da projeye katıldıklarına dikkati çeken Üçer, çalışmaların sonucunda bir internet sitesiyle, İslam düşünce tarihini içeren, bütüncül, sürekli ve dinamik 3 ciltlik İslam Düşünce Atlası kitabının ortaya çıktığını söyledi.

Üçer, İDA'nın ortaya çıkış sürecini de anlatarak, şu bilgileri verdi:

"Her büyük düşünce geleneği bir bütün fikrine dayanır. Bilginler fikirlerini boşlukta inşa etmezler. Bir şehirde yaşar, şehrin ait olduğu havzayı teneffüs eder, kurumsal yapılara mensubiyet taşır ve metinsel gelenekleri tevarüs eder, kendilerini asırlar süren bir bilgi zincirinin anlamlı halkaları olarak idrak ederler. Bir medeniyet tüm bu unsurların birlikteliğiyle mensuplarına bütüncül bir hayat görüşü ve dünya tasavvuru bahşeder. Bugün düşünce tarihi yazımımız değil sadece, gündelik hayatımız da parçalara dağılarak, bütüne nispetini kaybetmiş bir zeminde varlığını sürdürmektedir. Bu durumun hemen her alan için vahim sonuçları vardır. Bütüne nispeti yeniden inşa edilmeksizin, parçaların ne olduğunu idrak edemeyiz. Eve dair bir fikrimiz yoksa bir pencere bizim için çok az şey ifade eder."

Hafızanın, benlik şuurunun ayrılmaz bir parçası olduğuna dikkati çeken Üçer, "Kim olduğumuz, nereden gelip, nereye gittiğimiz sorularına ancak hafızamıza müracaat ederek cevap verebiliriz. Hafızamızı kaybettiğimizde, kendimizi kaybetmiş oluruz. İDA sadece geçmişimizi, tarih binamızı inşa etme çabası değildir." değerlendirmesinde bulundu.

Yrd. Doç. Dr. Üçer, 14 asırlık düşünce tarihini, 7-11. yüzyıllar arasındaki 5 asırlık süreç ile 12-20. yüzyıllar arasındaki 8 asırlık süreç olacak şekilde yalnızca iki dönemden ibaret saymanın yanlış olduğuna vurgu yaptı.

İDA kapsamında, İslam düşünce tarihini farklı dönemlere ayırdıklarını aktaran Üçer, "Klasik", "Yenilenme", "Muhasebe" ve "Arayışlar" ana başlıklarının yanı sıra 7 alt dönem tasnifi gerçekleştirdiklerini ve her bir dönemi, bulundukları ve yayıldıkları coğrafyalarla birlikte değerlendirdiklerini söyledi.

"'Bütün' fikri olmadan herhangi bir medeniyet kendini üretemez"

Proje Danışmanı İhsan Fazlıoğlu da İDA'nın başarısının sadece verdiği bilgilerle alakalı olmadığını vurgulayarak, "Türkiye yakın zamanda çok önemli başarılara imza attı. İslam Ansiklopedisi mesela büyük bir başarıdır ya da çeşitli yayınevleri ve vakıflarda yayımlanan çok önemli eserler var. Fakat İDA bundan önce de vurgulandığı gibi bize bütün bir fikri, bir çerçeve, bir çanak sunuyor." değerlendirmesinde bulundu.

Her kültürün semasına baktığını söyleyen Fazlıoğlu, şöyle devam etti.

"İDA, kendi semamıza bakarak kendimizi anlamlandırma konusunda bize bir girizgah sağlayacak. Hem kendi semamıza bakacağız hem de bu bakışımızı kendimiz hikaye edeceğiz. 'Bütün' fikri olmadan herhangi bir medeniyet kendini üretemez çünkü bütün fikri olmadan parçalarını bilemeyiz, anlayamayız ve anlamlandıramayız. Eğer bugün olup bitenleri, olgu ve olayları bilemiyor, anlamıyorsak ve anlamlandıramıyorsak refere edebileceğimiz, bir bütün fikrine sahip olmamamızdandır."

14 asırlık İslam düşünce tarihi yeniden değerlendirildi

Tarihi ve kültürel hafızaya süreklilik kazandıracak dönemlendirme teklifi ve önerdiği kapsamlı ilişkiler mantığıyla İslam düşünce tarihine yepyeni ve farklı bir bakış açısı sunan proje, 14 asırlık İslam düşünce tarihinin yeniden dönemlendirilmesi ve fikir tarihinin mekanlar bağlamında yeniden değerlendirilmesi fikri sonucunda ortaya çıktı.

İslam düşünce tarihinin yeni bir bakış açısıyla dönemlendirildiği proje, "Parçaları Yeniden Birleştir ve Küreyi Keşfet" mesajıyla hayata geçti.

Tanıtım toplantısının sonunda internet sitesinin açılışı yapıldı ve projeye destek olanlara plaket takdim edildi.

Etkinliğe, Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Coşkun Yılmaz, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Rektörü Musa Duman, Konya Selçuk Üniversitesi Rektörü Mustafa Şahin'in de yer aldığı çok sayıda konuk katıldı.