İran Dev Sinema Platolarını Türk Yönetmelerine Açıyor

Son yıllarda verdiği yapıtlarla uluslararası bir çok festivalde ödüller kazanan İran Sineması, Türk yönetmenlere kapılarını açıyor. Türk yönetmen ve senaristlerle ortak film projeleri gerçekleştirmek isteyen İran İrşat Bakanlığı ülkedeki dev platoların kullanılmasına imkan sağlayacak. Yılın belli dönemlerinde bazı Türk sinemacılar ülkeye davet edilirken;ortak filmler çekilmesi konusunda görüş alışverişleri de yapılıyor. Geçtiğimiz günlerde düzenlenen bir geziyle İran'daki dev sinema platoları yönetmen ve senaristlere tanıtıldı.

DEV FİLM PLATOLARI

İran sineması son dönemde yapılan filmlerle öne çıktı. Birçok geleneksel İran filmlerinin yanında, politik ve felsefi filmler gözleri İran Sineması'na çevirdi.

Ancak ülkede daha çok tarihi, savaş, sosyal ve aile filmlerinin yapımı ağırlıkta. Bu filmlerin yapımı için İran'da 3 büyük plato var. Platolar geniş bir alana yayılmış durumda. Hz Yusuf film için küçük bir Mısır Kenti kurulmuş. Ünlü İranlı yönetmen Mecit Mecidi'nin çekeceği Hz. Muhammed'in hayatının anlatılacağı film içinse yeni bir plato inşa edildi. Peygamberin çocukluk dönemlerinin geçtiği film platosu hala yapım aşamasında. Savaş filmlerinin çekildiği platolar ise geniş bir alanı kaplıyor. Tanklar, siperler her film için hazır durumda.

TÜRK YÖNETMENLERE DAVET

İrşat Bakanlığı İran Sineması'nın gelişimi, yeni filmlerin üretilmesi ve kültürlerin kaynaşması açısından kapılarını Türkiye'ye açtı. Bakanlık yılın belli dönemlerinde Türk yönetmenlerini ve senaristlerini İran'a davet etti. ülkedeki platolar gezdirilerek ortak filmler yapılması için görüş alışverişinde bulunuldu.

İRANLI VE TÜRK SANATÇILAR ORTAK ÇALIŞACAK

İranlı yönetmen Ali Rıza Ferit İran'da yılda 90-100 film yapıldığına dikkat çekti. Sinemanın ülkede yaygınlaştığını ve İranlı yönetmenlerin artık dünyada tanındığı belirten Ferit, İranlı sinemacıların uluslararası festivallerde birçok ödüller kazandığını belirtti. Ferit "son 80 yılda halk sinemayı kabullendi. Sinema çok yaygınlaştı. Dünyada hiçbir festival yok ki İran film ödül almasın. Yabancı sinemalarda da artık İran filmleri yer alıyor. İran sineması her kesime hitap eder hale geldi. Fransa, Almanya, ABD ve İngiltere'de İran filmleri yayınlandı" dedi. Türk sinemacıların İran'da film yapması konusunda ise Ferit, Türkler daha önce de İran'da film yaptı. Şuanda bile yapıyorlar. Nasıl biz Türkiye'nin mekanlarından profesyonel elemanlarından yararlanıyorsak; onlar da bizden yararlanabilirler bu gittikçe çoğalabilir. Devlet, İran'da Türklerin film ve dizi yapmasını destekliyor" dedi.

Kurtlar Vadisi senaristlerden Ahmet Turgut ise İran'ın İslam coğrafyasında görsel kültüre en yakın ülke olduğunu söyledi. İran sinemasının devrim sonrasında değişik örnekler vermeye başladığını ve bunu misyon edindiğini söyleyen Turgut, İran'ın sanat harici problemleri var. kendini dışarıya anlatabilme sıkıntısı var. Hollywood'un milli sinema endüstrilerini boğmaya çabası da var? Dedi. Turgut, "İran sineması dünyada en fazla ürün veren dördüncü milli sektör. Ama İran Ortadoğu'ya açılmada sıkıntı yaşıyor. Cumhuriyet'le yönetilen ülke Arap monarşilerine karşı mezhep duvarına çarpıyor. Dünyaya açılmada da benzer durumlar var" diye konuştu.

Türk Sineması'nın milli duruşunun İran Sineması'yla benzerlik gösterdiğini belirten Turgut, "dünyada Hollywood'dan sonra yerel sinema izleyicisinin fazla olduğu birkaç ülkeden biri Türkiye ve İran. Ama bugüne kadar pek ortak verimli çalışma olmadı. Bu olabilse Hollywood'a karşı daha dirençli olabilirler" dedi.

İRAN'DA FİLMLERE VERİLEN DESTEK

İran irşat Bakanlığı sinema için yıllık 300 milyon dolarlık bir bütçe ayırıyor. Tabi özel sektör ve diğer kuruluşların da kendilerine ait bir bütçesi var. İslam Devrimi'nden önce ülkede 450 sinema salonu vardı. Ancak bu sayı devrimden sonra düştü. Tahran'da 90 tane sinema salonu var. Şimdi ise bu sayı artırılmaya çalışıyor. 100 kişiye bir sinema salonu düşmesi için hükümet çalışma yapıyor. Ülke genelinde 20 şirket film dağıtımı yapıyor. Aynı zamanda Ortadoğu'nun en büyük kaset kopyalama merkezi ise İran'da. İran'da öne çıkan bir diğer alan ise "aile sineması". Sinemaya gidemeyenler için aile sineması hayata geçiriliyor. Devlet destekli çekilen filmler CD'lere kopyalanarak taşraya ulaşması sağlanıyor. Böylece sinema en ücra yerlere bile ulaşıyor.

İRAN SİNEMASI

İran sineması son dönemde yapılan filmlerle öne çıktı. Birçok geleneksel İran filmlerinin yanında, politik ve felsefi filmler gözleri İran Sineması'na çevirdi. Aslında İran Sineması'nın geçmişi 100 yıl öncesine dayanıyor. ilk dönemde öne çıkan filmler olsa da İran Sineması kendine has filmleriyle ülke içinde geniş kitlelere ulaştı. İslam Devrimi'nin ardından sinema alanında belirli konularda yapıt vermek zorlaştı. Ülkenin siyasal ve kültürel yapısında meydana gelen köklü değişimlerle, sinemanın gidişatı da değişti. Bu dönemde İran sineması kısa bir duraklamanın ardından çalışmalarına yeni baştan başladı. Denetimler ve özgürce konu seçememe sinemayı belli bir alana yöneltti. Ancak İranlı film yapımcıları ve yönetmeleri iktidarın kırmızı çizgilerini aşmadan çok sayıda örnek vermeye başladı. Daha çok aile, tarihi ve savaş filmleri öne çıktı.