İran'da ABD Büyükelçiliği Baskını'nın 45. Yılı Gösterilerle Kutlandı

İran'da, ABD'nin Tahran Büyükelçiliği baskını ve rehine krizinin 45'inci yılı nedeniyle müze haline getirilen eski elçilik binası önünde Washington yönetimi karşıtı gösteri düzenlendi.

"Küresel Emperyalizme Karşı Milli Mücadele Günü" adıyla her yıl düzenlenen etkinlik, bu yıl da ülke genelinde "Amerika dünyadaki kötülüklerin merkezidir" sloganıyla gerçekleştirilen gösterilerle kutlandı.

Etkinlik, başkent Tahran'da da üst düzey askeri ve sivil yetkililerin yanı sıra bir çoğu öğrenci, on binlerce kişinin katılımıyla düzenlendi.

Filistin Meydanı'nda başlayan gösteriye katılanlar Meydan'dan elçilik binasına doğru yürüyüşe geçti. İran ve Filistin bayrakları ile Hizbullah flamaları ve dövizler taşıyan göstericiler, ABD ve İsrail aleyhinde sloganlar attı.

Gösteri alanında, İsrail'in Gazze'ye saldırısında hayatını kaybeden Hamas lideri Yahya Sinvar'ın bir binada yaralı halde işgal askerlerine direnirken çekilen son anları da öğrenciler tarafından canlandırıldı.

Etkinlikte konuşan Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami, "İsrail ve ABD'nin politikalarını değiştirmesi gerektiğini aksi takdirde yıkıma doğru gideceklerini" ifade etti.

Selami, "Bugün dünyada hiçbir şey ABD'nin siyasi iradesine göre gitmiyor. Sonunda bu bölgenin kaderi Müslümanlar tarafından belirlenecek. ABD'nin İslam dünyası üzerinde hakimiyet kurma ihtimali yoktur." dedi.

ABD Büyükelçiliğine baskın ve rehine krizi

İran'da 1-11 Şubat 1979 tarihleri arasında gerçekleşen devrim ile Ayetullah Humeyni, İran halkının büyük desteğini de arkasına alarak Şah Rıza Pehlevi'yi iktidardan düşürdü. Şahlık rejimini desteklemekle suçlanan ABD'nin Tahran'daki Büyükelçiliği 4 Kasım 1979'da bir grup üniversite öğrencisi tarafından baskına uğradı ve bu sırada da büyükelçilik binası yağmalandı. ABD Büyükelçiliğinin işgal edilmesinin ardından elçilikte görevli 66 kişi ABD ajanı oldukları gerekçesiyle rehin alındı.

Büyükelçiliği basan öğrenciler, birkaç gün sonra 13 kadın ve siyahi rehineyi serbest bıraktı. Daha sonra sağlık sorunları nedeniyle bir kişi daha serbest bırakıldı. Dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter, ABD'nin İran'ın "şantajlarına" boyun eğmeyeceğini açıkladı. Bu süre içinde ABD rehineleri kurtarmak için bir operasyon düzenlediyse de Tebes çölünde çıkan kum fırtınası nedeniyle operasyon başarısız oldu. Harekata katılan üç helikopter yoğun kum fırtınası nedeniyle hasar görünce operasyon iptal edildi. Yakıt ikmali esnasında yaşanan kaza nedeniyle bir C-130 Hercules uçağı ve bir helikopter infilak etti, sekiz Amerikalı asker öldü.

ABD, bu başarısız operasyondan sonra yeniden diplomasiye yöneldi. Taraflar, 19 Ocak 1981'de Cezayir Anlaşması'nı imzaladıktan bir gün sonra 52 Amerikan vatandaşının 444 günlük esareti sona erdi. Bu olay sonrasında ABD ile İran arasındaki tüm ilişkiler koptu.