Irak'taki Referandum Tartışmaları

Irak'ın doğusundaki Diyala İl Meclisi, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) statüsü tartışmalı bölgelerde bağımsızlık referandumu düzenleme planına karşı çıktı.

Diyala İl Meclisi Başkan Yardımcısı Muhammed el-Hamdani, AA muhabirine yaptığı açıklamada, il meclisinin, Diyala'daki tartışmalı bölgelerin herhangi bir yerinde referandum yapılmasını reddettiğini söyledi.

Hamdani, "Hanekin ilçesi, çoğunluğu Arap nüfusa sahip birçok bölgeyi kapsıyor. Bu nedenle bu bölgelerde referandum yapılması büyük bir krize neden olacaktır. Bu bölgelerin IKBY'ye katılması hiçbir şekilde mümkün değildir." dedi.

IKBY Başkanı Mesut Barzani, 7 Haziran'da siyasi partilerle gerçekleştirdiği toplantı sonrasında, uzun süredir tartışılan bağımsızlık referandumunun 25 Eylül 2017'de yapılacağını ilan etmişti.

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi ise Barzani'nin referandum ilanından sonra yaptığı açıklamada "bunun anayasaya aykırı olduğunu belirterek sonucu tanımayacaklarını" söylemişti.

Diyala'nın Hanekin ilçesi Bağdat'taki merkezi hükümet ile IKBY arasında "tartışmalı bölgeler" arasında yer alıyor ve Kürt taraflar burada da referandum yapılmasını istiyor.

Tartışmalı bölgeler nereleri kapsıyor?

Irak merkezi hükümeti ile IKBY'nın bugünkü mevcut resmi sınırları arasında kalan Diyala, Salahaddin, Kerkük ve Musul vilayetleri, Irak anayasasına göre "statüsü tartışmalı bölgeler" arasında yer alıyor.

Kerkük vilayetinin tamamı, Diyala'nın Hanekin ilçesi ve ona bağlı Celavla, Sadiye, Karatepe kasabaları, Salahaddin'in Tuzhurmatu ilçesi ve Musul'un Sincar, Hamdaniye, Telkeyf ve Mahmur ilçeleriyle Zummar, Sinun, Rabia, Başika ve Güver kasabaları tartışmalı bölgelere giriyor. Bu bölgelerin büyük kısmı fiilen Peşmerge'nin kontrolündeyken, Tuzhurmatu'da mezhepçi yaklaşımıyla bilinen, İran destekli Haşdi Şabi güçleri de var.

Sorunlu bölgelerin demografik yapısı

Kürtler, 2003 yılında özellikle Kerkük vilayeti başta olmak üzere tüm tartışmalı bölgelere yoğun bir göç başlattı. Statüsü henüz belli olmayan bölgelerde Kürtlerin yanı sıra Türkmenler, Araplar, Ezidiler ve Hristiyanlar yaşıyor.

Kerkük vilayetinde ağırlıklı nüfusu Türkmenler oluşturuyor. Diyala'nın Karatepe ve Salahaddin'in Tuzhurmatu ilçesinde de Türkmenler yoğun nüfusa sahip.

Ezidiler, Musul'un Sincar ilçesi ve Başika kasabasında, Hristiyanlar ise Musul'un Telkeyf, Hamdaniye ve Başika kasabasında yaşıyor.

Terör örgütü DEAŞ'ın saldırılarından dolayı söz konusu bölgelerdeki birçok Sünni Arap, evlerini terk edip farklı bölgelerde iç göçmen olarak hayata tutunmaya devam ediyor.