Irak'ta Yerel Seçimler Sonrası Yeni Valiler Seçildi

Irak'ta 10 yıl aradan sonra 18 Aralık 2023'de yapılan yerel seçimler sonrası bazı kentlerde yeni valiler seçildi.

Başkent Bağdat'ta ise henüz vali seçimi yapılmadı.

Ülkede Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlı iller hariç 10 yıl aradan sonra yerel seçimler yapılmıştı.

Yerel seçimlerin üzerinden bir buçuk ay sonra Kerbela, Vasıt, Necef ve Salahaddin illerinde yeni valiler seçildi.

Kerbela İl Meclisi eski Başbakanlardan Nuri el-Maliki'ye yakınlığıyla bilinen ve geçen dönem de valilik yapan Nusayyif Casim el-Hitabi ile yola devam etme kararı alırken, Vasıt vilayetinde eski Vali Muhammed Meyyahi yeniden bu göreve seçildi. Bağımsız Şii siyasetçi Meyyahi'nin başını çektiği seçim listesi Vasıt'taki yerel seçimlerde en yüksek oyu almıştı.

Necef İl Meclisi, Şii siyasi ve dini liderlerden Ulusal Hikmet Akımı Başkanı Ammar Hekim'e bağlı Yusuf Gennavi'yi vali olarak seçti. Necef Valisi Birinci Yardımcılığına Şii milis güçlerden Asayib Ehlilhak Hareketi'ne bağlı İmad Cezayiri, Necef Valisi İkinci Yardımcılığına ise İran'a yakın Şii Yüksek İslami Konseyi üyesi Karrar Mahbube seçildi. Necef İl Meclis Başkanı ise Maliki'nin lideri olduğu Kanun Devleti Koalisyonu üyesi Hüseyin İsavi oldu.

Sünni Arapların yoğunlukta yaşadığı Salahaddin vilayetinde, önceki dönemlerde de bu görevi yürüten Ahmed el-Cuburi vali olarak seçildi.

Petrol zengini Basra'da ise İl Meclisinin bugün ilk toplantısını yaparak yeni valiyi seçmesi bekleniyor. Burada yerel seçimlerden en yüksek oyu alan eski Vali Esad idani'nin yeniden bu göreve seçilebileceği değerlendiriliyor.

Sünni Arapların yoğunlukta bulunduğu Enbar'da, İl Meclisi üyeleri bugün yemin ederek göreve başladı, yeni Meclis Başkanlığına eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi'nin Takaddüm Partisi üyesi Ömer Mişan Debbus seçildi. Enbar Vali seçimi ise saat 18.00'e ertelendi.

Valilerin yerel seçimlerle belirlenen il meclisi üyeleri tarafından seçildiği Irak'ta başkent Bağdat'ın yanı sıra Musul, Diyala, Babil, Meysan, Zikar, Musenna ve Kadisiye vilayetlerinde henüz vali seçimi yapılmadı.

Kerkük'te durum nedir?

18 yıl sonra yerel seçimlerin yapıldığı Kerkük'te ise İl Meclisi henüz toplanamadı.

Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Kerkük'te "Kürt vali seçilmesi konusunda anlaştıklarını" duyurmuştu. Kerkük'teki Türkmenler ise valinin Türkmen olmasını istiyor.

Yerel seçimlerin 28 Aralık'ta açıklanan sonuçlarına göre, Kerkük'teki seçimlerde Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) en yüksek oyla (5 sandalye) birinci sırada yer alırken, Araplar ikinci ve Birleşik Irak Türkmenleri Listesi de 2 meclis üyesiyle üçüncülüğü elde etmişti.

KDP 2 sandalyeyle dördüncü sırada yer alırken Kerkük'te Arapların toplam sandalye sayısı 6 olmuş, Hristiyanlara ait "Babiliyyun" seçim listesi de kotadan 1 sandalye elde etmişti.

Yaklaşık 16 milyon kişinin oy kullanma hakkı bulunan seçimlerde çeşitli parti ve ittifaklardan toplam 5 bin 904 aday 275 sandalye için yarışmıştı. 275 sandalyeden 70'i ise kadın kotasına ayrılmıştı.

Irak Yüksek Seçim Komiserliği, yerel seçimlere katılım oranını yüzde 41 olarak açıklamıştı.

Irak'taki il meclisleri, her ilde yasama ve denetleme yetkisine ve Anayasa ile çelişmeyecek yerel mevzuat çıkarma hakkına sahip.

Irak'ta en büyük Şii tabana sahip dini ve siyasi lider Mukteda es-Sadr ise seçimleri boykot etmişti.

Irak'ta il meclisi seçimlerinin her 4 yılda bir yapılması gerekiyor ancak 2013 sonrası terör örgütü DEAŞ'ın saldırıları, yaşanan güvenlik sorunları ve siyasi istikrarsızlıklar seçimlerin yapılmasına imkan vermemişti.