İlaçta "Marko Paşa" Dönemi

Selma Bıyıklı - Sağlık Bakanlığı, artık sadece hekimlerden değil hastalar veya yakınlarından da ilaçlarla ilgili yan etki bildirimi alacak.

Uygulama sayesinde özellikle piyasaya yeni çıkan ilaçların öngörülmeyen yan etkileri toplanabilecek.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Güven Artıran, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ), hastalardan yan etki bildirimi toplanması projesinde, dünyada ikinci ülke olarak Türkiye'yi seçtiğini bildirdi.

Dünyada ilk kez Hırvatistan'da başlatılan projenin bundan böyle Türkiye'de de uygulanmaya başlandığını belirten Artıran, şu bilgileri verdi:

"İlaçların tedavi edici özelliklerinin yanında birtakım istenmeyen yan etkileri de olabiliyor. Yan etki bildirimleri, ilaçlarla ilgili olası risklerin mümkün olan en kısa sürede tespit edilip önlemlerin alınabilmesi için büyük önem taşıyor. Türkiye'de aslında 1985'den beri hekimlerden, eczacılardan ve hemşirelerden yan etki bildirimleri alınıyordu. Bu yan etkiler kurum bünyesindeki Türkiye Farmakovijilans Merkezi'nde (TÜFAM) izlenip kayıt altına alınıyordu. Artık hastalar ya da yakınları da ilaç kullanımı sırasında karşılaşılan yan etkileri doğrudan TÜFAM'a iletebilecek."

-Özellikle yeni çıkan ilaçlar-

Özellikle piyasaya yeni çıkan ilaçlarla ilgili yan etki bildirimi toplamayı amaçladıklarını ifade eden Artıran, bir hastalığın tedavisine yönelik ilaçların yanı sıra aşı ve bitkisel ürünlerle ilgili de bildirimde bulunulabileceğini bildirdi.

Artıran, vatandaşlara, hekimin önerisine ve kullanma kılavuzuna uygun kullanılmasına rağmen ilaçlarıyla ilgili beklenmeyen yan etkiyle karşılaştıklarında mutlaka bildirim yapmaları çağrısında bulundu.

-İsimler gizli tutulacak-

Hastaların kolayca yan etki bildirimi yapabilmesi Dünya Sağlık Örgütü'nün hazırladığı elektronik raporlama sisteminin kullanılacağını anlatan Artıran, bunun hem hastaların hem de sağlıkçıların bildirim yapabileceği, herkese açık olacak bir sistem olacağını söyledi.

Artıran'ın verdiği bilgiye göre, hastalar yan etki bildirimini Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun www.titck.gov.tr ana sayfasındaki linki kullanarak yapabilecek.

Doğrudan TÜFAM'ın ulaşabileceği bir veri tabanına aktarılacak bildirimler, Dünya Sağlık Örgütü'nün İlaç İzleme İşbirliği Programı kapsamında örgütün veri tabanına da gönderilecek.

Yan etki bildirimi yapacakların sadece e-posta adresinin bulunması yeterli olacak. Bu kişilerin adı ve iletişim adresi gibi bilgiler kesinlikle gizli tutulacak, 3. kişi ve kurumlara izinsiz açıklanmayacak.

Artıran, "Beklenmeyen yan etki ilaçtan kaynaklanıyorsa kullanma kılavuzuna uyarı ekleyebileceğimiz gibi toplatma yoluna da başvurabileceğiz" dedi.

-Hangi yan etkiler öncelikle bildirilmeli-

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Güven Artıran'ın verdiği bilgiye göre, şu durumlarda öncelikli yan etki bildirimi yapılması gerekiyor:

-Piyasaya yeni çıkan ilaçlarda görülen tüm şüpheli yan etkiler

-İyi bilinen veya güvenli olduğu kabul edilen ilaçlar için tüm ciddi ve beklenmeyen yan etkiler

-Sıklığında artış meydana gelen yan etkiler

-İlaç-ilaç, ilaç-gıda veya ilaç-gıda katkı maddeleri ile etkileşmeler sonucu meydana gelen yan etkiler

-Gebelik ve emzirme sırasında ilaç kullanımına bağlı sorunlar

-İlacın intihar eğilimine ve bunun devamında şüpheli ilacın veya başka ilaçların doz aşımına neden olduğuna işaret eden durumlar

-Hayati tehlike taşıyan hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar, aşılar ve gebeliği önleyiciler başta olmak üzere etkisizlik olayları

-Ciddi ve beklenmeyen yan etkiye yol açan yanlış kullanım ve suiistimaller

Yayıncı: Selçuk Aval - ANKARA