İKÜ'nün 'Kentsel Hava Trafik Yönetimi Projesi' EIT desteği aldı

Şehirlerde bulunan toplam kara aracı trafiğinin azaltılması ve karbondioksit salınımının engellenmesi amacıyla İstanbul Kültür Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisinin yürütücülüğünde başlanan Kentsel Hava Trafik Yönetimi Geliştirme&Uygulama projesi Ufuk Avrupa Programının Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü (EIT)'nin BP 2022-23 desteğini almaya hak kazandı.

İlk aşaması Ocak 2022 itibarıyla başlayan ve ikinci aşaması Aralık 2023'te tamamlanması hedeflenen proje; Sivas, İstanbul, Letonya, İspanya ve Sırbistan ortaklığında gerçekleştirilecek. Kentsel Hava Trafik Yönetimi sistemiyle mevcut insan kontrollü sistemden otonom bir sisteme geçiş yapılmasını hedeflediklerini kaydeden Kültür Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Müdür Yardımcısı Alpaslan Güzey, bu sayede hava sahasını çok sayıda kullanıcıya açma kapasitesinin sağlanmasını amaçladıklarını belirtti.

KENTSEL HAVA TRAFİK YÖNETİMİ GELECEĞİN İHTİYACI

Kentsel Hava Trafik Yönetimi proje fikrinin ekip çalışmasına dayandığını kaydeden Güzey sürecin gelişimini şöyle özetledi: "Dr. Hacı Mehmet Güzey (Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği), Yüksek Uçak Mühendisi Adil Alpay (Danışman-TUSAŞ), Kıdemli Elektronik- Haberleşme Mühendisi Habip Tamer Uygur (Danışman-TUSAŞ) ile literatürü çalıştığımızda, hava trafik yönetiminin geleceğin kaçınılmaz ihtiyacı olduğunu gördük."

Proje konsorsiyumu olarak geleceğin akıllı şehirlerinde kara yollarına benzer bir sistemle 3D hava rotalarının oluşacağı ve bu noktada hava trafiğinin yönetilmesi üzerine yoğunlaştıklarını kaydeden Güzey, projenin Avrupa Yolculuğunu ise şöyle özetledi:  "Ufuk Avrupa Programı kapsamında bulunan Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü(EIT)'nin BP 2022-23 çağrısına yönelik geçen sene yazdığımız ikiz proje ile desteğe hak kazandık. Ocak 2022 itibariyle de ilk aşamaya başladık."

4 ŞEHİRDE TEST UÇUŞLARI YAPILACAK

Kentsel Hava Sahası Yönetimi alanında NASA UTM grubu, Airbus grubu, AB Horizon'da ise SESAR, CORUS ve EIT Future Mobility gruplarının çalışmalarda bulunduğu kaydeden TTO Müdür Yardımcısı Güzey,  Konsorsiyum olarak geliştirdikleri sistemleri gerçek zamanlı 4 şehir uygulamasında (Istanbul, Belgrad, Barcelona-Terressa, Riga) test edeceklerini belirtti. Dünya'da geleceğin ulaşımı olarak nitelendirilen Kentsel Hava Trafik Yönetiminin henüz çok yaygınlaşmamış bir proje alanı olduğunu belirten Güzey şunları söyledi:

"Bizler hem merkezi hem de merkezi olmayan yapay zekalı hava trafik yönetimi yazılımları üzerine çalışmaktayız. Şehirlere kurmayı planladığımız Kentsel Hava Trafik Yönetimi sistemi sayesinde mevcut insan kontrollü sistemden otonom bir sisteme geçiş yapılması ve bu sayede hava sahasını çok sayıda kullanıcıya açma kapasitesinin sağlanması amaçlanmıştır. Bu nedenle, geleceğin önemli bir alanı olan kentsel hava hareketliliğini hedefleyen tam otonom sistemi geliştirme hedefimize doğru emin adımlarla ilerlemekteyiz."

KENTSEL HAVA TRAFİĞİNE GÜVEN, TURİZME DESTEK

Kısa adı İSBAK olan İstanbul Bilişim ve Akıllı Şehir Teknolojileri A.Ş, Belgrad Üniversitesi – Ulaştırma ve Trafik Mühendisliği Fakültesi, İspanya Madrid'de faaliyet gösteren FERROVIAL'ın ilk fazda ortakları arasında yer aldığı projenin 2023 yılında planlanan ikinci fazına Barcelona Polytechnic Üniversitesi (Barcelona, İspanya) ve  Riga Şehir İdaresi de (Letonya) dahil olacak.

Kentsel hava sahası kullanımına yönelik yasal mevzuatlara temel oluşturmayı hedeflediklerini kaydeden TTO Müdür Yardımcısı Güzey, hava trafiğine ilişkin güven oluşturmayı da hedeflediklerini kaydetti.  İstanbul gibi tarihi-turistik- boğaz gibi rotaları bulunan şehirlere sağlayacağı katkıyla turizme de destek sağlanacağını belirten İKÜ TTO Müdür Yardımcısı Alpaslan Güzey, üniversitenin gelecek dönem projelerini ise şöyle özetledi:

"Hastanelere yönelik tamamen otonom olarak çalışan bir hava taşıma sistemi üzerinde çalışmaktayız. 2022 bahar dönemi için projelendirip başvurumuzu yapmayı planlıyoruz.  Hibrid merkeziyetçi/dağıtık Kentsel Hava Trafiği Yönetimi Algoritmaları ile mevcut geliştirdiğimiz merkeziyetçi yönetim sisteminde dağıtık algoritmaya geçiş için hybrid bir yönetim sistemi planlıyoruz. Proje konsorsiyum çalışmalarını tamam üzere olup proposal aşamasındayız."